İnsanlık olarak ele geçirilmedik bir parça toprak bırakmamak için inatla mücadele ediyor olsak da hala Amerika Birleşik Devletleri gibi …
İnsanlık olarak ele geçirilmedik bir parça toprak bırakmamak için inatla mücadele ediyor olsak da hala Amerika Birleşik Devletleri gibi medeniyetin geliştiği bir ülkede bile hala vahşi topraklar var. Bu vahşi topraklarda yaşayan sayısız hayvandan bir tanesi de binlerce yıl önce evcilleştirdiğimiz atlardır. Amerika bozkırlarında özgürce gezen atlar Mustang türü olarak adlandırılır ve aslında evcil bir türden türeyerek bugüne gelmişlerdir.
Mustang atlar hepimizin bildiği gibi efsane otomobil Ford Mustang’e de ilham olmuştur. Normal atlardan daha küçük ama daha güçlü olan ve sürüler halinde hala binlercesi özgürce dolaşan bu atlar bazı yasalara korunmaktadırlar. Evcilleştirilen bazı Mustang atları binicilik için ya da yarışmalarda kullanılmaktadır. Gelin Amerika vahşi doğasının vazgeçilmez bir parçası olan Mustang atlar hakkındaki ilginç bilgilere biraz daha yakından bakalım.
Mustang atlar hakkında ilginç bilgiler:
Vahşi Mustang atları aslında vahşi bir soydan gelmez:
Bugün Amerika Birleşik Devletleri vahşi doğasının ayrılmaz bir parçası olan Mustang atları aslında kıtanın yerlisi değildir. Kıtanın keşfedilmesinden sonra getirilen İspanyol ve Arap atlarının soyundan türemişlerdir. Yani bugün kıtanın en büyük vahşi popülasyonunu oluşturan Mustang atları, aslında Avrupa’dan getirilen evcil atların torunlarıdır. Hatta bu nedenle bir dönem istilacı muamelesi bile görmüşlerdir.
ABD hükümeti Mustang atları vahşi kategorisinde değerlendiriyor:
1971 yılında Vahşi Serbest Dolaşan ve Burro Yasası adı altında çıkarılan bir kanun, Mustang atları vahşi olarak kabul etmiş ve onları çiftlik sahiplerinden korumuştur. Mustang atları yakalamak ya da öldürmek ABD yasalarına göre suçtur. Bu durum elbette at nüfusunun giderek artmasına ve tarım arazilerinin zarar görmesine neden olmuştur. Bu nedenle Arazi Yönetimi Bürosu, düzenli olarak Mustang atları toplar ve evcilleştirerek çiftçilere verir.
Mustang atların renkleri, boyları ve ağırlıkları oldukça değişkendir:
Mustang atlar, dünyada en çeşitli varyasyonların bulunduğu at türüdür. Bir Mustang at 132 ile 162 cm arasında değişen bir boda ve 317 ile 680 kilogram arasında bir ağırlığa sahip olabilir. Aklınıza gelen her renkte ve desende Mustang atı ile karşılaşabilirsiniz ancak çoğunlukla boz, benekli, ten renginde ve grulla adı verilen bir renk tonunda olurlar. Düzensiz çiftleştikleri için tüm bu renkler zaman içinde benzersiz varyasyonlar ortaya çıkarır.
Evcil atlara göre çok daha güçlü toynakları vardır:
Vahşi Mustang atları, her türlü arazi şartına uyum sağlamak üzere zaman içinde kendilerini geliştirmişler ve rahat arazilerde yaşayan evcil atlara göre çok daha güçlü toynaklar edinmişlerdir. Bu toynaklar sayesinde en engebeli arazide bile günde 32 kilometre mesafe kat edebilirler. Yasalarla korunmamış olsalar bu özellikleri yüzünden hızla tamamı yakalanır ve evcilleştirilerek kullanılmaya başlardı.
