İzmir’in Menderes ilçesinde arkeolojik verilere göre dünyanın en eski kehanet merkezi olan Klaros’taki kazı çalışmalarında kült heykellere ait 35 …
İzmir’in Menderes ilçesinde arkeolojik verilere göre dünyanın en eski kehanet merkezi olan Klaros’taki kazı çalışmalarında kült heykellere ait 35 adet parça çıkarıldı. Parçalar mevcut yerlerinden alınarak, su taşkınlarından etkilenmeyecekleri ve konservasyon çalışmalarının yapılacağı alana taşındı.
İzmir’in Menderes ilçesinde 1907 yılında keşfedilen ve antik çağın en eski kehanet merkezi olduğu bilinen Klaros’taki Apollon, Artemis ve Leto’ya ait anıtsal kült heykellerinin konservasyon ve restorasyon çalışmaları devam ediyor. Çalışmalar kapsamında kült heykellerine ait ağırlıkları 100 kilogram ile 9,5 ton arasında değişen 35 parça mevcut yerlerinden alınarak su taşkınlarından etkilenmeyecekleri ve konservasyon çalışmalarının yapılacağı alana taşındı. Yürütülen çalışmalara ilişkin bilgi veren Klaros Kazısı Bilimsel Danışmanı, Ege Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Dr. Onur Zunal, “Taşınma işlemi öncesinde heykellerin lazer taraması yapılarak yerinde tüm detayları ile belgelendi.
Konservasyon çalışmalarının sağlıklı yürütülebilmesi ve heykellerin yerinde sergilenmesi için kalıcı bir çatı projesi hazırlandı ve gerekli onayların alınması için yetkili birimlere sunulmak için hazırlıklar tamamlandı. 2022 yılının ilk faaliyeti olarak bu çatı projesinin hayata geçirilmesini hedefliyoruz” dedi. Projenin Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ve maddi destekleri ile İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ana sponsorluğunda yürütüldüğünü dile getiren Dr. Zunal, şunları söyledi:– 2021 yılında heykeller üzerinde yürütülen çalışmalar arkeo teknik ekibinin gözetiminde, İzmir Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri ve Selçuk Efes Müzesi vinç ve operatör desteğiyle yapılabilmiştir. Klaros bir antik çağ tapınağında kült heykellerinin korunduğu nadir kutsal alanlardan biridir.
Burada yer alan heykeller bize aynı zamanda bir triad (üçlü) kültünün olduğunu da göstermektedir. Apollon heykelinin her ne kadar sadece ayak ve bacak kısımları korunmuş olsa da oturur şekilde betimlenmiştir. Her iki yanında ise ayakta durur şekilde annesi Leto ve ikiz kız kardeşi Artemis yer alır. Mermerden yapılmış bu heykellerin her birinin orijinal yüksekliği yaklaşık 7 metre, toplam ağırlıkları ise yaklaşık 25 ton civarındaydı.
Öte yandan Dr. Onur Zunal, gerekli maddi desteğin bulunduğu takdirde projenin 5 yıl içerisinde bitirilmesini planladıklarını aynı zamanda alanda bilgilendirme panolarıyla yerinde sergilenecek bu eserlerin, İzmir ve Menderes bölgesinin turizmi açısından çok faydalı olacağını söyledi. Klaros’un sadece Batı Anadolu ya da İonia için değil antik dünyanın en önemli kutsal alanlarından biri olduğunu belirten Dr. Zunal, “Burada yer alan yaklaşık 45 metre uzunluğunda 26 metre genişliğinde olan Apollon Tapınağı, Helenistik dönemde İonia’da inşa edilen tek Dor düzenli tapınak olarak karşımıza çıkmaktadır. Tapınağın basamakları ve sütun tamburları yazıtlar ile kaplıdır. Bu yazıtlar Klaros’a gelen kent delegasyonlarının kimler olduğu, kaç kişi geldikleri ve geliş amaçlarıyla ilgilidir” açıklamalarında bulundu.
Antik Yunan tapınaklarının tanrıların evi olarak bilindiğini ifade eden Dr. Zunal, “Tapınaklarda tanrı ya da tanrıçaların insan görünümlü ve büyük boyutlu heykelleri olurdu. İnsanlar, günümüz semavi dinlerinin aksine ibadet etmek için bu yapılara giremezlerdi. İbadet ritüeli, tapınakların hemen yanında yer alan sunaklarda yapılırdı. Sunaklarda özellikle kanlı hayvanların kurban edildiği, seramik, heykelcik ve değerli madeni gereçler gibi çeşitli adak eşyalarının sunulduğunu bilmekteyiz.
