Tokyo’daki liselerde ‘siyah saç-beyaz çamaşır’ diye nitelenen tartışmalı kıyafet kuralları kalkıyor

Okullarda en sıkı kuralların uygulandığı ülke diye nitelemenin abartılı kaçmayacağı Japonya’da ‘düz siyah saç-beyaz külot’ diye adlandırılan giyim kuşam kuralları, en azından başkent Tokyo’nun bulunduğu metropolitan bölgedeki devlet liselerinde kaldırılıyor.

Mainichi Shimbun gazetesine göre Tokyo Metropolitan Hükümeti, bölge eğitim kurulunun tavsiyesi uyarınca, liselerde bile sadece siyah düz saça izin veren ve iç çamaşırı rengine kadar karışan tartışmalı kuralları bu yıl nisan ayında kaldırma kararı aldı. Tartışmalı kurallardan kaldırılacak 5’i arasında arkası kısa, yanları ve önü uzun (iki blok) saç kesimi yasağı, düz siyah olmayan saçların doğal kıvırcık veya başka renkte olduğunu kanıtlama şartı ve belli bir renkte uzun iç çamaşırı zorunluğu da var.

Öğrencilerden gelen tepkilerin oluşturduğu baskı karşısında geçen yıl başkentte yapılan bir anket, eğitim sistemi içindeki kişilerin modası geçmiş bulduğu düzenlemelerin 240 devlet lisesinden 216’sında uygulandığını saptadı.

Bunun üzerine Metropolitan Eğitim Kurulu, gerekliliği soru işareti olan 6 kural belirledi ve okullardan bunların gerekli olup olmadığını gözden geçirmelerini istedi.

Her okulda öğrenci konseyi üyeleri ile öğretmenler aralarında görüş alışverişinde bulunup velilerle mülakat yaptı. 5 kuralın 196 eğitim kursundan, yani liseler ve aynı düzeydeki eğitim kurumlarından kaldırılmasında görüş birliği oluştu. Ancak bazı kurallar bazı liselerde yürürlükte kalacak. Örneğin saç rengi kanıtı gösterme zorunluluğunun korunmasını isteyen ebeveynler oldu.

Eğitim Kurulu üyesi Yuto Kitamura, ‘en korkunç düzenlemeleri kaldırma kararının ileriye doğru büyük bir adım olduğunu’ söyleyerek “Öğrencilerin proaktif olarak düşündükleri ve kendi kararlarını verdikleri bir ortama saygı duymak esastır” dedi.

Bir diğer üye Kaori Yamaguchi, öğrencilerin şikayetlerini ele almada geç bile kalındığını belirtti. Yamaguchi, “Japon halkına kurallara uymanın bir erdem olduğuna inanmaları öğretildi. Umarım, bu, kuralların herkes tarafından kabul edilebilir şekilde gözetildiği bir toplum yaratmak için ne yapmamız gerektiğini tartışmak açısından bir fırsat olur” ikazında bulundu.

Sıkı kıyafet kuralları konusundaki tartışmalar, birkaç yıl önce, o zamanlar 18 yaşında olan bir lise öğrencisinin, okulunun kendisine doğal olarak kahverengi saçlarını siyaha boyamasını, aksi takdirde okuldan uzaklaştırılacağını söylemesi üzerine Osaka’daki eğitim yetkililerine dava açmasıyla yoğunlaştı.

Geçen yıl Osaka bölge mahkemesi, öğrencinin saçını boyamaya zorlandığı yönündeki iddiasını reddetti, ancak öğrencinin derslere katılmayı bıraktıktan sonra sırasının kaldırılması ve adının listeden çıkarılmasının mantıksız olduğuna hükmedip eğitim kurulunun kendisine 42 bin lira tazminat ödemesine karar verdi.

Geçen yıl batıdaki Mie vilayetinde tüm devlet liseleri, saç stilleri, iç çamaşırı rengi ve flört ile ilgili kuralları kaldırdı.

Ancak daha da kısıtlayıcı yeni kurallar getirilmesi için yürütülen kampanyalar da var.

Okullardaki sıkı giyim kuşam kuramlarının temelinin, Japonya’nın dışa açılmaya başladığı 1867-1912 tarihleri arasında hüküm süren imparatorla aynı adı taşıyan Meiji Dönemi’ne dayandığı belirtiliyor.