Kirli bomba nedir ve hangi riskleri taşıyor?

Rusya Silahlı Kuvvetleri Radyolojik, Kimyasal ve Biyolojik Koruma Birliği Şefi İgor Kirillov, geçen Pazartesi günü, Ukrayna’nın ‘kirli bomba’ oluşturma çalışmalarının son aşamada olduğunu, Kiev’in bir provokasyon planladığını ve bundan Rusya’yı suçlayacağını açıkladı.

El yapımı nükleer bomba ve arz ettiği tehdit nedir?

Neden ‘kirli’?

Rusya Askeri Bilimler Akademisi’nden Prof. Vadim Kozyulin, Sputnik’e açıklamasında, “Kirli bombadan bahsettiğimizde söz konusu olan nükleer nitelikli patlayıcı kurgu değil, etrafında radyoaktif atıkların bulunduğu geleneksel patlayıcı kurgu. Patlama sonucu radyoaktif madde çevreye saçılır ve bölge yaşanmaz hale gelir. Bu, örneğin Çernobil’de olduğu gibi radyoaktif kirlenmeyi organize etmenin bir yolu” ifadesini kullandı.

Bu yöntem, nükleer patlama faktörünü ortadan kaldırıyor ve nükleer bombanın çarptığı zaman oluşan patlama dalgasını vermez. Lakin çevredeki her şeyi kirletiyor. Patlamadan sonra etkilenen bölgedeki herkesi, radyoaktif kirlilik ve radyasyon hastalığı tehdit edecek.

Bombanın ‘dolgusu’

Ukrayna, kirli bomba için dolgu olarak tıbbi ekipman unsurlarından depolardaki nükleer atıklara kadar en azından biraz radyasyon içeren her şey kullanabilir.

Kozyulin’in sözlerine göre, Ukrayna’da el yapımı nükleer bomba oluşturmak için bol miktarda malzeme var: Dokuz kullanılmış yakıt havuzuna sahip üç faal nükleer santral ve uranyum ile plütonyumun bulunabileceği Çernobil nükleer santrali. Ayrıca bu yakınlarda, nükleer atıkları işleyen Vektor adlı bir işletme kuruldu. Buna ek olarak, 50 bin metreküpten fazla radyoaktif atık içerdiği tahmin edilen Buryanovka, Rossoha ve Podlesniy olmak üzere üç nükleer atık mezarlığı.

Profesör, “Bu patlamayı illa radyoaktif atık depolama tesisinde organize etmek gerekmiyor. Misal, geleneksel yakıt çubuklarını (reaktörün aktif kısmının ana elementi) alalım. Bunlar genelde toprağa bastırılıyor, ama kirli bombalarda da kullanılabilir. Geleneksel patlayıcı maddenin büyük yükü kullanıyor. Bu, her şey olabilir. Sadece etrafına bu çubuklar yerleştiriliyor. Bu çubuklar etrafa saçılıyor ve radyoaktif bulut oluşturuyor. Bu bulut da rüzgarla bölgeye yayılıyor. Böylelikle yaşam için uygun olmayan bölge oluşuyor” dedi.

Acımasız provokasyon

Rusya Savunma Bakanlığı, mevcut durumda patlamanın kendisi veya sadece kirli bomba üzerindeki çalışmalar bile, Rusya’yı radyoaktif silah kullanmakla suçlamak için provokasyon olarak kullanılabilir. Bu provokasyon, Ukrayna topraklarının bir kısmının kirlenmesine, muhtemelen Ukraynalıların ölümüne mal olacak. Tüm bunların tek amacı dikkat çekmek. Şovmenlerin seyirciye ihtiyacı var. Kiev rejimi, yabancı televizyonlarda izlenme uğruna insanları feda etmekten utanmıyor. Yeni yayın, acıyan Avrupa’dan yeni yardım dilimi demek.

Kozyulin, “Dünyada Ukrayna’daki olaylara ilgi düşüyor ve teorik olarak bu onu yenilemenin bir yolu. Çünkü ‘radyoaktivite’ ve ‘nükleer tehdit’ ifadeleri her zaman dünyada en ciddi endişelere yol açıyor” ifadesini kullandı.

İyi haber şu ki, kirlenmiş alanlar bile temizlenebilir. Bu pahalı ama çözülebilir bir problem.

Olay simüle etmek

Rusya’yı önceden planlanmış bir provokasyonla suçlama girişiminin bir takım eksiklikleri var. Misal, Kiev’deki savaş tiyatrosu yöneticileri, Rusya’nın el yapımı ‘kirli’ bomba kullanmamak için yeterli nükleer silaha sahip olduğu gerçeğini dikkate almadı. Profesörün görüşüne göre Ukraynalılar, Rusya’nın güya nükleer tesise saldırdığı senaryosunu oynatabilir.

Kozyulin, “Rusya’nın nükleer silahları var ve kirli bomba kullanmasına gerek yok, bu garip olur. Diğer yandan olay simüle edilebilir. Atık depolardan, Rusya’nın güya bu tesisleri vurabileceğinden ve bu saldırıdan bulutun oluşabileceğinden bahsettik. Aksi takdirde her türlü nükleer silaha sahip Rusya’yı ‘kirli’ bomba kullanmakla suçlamak garip olur” diye anlattı.