TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı ve AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, sosyal medya platformu X’e çağrıda bulunarak, “Ya Türkiye’ye geleceksiniz ya da sonuçlarına katlanacaksınız. ‘Temsilcilik açacağız’ dediniz, bu sözde kaldı, açmadınız. Kanunun arkasından dolanmak istediniz.” dedi.
ANKARA (İGFA) – TBMM Dijital Mecralar Komisyonu, Hüseyin Yayman başkanlığında “dijital telif” gündemiyle toplandı. Yayman, toplantının başında yaptığı konuşmada, komisyonun “sosyal medya komisyonu” değil “dijital mecralar komisyonu” olduğunu vurguladı.
Sosyal medya platformlarının da komisyonda ele alındığını ifade eden Yayman, “TikTok meselesini, X platformunu, Instagram, Facebook ya da diğer sosyal medya platformlarını konuşuyoruz. Bizim asıl gündemimiz, Türkiye’de dijital mecralar meselesi ve özellikle iletişim teknolojisindeki gelişmelerin siyasal faaliyetler, eğitim, ekonomi, ticaret ve hayatımız üzerine etkileridir. Komisyonumuz bu konulara ilişkin kuruldu.” ifadelerini kullandı.
Yayman, hayatın her alanında bir “trolleşme” ile karşı karşıya kalındığına işaret ederek, bunun yönetilebilir, sürdürülebilir ve kabul edilebilir bir durum olmadığını ifade etti. Sosyal mecraların kişileri başka birine dönüştürdüğüne dikkati çeken Yayman, “İçimizden başka birileri çıkıyor. Gerçek hayatta suç olan ile dijital alandaki suç meselesini bir örtüştürmemiz ve gerçekten hayata geçirmemiz lazım.” dedi.
Türkiye’nin dünyada en çok sosyal medya kullanan ülkelerden biri olduğuna dikkati çeken Yayman, “İnternette 7 saat, sosyal medyada 3 saat zaman geçiriyoruz. Türkiye, çok genç bir nüfusa sahip. Teknolojiyle uyumu çok fazla olan ülkelerden bir tanesi. İletişim teknolojisini çok yoğun bir şekilde kullanıyor. Son tahlilde bu bizi dijitale bağımlı hale getiriyor. Kontrol edemediğimiz bir alan çıkıyor. Bunları konuşmak lazım.” diye konuştu.
Yayman, sosyal medya platformlarından biri olan TikTok yetkililerinin 2023 Aralık ayında komisyona geldiğini anımsatarak, “Arkadaşları dinledik. Orada çok önemli temel sorular soruldu. Kamu politikaları direktörü dedi ki ‘bu soruların bir kısmına sözlü cevap vereceğiz, bir kısmına yazılı cevap vereceğiz.’ Fakat gelen cevaplar için ne ikna edici ne tatmin edici ne de sorulan sorulara karşılık geliyor. Özellikle bu platformda içerik paylaşımları noktasında çok ciddi eleştiriler var. Yani bu artık eskilerin tabiriyle mızrağın çuvala sığmadığı bir durumla karşı karşıyayız.” dedi.
Söz ve fikir hürriyetini savunduklarını; sansüre ve yasaklamalara da karşı olduklarını dile getiren Yayman, “Bir kamu düzeninin sağlanması gerekir. Hepimizin çocukları var. Çocukların korunması, ailenin korunması, gençlerin daha sağlıklı bir ruh yapısıyla büyümesi… Yasaklamalara karşıyız. Bu konuyla ilgili komisyonumuzun bir şey yapması gerekiyor. Bunu komisyonumuzun takdirlerine sunmak istiyorum.” ifadesini kullandı.
“HABERİN DE BİR SANAT VE KÜLTÜR ESERİ SAYILMASI NOKTASINDA ÇALIŞMA YAPMAMIZ LAZIM”
TBMM’nin resmi internet sitesinde yer alan habere göre dijital telif konusuna da değinen Yayman, bunun da en önemli meselelerden biri olduğunu ifade ederek, “Kurumsal yapılar içerik üretmek için personel, gazeteci, muhabir, kameraman istihdam ederken, herhangi bir platform, bu internet de olabilir, sosyal medya mecraları da olabilir, bir kişi ya da bir kurum, tüzel kişilik, sizin ürettiğiniz içeriği alıyor, kullanıyor ve bunun hiçbir yaptırımı olmuyor. Bizim muhakkak Avrupa örneklerinde olduğu gibi haberin de bir sanat ve kültür eseri sayılması, telifinin ödenmesi ve muhakkak emeğin karşılığını bulması noktasında bir çalışma yapmamız lazım. Bizim, fikir ve sanat eserleri kanunumuzun tam da dijital kavramla ‘update’ edilmesi lazım. Yeniden yapılanması ve güncellenmesi lazım. Algoritmayı yenilememiz lazım. Komisyonumuza çok önemli tarihsel bir görev düşüyor. Tüm bileşenlerin, büyük medya gruplarından küçüklerine değin herkesin dijital telif konusunda bir talebi var. Bunu da komisyonumuz gündemine arz etmek isterim” diye konuştu.
“YA TÜRKİYE’YE GELECEKSİNİZ YA DA SONUÇLARINA KATLANACAKSINIZ”
Sosyal medya platformlarından TikTok’un Amerika’da yasaklanmasının gündemde olduğunu hatırlatan Yayman, “Biz yasaklamalara karşıyız. Türkiye’de bu iş yasaklamaya kadar gidecek. Maalesef burada asla sözle, tavsiyeyle, ricayla, mesafe alamadığımız bir ilişki var. TBMM çatısı altından tüm dijital ağlara bir kez daha seslenmek istiyoruz: Hiç kimse dokunulmaz değil. Hiç kimse kendini yasamanın, yargının, yürütmenin üzerinde göremez. Hiç kimse kendini içinde bulunduğu ülkenin, kanunlarının, hukukunun üstünde göremez. Bu noktada muhakkak nasıl ki siz Kanada’da, Fransa’da, İngiltere’de, Avusturya’da, Danimarka’da o ülkeyle işbirliği yaparak orada çalışmalarınızı yürütüyorsanız burada da hukuka, kanuna uymanız gerektiğini düşünüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Yayman, sosyal medya platformu X’e de çağrı yaparak, “Ya Türkiye’ye geleceksiniz ya da sonuçlarına katlanacaksınız. ‘Temsilcilik açacağız’ dediniz, bu sözde kaldı, açmadınız. Kanunun arkasından dolanmak istediniz. Sonra el değişti. Yeni bir oryantasyon süreci… Biz bunu da makul karşılıyoruz. Ama diğer tüm sosyal ağlar buraya gelip fikirlerini, Türkiye’ye dair düşüncelerini Türkiye’de yapmak istediklerini anlatırken X’in kendini böyle görmesini kabul etmiyoruz. Herkesi hukukun ve yasaların verdiği sorumluluk içerisinde hareket etmeye çağırıyorum. Yasaklamalara, sansüre karşıyız. Fikri, vicdanı, irfanı hür nesiller olmasını isteriz.”
Konuşmaların ardından Komisyon Başkanı Yayman, komisyonunun 22 Mayıs’ta yapılacak toplantısında dijital telif konusunun ele alınmaya devam edileceğini; bu konuda Kültür ve Turizm Bakanlığı, sivil toplum kuruluşları, yargı ve medyadan yetkililerin görüşlerini almak üzere komisyona davet edeceklerini bildirdi.
