Sonsuz büyüklüğe sahip uzay halen tüm karanlığıyla büyük oranda bilinmezliğini korurken, uzayın en büyük gizemlerinden karadelikler hakkında yeni …
Sonsuz büyüklüğe sahip uzay halen tüm karanlığıyla büyük oranda bilinmezliğini korurken, uzayın en büyük gizemlerinden karadelikler hakkında yeni bir çalışma yapıldı. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’ndeki bilim insanlarından oluşan bir ekip, kara deliklerin yörüngesindeki yıldızlardan beslendiği anı sese dönüştürmeyi başardı.
Kara delikler, bir yıldızın etrafındaki tozu ya da gazı yuttukları anlarda X-ray ışını patlamaları yayıyorlar. ‘Karadelik yankısı’ olarak da bilinen ve kara deliğin gözlemlenebilecek kadar aktif olduğu tek an olan bu anlarda ortaya çıkan X-ışını, ekip tarafından duyulabilir ses dalgalarına dönüştürüldü. Ortaya çıkan o ses şu şekildeydi:
Kara deliklerin yıldızdan beslendiği o anlar:
Bilim insanları, çalışmaları için NASA’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’na yerleştirdiği ‘Neutron Star Interior Composition Explorer (Nötron Yıldızı İç Kompozisyon Kaşifi)’ aracından faydalandı. X-ışını teleskobu olarak görev yapan bu aracın elde ettiği veriler, yine ekip tarafından geliştirilen algoritma ile incelendi ve X-ışını ikilileri olarak bilinen, bir normal yıldız ve bir ölmekte olan yıldızdan oluşan 26 sistem belirlendi.
Söz konusu 26 sistemdeki yıldızlar, zaman zaman kara deliklere besin olabiliyorlardı. Bu 26 sistemin sadece 10’undaki yankı gözlemlenebilir olurken, bunların 8’inde daha önce bir yankı gözlemlenmemişti. Gözlemlenen yankıların analiz edilmesiyle birlikte bir kara deliğin beslendiği andaki sesin yanı sıra, bu anlara ilişkin önemli bilgiler de ortaya çıktı.
Ekip, kara deliklerin beslenme sırasında önce ‘sert’ duruma geçtiğini, burada yüksek enerjili fotonlardan oluşan bir korona (taç küre) oluşturduğunu ve ışık hızına yakın hızlarda yüksek enerjili parçacık fırlattığını gözlemledi. Bu durumun birkaç hafta sürdüğü aktarılırken, korona ve parçacıkların yok olmasıyla kara deliğin ‘yumuşak’ duruma geçtiği ve düşük enerjili duruma girdiği belirtildi.