Erkek Mustang atları arasında kıyasıya bir rekabet vardır:
Mustang atlar da pek çok otçul canlı gibi sürüler halinde yaşar. Mustang atlar arasında iki tür sürü vardır; ilki bir aygırın, birkaç kısrağın ve tayların olduğu sürüdür. İkincisi ise lider aygıra kafa tutamayan genç erkek atların olduğu sürüdür. Elbette genç erkekler çiftleşme döneminde lider aygıra baş kaldırır ve onunla mücadele eder. Ancak ölümüne savaşmazlar. Mücadele, bir taraf kaybettiğini kabul edip uzaklaşana kadar sürer. Kazanan, kısrakları kapar.
Mustang atlar normalden çok daha uzun yaşayabilirler:
Evcil bir atın ortalama ömrü en iyi şartlarda bile 25 – 30 yıl arasındadır. Vahşi Mustang atlarda bazen bu süre 40 yıla kadar varabilir. Bunun en büyük nedeni, atların doğası gereği doya doya koşmaları gerekmesidir. Yeterince egzersiz yapamayan evcil atın ömrü kısalırken Mustang atlar sağlıklıdırlar. Ancak doğal otlar ve çalılarla beslenen Mustang atlar, doğru yaşam koşullarını bulamadıkları zaman 15 – 20 yılda ölebilirler. Bu nedenle kendileri gibi yaşam alanları da korunmalıdır.
Herkes bir Mustang ata sahip olamaz:
Amerika Birleşik Devletleri yasaları bu konuda sıkı kurallara sahiptir. Herkes gidip kafasına göre bir Mustang at yakalayamaz. Nüfus kontrolü nedeniyle toplanan atlar sahiplendirileceği zaman da oldukça sıkı kurallar vardır. Eskiden 125 dolar veren herkes bir Mustang at sahiplenebiliyordu. 2015 yılından sonra ise bu durum değişti. Mustang at sahiplenecek kişinin 18 yaşından büyük olması, geniş bir otlağa ve ahıra sahip olması, atın taşınması için kurallara uygun bir nakliye aracına sahip olması gerekiyor. Mustang atı sahiplendikten sonra da devlet peşinizi bırakmıyor ve bir yıl sonra gelerek durumu kontrol ediyor. Atın sağlığı konusunda endişe edilirse sahiplenen kişinin elinden alınıyor.
Mustang atlar normalden çok daha az yiyecekle hayatta kalabilirler:
Bir Mustang atı sahiplenseniz ve önüne sınırsız yem ile su verseniz bile onun en yorucu günde yiyeceği maksimum miktar 6 kilo olacaktır. Vahşi doğada yaşayan Mustang atlar ise günde yalnızca 1 – 2 kilogram yiyecek ile hayatta kalabilirler. Üstelik bu kadar az yiyecekle bile sağlıkları bozulmaz. Bunun en büyük nedeni elbette Mustang at boyutlarının küçük olması ancak hayatta kalma güdüsünün de bu duruma direkt bir etkisi olduğu aşikar.
Mustang atlar her zaman koşmaz:
Mustang atlar son derece karışık bir türdür. Türün bazı üyeleri tırıs gider, bazıları koşar, bazıları ise dörtnala koşar. Her birinin koşu yeteneği benzersizdir ancak koşabiliyor olması, mutlaka koşacağı anlamına gelmiyor. Gariptir, dörtnala değil de yalnızca kendi temposunda koşan bir Mustang at bazen çok daha hızlı olabilir. Bu da tamamen vahşi doğada hayatta kalma mücadelesi sonucu kazanılmış bir beceridir.
Mustang atların soyunun tükenebileceği düşünülüyor:
Kıtanın batısında yaşayan Mustang atların tehlike altında bir tür olarak sınıflandırılmasını isteyenler var. Son bilgilere göre şu an için Amerika Birleşik Devletleri’nde 50 bin vahşi Mustang atı yaşıyor. Yeterli bir sayı gibi görünebilir ancak popülasyonunun giderek düştüğü de gözlemleniyor. Şimdilik Mustang at popülasyonu takip ediliyor ve daha yüksek bir düşüş olursa diye müdahale hazırlıkları yapılıyor.
Amerika bozkırlarında özgürce gezen bir vahşi at türü olan Mustang atlar hakkındaki ilginç bilgilerden bazılarını paylaşarak bu güzelim canlılar hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Dileriz Amerikan yerlilerinin yaşadığı kaderi Mustang atlar da yaşamazlar. Düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
