Herkesin en az bir kere fotoğrafı dahi olsa gördüğü New York’taki Özgürlük heykelini düşünün. Ya da İstanbul Galata Kulesinin heybetini gözünüzün …
Herkesin en az bir kere fotoğrafı dahi olsa gördüğü New York’taki Özgürlük heykelini düşünün. Ya da İstanbul Galata Kulesinin heybetini gözünüzün önüne getirin. İşte böylesi yapılardan dahi uzun olabilen Sekoyalar, botanik bilimcilerin ilgisini en çok çeken ağaç türlerinden biri olmuştur.
Ana habitatları Kuzey Amerika olan ve hatta bir dönem Türkiye’de de yetiştirilmeye çalışılan Sekoya ağaçları oldukça ilginç özelliklere sahipler. Gelin şimdi Sekoya ağaçlarının merak edilen ilginç özelliklerine bakalım.
Sekoya ağaçları hakkında ilginç bilgiler:
Bu kadar heybetli durabilmesinin nedenlerinden biri: Dünyadaki en kalın kabuğa sahip ağaç türü Sekoyalardır.
Dev bir sekoya ağacının kabuğu, bildiğimiz herhangi bir ağacın kabuğundan çok daha kalın. Bu kadar kalın bir kabuğa sahip olduğu için sekoya ağacı diğer ağaçlara oranla çok daha fazla dayanıklı olabilir. Ayrıca kabukları, reçine veya yanmasını kolaylaştırıcı bir madde içermez. Bundan dolayı da olası bir yangında, alevler ağacın iç kısmına ulaşamaz. Kabukları böceklerin nefret ettiği mazı tozu ile kaplı olduğundan dolayı ise böcek istilasına uğrayıp zarar görme ihtimalleri yoktur.
İçinden araba bile geçebilir: Devasa boyutlara sahiptir.
Sekoya ağaçlarının bu kadar ünlenmesindeki ilk özelliklerinden biri, gerçekten devasa boyutlara erişebilmesidir. Öyle ki, gövdesini kavramak için 12’den fazla sayıda insanın el ele tutuşması gerekebilir. Bugüne kadar kayıtlara geçmiş en uzun sekoya ağacı Hyperion olarak adlandırılan bir doğa harikasıdır. Hyperionun boyu 115 metredir ve bu yaklaşık iki tane Galata Kulesi’nin boyuna denktir. En geniş Sekoya ağacı ise adını, Amerikan ordusundaki ‘manyak’ olarak adlandırılan bir generalden alan General Therman ağacıdır. Bu ağaç 32 metre çapındadir ve içinden çok rahat şekilde büyük bir araba geçebilir.
Nemli ve serin toprak sever: Sekoya ağaçları Karadeniz’de yetişebilir.
Sekoya ağaçlarının anavatanı Kuzey Amerika’dır. Daha öncesinde Çin bölgesinde de görülmesine rağmen yetişmesine en elverişli alanlardan biri olan habitatı Kaliforniya’daki Sierra Nevada dağlarıdır. Sekoyalar, olgunlaşması oldukça sabır gerektiren bir ağaç türüdür. Fakat bu kadar geç olgunlaşmasına değecek şekilde de 2000-3000 yıl arası yaşayabilirler. Her yönüyle böylesine heybetli bir ağaç Türkiye’de de yetişebilir ancak boyut olarak anavatanındaki gibi olanlara erişemez. Nemli toprağı çok sevdiği için Türkiye’de Karadeniz bölgesinde yetiştirilebilir.
Asosyal bir ağaç: Sekoya ağaçları etrafında başka bir ağacın varlığından hoşlanmaz.
Evet, sekoyalar yalnızlıktan oldukça hoşlanır. Etrafında başka bir türde ağaç olmasını sevmez ve bundan dolayı yanındaki ağaçları çürütebilir. Devasa olmasına karşın toprağın altında o kadar da yer kaplamaz. Kökleri toprak derinine çok fazla inmiyor. Bununla beraber yerde kapladığı alan fazla büyüktür. Yanında başka bir ağacın olmasından hoşlanmaz çünkü toprak içerisindeki mineralleri başka ağaçlarla paylaşmak zorunda kaldığında gücü azalabilir ve hatta ölebilir.
Öldürmeyen acı güçlendirir: Sekoyalar için yangınlar ve hastalıklar korkutucu değil.
Orta çaplı bir orman yanıgınında, sekoyalar etrafındaki diğer ağaçlar kül olabilir ancak bu durum sekoyaların daha da güçlenmesine dahi sebep olabilir. Yangın sırasında ilk önce zemindeki çalılar ve ölü odunları tahrip eder. Dolayısıyla geriye fidanların gelişebileceği besin açısından oldukça zengin kül bırakır. Ormanla ilgilenen görevli insanlar, sekoyaların olduğu yangınları bir süre söndürmeye çalıştılar. Sonra baktılar ki sekoyalar eskisi gibi gelişmiyor. Bu durum yangının, sekoyalar için gelişmesine yardımcı bir etken olduğunu ortaya çıkardı.
Diğer taraftan sekoyalar hastalığa da oldukça dayanıklıdır. İçinde yer alan ve bağışıklığını güçlendiren ‘tanen’ ismindeki kimyasal bileşen sayesinde sekoyalar, çoğu hastalığa karşı korunur.
Heybeti yerin altında devam etmiyor: Kökleri sanıldığı gibi uzun değil.
Sekoya ağaçlarının kökleri, devasa boyutuna rağmen sanıldığı gibi o kadar da toprağın derinine inmiyor. Fakat kapladığı alan çok büyük olduğu için de yanında başka ağaçlara tahammül edemiyor. Ayrıca boyutundan beklenmeyecek kadar küçük tohumlara sahiptir.
Manyak bir general: General Sherman Ağacı
Amerika iç savaşında görevli olan ve birliği tarafından ‘manyak general’ olarak adlandırılan Sherman adında bir general vardır. Bu general aynı zamanda 83 metre boyundaki devasa yapısıyla Amerika Ulusal Parkında bulunan bir sekoya ağacına da ismini verir. Şu an için dünyanın en büyük tek gövdeli ağacı olmasıyla ünlüdür ve yaklaşık 2000 yıldır yaşadığı düşünülüyor.
Tarihi olaylara canlı tanık: Asırlar boyunca yaşayabilirler.
Dünyanın en büyük ağacı olmasının yanı sıra en uzun yaşayan ağacı da sekoyalardır. Bir sekoya ağacının ortalama 2000 yıl kadar yaşayabilir. En uzun yaşama rekoru ise General Sherman ağacına aittir. Kısacası sekoyalar tarihi olaylara canlı bir tanık gibi gösterilecek kadar uzun yaşarlar.
İşine geliyor: Dalının kesilmesi sekoyalar için sorun değil.
Sekoyalara dair en şaşırtıcı özelliklerden biri, kabuğunun hemen altında bulunan kambiyum adındaki canlı dokuya ışık vurduğunda sürgün verebilmesidir. Eğer bir sekoya ağacının dalını keser veya koparırsanız, o yerden yenir bir sürgün dal vererek eskisinden de daha çok büyümeye başlar.
