Zoltan Pozsar kaleme aldığı “War and Industrial Policy” yazısında yatırımcıların daha doğru kararlar verebilmeleri için, tarih ve jeopolitik …
Zoltan Pozsar kaleme aldığı “War and Industrial Policy” yazısında yatırımcıların daha doğru kararlar verebilmeleri için, tarih ve jeopolitik strateji de okumalarının ne kadar önemli olduğunu hatırlattı.
“Bir dönem enflasyonu düşük tutan üç durum vardı; maliyet artışına engel olan göçmenlerin ucuz işgücü, ucuz Çin malları ve Avrupa’yı besleyen ucuz Rus gazı (küreselleşmenin genişlediği bir dönem). Dünyada iki ana uyumlu ticari ve finansal birliktelik vardı; ABD ve Çin (“Chimerica”), Avrupa ve Rusya (“Eurussia”). Geleceğe ilişkin ticari beklentiler olumludan endişeye dönmeye başlayınca bu uyum da bozuldu (Dale Copeland’ın “Economic Interdependence and War” kitabında belirttiği “theory of trade expectations” gibi).
Güven nasıl kayboldu? Çin ucuz üretimle zenginleşip teknoloji de üretmeye başlayınca bu ABD’nin hoşuna gitmedi (gelsin yaptırımlar). Rusya gaz satarak çok zenginleşti, Almanya da ucuz gazla ürettiği pahalı mallarla çok zengin oldu. Ama NATO ve Ukrayna meselesi nedeniyle araları bozuldu.
ABD, daha önce devam eden uyumlu birliktelikler sürerken parasal genişleme ile zenginleşti. Ama bu birliktelikler bozulduğuna göre düşük enflasyon döneminin sona ermesi kaçınılmaz.
Şimdi ise en büyük emtia üreticisi Rusya ve dünyanın fabrikası Çin arasında yakınlaşma var (“Chussia”). Bu Avrasya ittifakına yaptırım uygulayan Batı da (ABD ve Avrupa) birbirine yakınlaşıyor.
Aradaki mücadele bir şeyleri kontrol etme mücadelesi; teknoloji, emtia, üretim ve boğazlar (Tayvan, Hürmüz, İstanbul Boğazı). Ukrayna, Tayvan, Kore ve İran bu mücadelenin sıcak noktaları. İstanbul Boğazı da her iki taraf için kritik önemde. Dolayısıyla Türkiye’nin hangi tarafa yakın duracağı da. Hindistan ve G. Kore Avrasya ittifakıyla dirsek temasında. Avrupa Rus gazını kısmen de olsa ABD’den LNG ile, Rusya da çip ihtiyacını Çin’den karşılamaya başladı. Önemli çip üreticileri Tayvan ve G.Kore ise Çin ablukasıyla karşı karşıya. Askeri teçhizat üretiminde çip kritik öneme sahip.
İKİ DEV BİRLİKTELİK BOZULDU: ENFLASYONDA DÜŞÜŞ OLMAZ
Tüm bu mücadelelere bakınca enflasyonun hızla yavaşlayacağına ilişkin tahminler safça iyimser. Chimerica ve Eurussia birlikteliklerinin sona ermesiyle oluşan arz tarafındaki maliyetler enflasyonun düşmesini engelliyor.
Zoltan’a göre Batının ekonomik savaşı kazanması için şunları yapması gerekecek;
(1) Silahlanmak,
(2) Tedarik ablukalarını aşmak (çip üretimi ve boğazların kontrolü),
(3) Gıda, emtia ve enerji stoklamak,
(4) Enerji koridorları
Zoltan, yazısında yatırımcıların şunlara dikkat etmesi gerektiğini söylüyor;
(1) Emtia ihtiyacı artacak, emtiaya sahip devletler bunu paylaşmak istemeyecek,
(2) Gerekli harcamaları yapabilmek için devletler ve şirketler borçlanmaya gidecek,
(3) Düşük enflasyon dönemi artık bitti, yukarıda yapılması gerekenler faizlerin ne kadar yüksek olduğuna bakılmaksızın yapılacak,
(4) Doğu’daki zengin ülkeler Batı’nın borçlanmasını artık finanse etmek istemeyecek.”
