Bu sektörde maaşlar yüzde 100’den fazla arttı

Asgari ücrete yapılan zammın tüm çalışanların ücretlerine yansıyıp yansımadığı merak ediliyor. Bu soruya cevap bulmak için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) beyan edilen prime esas kazanç verilerine baktık. Prime esas kazançlar brüt ücrete karşılık geliyor. Özel sektörde yılın ilk yarısında ücret artışları genel olarak ocak ve şubat aylarında yapılıyor. SGK en son şubat ayı verilerini yayımladı.

2022 yılında net asgari ücret yüzde 50.5 oranında artarak 2825.90 TL’den 4253.40 TL’ye yükseldi. Net ücretin yüzde 50.5 artmasını, asgari ücrete kadar olan kazançların vergi dışı bırakılması sağladı. 2022 yılında brüt asgari ücret ise yüzde 39.9 oranında artarak 3577.50 TL’den 5004 TL’ye yükseldi.

Asgari ücretteki artışın tüm çalışanlara yansıyıp yansımadığını anlamak için doğru karşılaştırmanın brüt ücrete göre yapılması gerekiyor. SGK’nın faaliyet kolları itibarıyla yayımladığı verilere göre, şubat ayı itibarıyla Türkiye genelinde işçi statüsünde çalışanlar için beyan edilen ortalama brüt ücret geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 42.02 oranında arttı. Artış oranı erkek çalışanlarda yüzde 42.95 olurken, kadın çalışanlarda yüzde 40.65’te kaldı.

SGK verileri, Türkiye genelindeki ortalama ücret artışının brüt asgari ücret artışının üzerinde gerçekleştiğini gösteriyor. Ancak, sektörler bazında ücret artışlarında büyük farklar olduğu gözleniyor. Bazı sektörler Türkiye ortalamasının iki katını aşarken, bazı sektörlerin ise Türkiye ortalamasının neredeyse yarısı düzeyinde kaldığı görülüyor.

Ülke genelindeki ortalama ücret artışlarının asgari ücretin üzerine çıkmasında yıllık bazda enflasyonun aralık ayında yüzde 36.08, ocak ayında da yüzde 48.69 açıklanmasının etkili olduğu değerlendiriliyor. (Nisan ayında açıklanan enflasyonun yıllık bazda yüzde 69.97, 4 aylık dönemde ise yüzde 31.71 olduğu dikkate alınırsa, yıl başında yapılan zamlar enflasyon karşısında şimdiden eridi.)

Ortalama ücret artışında havayolu taşımacılığı sektörünü yüzde 64.66 ile uluslararası örgütler ve temsilcilikler izledi. Bu iki sektörün ardından sırasıyla madenciliği destekleyici hizmet faaliyetlerinde yüzde 58.09, makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı sektöründe yüzde 56.50, insan sağlığı hizmetlerinde yüzde 54.27, sigorta, reasürans ve emeklilik fonlarında yüzde 52.28, finans sektöründe yüzde 50.90, temel eczacılık ürünleri imalatında yüzde 50.35 oranında artış oldu.

EĞİTİM SEKTÖRÜNDE ÜCRET ARTIŞI YÜZDE 31.78’DE KALDI

Ortalama ücretteki artışın en düşük olduğu sektör ise yüzde 23.92 ile spor, eğlence ve dinlence faaliyetleri sektörü oldu. Bunu sinema filmi, dizi ve müzik sektörü (%24.37), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (%25.10), yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve eğlence faaliyetleri (%29.84), kiralama ve leasing faaliyetleri (%30.89), yatılı bakım faaliyetleri (%30.66), yüzde 31.78 ile de eğitim sektörü izledi.

EN YÜKSEK ÜCRET HANGİ SEKTÖRDE?

Havayolu taşımacılığı ve uluslararası örgütler ve temsilciliklerde ücret artışının yüksek olmasında, bu sektörlerde ücretlerin ağırlıklı olarak döviz üzerinden ödenmesi etkili oldu. Ücret artış oranlarındaki farklılık sektörlerin ücret sıralamasını da değiştirdi.

Geçen yıl şubat ayında ücret sıralamasında ilk sırayı 14.615 lirayla ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alırken, bu sektörü bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri (13.094 TL), havayolu taşımacılığı (12.789 TL), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (12.264 TL) sektörleri izledi.

Bu yıl şubat ayında ise 26.091 TL ile ilk sıraya havayolu taşımacılığı sektörü yerleşti. Onu ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (20.439 TL), bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri (19.416 TL), uluslararası örgütler ve temsilcilik faaliyetleri (18.310 TL), finans sektörü (17.583 TL), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (15.341 TL), bilgisayar programlama ve danışmanlık faaliyetleri (15.263 TL ) izledi.

En düşük ücret ise 5.071 TL ile bu yıl da ev hizmetlerinde çalışanlarda görüldü.