Bursa Yenişehir Ovası’nda kuraklık tehlikesi

Gürhan ADANA – Yenişehir Memleket / BURSA (İGFA) – Son yıllarda mevsimlerdeki olağandışı değişiklikler, toplumun her kesimini olduğu gibi en çok da çiftçileri kara kara düşündürüyor. Kar ve yağmur yağışlarının önemli ölçüde azalması, sıcaklıkların mevsim ortalamalarının çok üstüne çıkması kuraklık endişelerini de beraberinde getiriyor.

Bu olumsuz gelişmelerin kaygıyla izlendiği bölgelerden birisi de bölgenin tarım ambarı olarak bilinen Yenişehir Ovası. Küresel ısınmanın etkilerinin artık yadsınamazken, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri, toplumun her kesimini su kaynaklarını tasarruflu kullanmaya çağırdı.

Mevcut su kaynaklarının yüzde 70’inin tarımda, yüzde 20’sinin sanayide, yüzde 10’unun ise evlerde kullanıldığı belirtilen açıklamada, “Tarımda damlama sulama sistemleri kullanılmalı, su toplama havuzları inşa edilmeli. Böylece suda yüzde yüz oranında tasarruf sağlanabilir” denildi.

Kar ve yağmursuz geçen kış günleri, toplumun her kesiminde kaygıyla izlendiği ilçede bazı köylerde çiftçiler, arazilerinin bir bölümüne sulama havuzları inşa edip suları depoluyorlar.
Yenişehir İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, su kaynaklarının giderek azaldığı ve tasarrufa yönelik önlemler alınması gerektiği anlatıldı. Açıklama şöyle:
“Kuraklık genellikle yavaş gelişir ve uzun bir dönemi kapsar. Kurak iklimlerin hüküm sürdüğü yerlerdeki hayvanlar ve bitkiler, nem eksikliğinden ve yüksek değişkenlikteki yağıştan dolayı olumsuz etkilenirler. Kuraklık tespit edilmesi en zor felaketlerdendir.

Kuraklığın, insan ve faaliyetlerinin su kaynaklarına olan bağımlılığı nedeniyle, toplum üzerinde çeşitli olumsuz etkileri vardır. Kuraklığın genel olarak üç şekli vardır:

Meteorolojik kuraklık: Yağışın belli bir dönem için ortalamaların altına düşmesidir. Yıllık, mevsimlik veya aylık yağış toplamlarının ortalamadan farklı olmasıdır.

Tarımsal kuraklık: Bitkinin ihtiyacını karşılayacak suyun toprakta bulunmamasını ifade eder. Bitki büyümesinde yavaşlama, ürün kaybına neden olur, hayvanlar için de bir tehdittir.

Hidrolojik kuraklık: Uzun süren meteorolojik kuraklıktan sonra gelişir. Uzun yağışsızlıktan sonra yeraltı suları, kaynaklar, yüzeysel akış, toprak neminin etkilenmesidir. Göller, nehirler ve yeraltı sularında keskin düşüşler görülür.

KURAKLIĞA KARŞI ALINABİLECEK TEDBİRLER ŞUNLARDIR

• Su kaynaklarında sürdürülebilirlik için doğal çevre, yeşil alanlar ve ormanlık alanlar korunmalıdır. Boş arazilerde ağaçlandırma yapılmalı, doğal yeşil alanlar genişletilmelidir. Sulama ve endüstri sektörlerde su tasarrufu için yenlik yöntemler ve cihazlar kullanılmalıdır.
• Su tüketim yoğun olan sektörlerde kullanılan suyun tekrar kullanılması için geri dönüştürülebilir sistemler kullanılmalıdır. Tarımsal üretimde sulama suyunun israf edilmeden etkin kullanımı, yapılması gerekenlerin başında gelir. Genel adıyla yüzey sulama olarak bilinen salma, tava ve karık sulama yöntemleri Türkiye’de yaygın olarak kullanılmaktadır.
• Yağmurlama, damlama ve sızdırma şeklinde farklı uygulamaları olan basınçlı sulama sistemleri ise suyu daha tasarruflu kullanmaktadır. Dolayısıyla yüzey sulama yöntemlerinden olabildiğince vazgeçip, basınçlı sulama sistemlerini yaygınlaştırmak gerekir.
• Kuraklığa dayanıklı türleri geliştirerek ve ekimini yaygınlaştırarak ürün desenini değiştirmek, kuraklığa karşı alınabilecek önemli tedbirlerden bir diğeridir.
• Suyun havza ve göletlerde toplanarak tutulması, daha iyi sulama kanalları tesis ederek sızıntı ve buharlaşmanın azaltılması ve sularda kirlenme ve bozulmanın engellenmesi uygulamalarını artırmak ve yaygınlaştırmak gerekir. Aşırı kullanım dolayısıyla giderek azalan yeraltı sularının yönetiminin iyileştirilerek kullanımını sınırlandırmak da hayati bir öneme sahiptir.
• Yağmur ve kar sularının biriktirilerek ve depolanarak sulama dahil farklı kullanımlara sunulması, su hasadı olarak isimlendirilmektedir. Biriktirildiği yere ve kullanım türüne göre farklı yöntemlerle yapılabilen su hasadının yaygınlaştırılması küçümsenmemeli ve göz ardı edilmemelidir. Sulama suyunun tasarruflu ve etkin kullanımının yaygınlaşması, yani çiftçilerin yüzey sulamadan basınçlı sulama sistemlerine geçmeleri için kırsal kalkınma desteklerinde basınçlı sulama projelerine yüzde 50 hibe sağlanmaktadır.”