ABD’nin Utah eyaletinde kendi oğlunun çocuğuna taşıyıcı annelik yapan 56 yaşındaki Nancy Hauck, torununu doğurdu. Embriyo transferinin ardından …
ABD’nin Utah eyaletinde kendi oğlunun çocuğuna taşıyıcı annelik yapan 56 yaşındaki Nancy Hauck, torununu doğurdu. Embriyo transferinin ardından hamile kalan Nancy Hauck, “Hannah” isimli sağlıklı bir kız çocuk dünyaya getirdi. Hannah’nın annesi Cambria Hauck, kayınvalidesi Nancy Hauck ile çocuğunu paylaştığı videoda, “O artık dünyada ve benim kalbim patlayabilir. O her yönüyle mükemmel” ifadelerini kullandı.
Cambria’nın geçmişte hayati tehlike nedeniyle histerektomi geçirdiği ve Nancy’nin torununa taşıyıcı annelik yapmak için gönüllü olduğu belirtildi. Nancy, Today Parents’a yaptığı açıklamada, doğumun 9 saat sürdüğünü ve Hannah’nın 3.18 kilogram olarak dünyaya geldiğini söyledi.
DİYANET’E GÖRE TAŞIYICI ANNELİK CAİZ DEĞİL
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Sözcüsü Prof. Dr. Ahmet Yaman, 2015 yılında konunun gündeme gelmesi sonrası yaptığı açıklamada, Din İşleri Yüksek Kurulu’nun, taşıyıcı annelik uygulamasını; dinin mahremiyet, evlilik, neslin ve şahsiyetin korunması, insanın saygınlığı ile ilgili bir takım ilkeleri ihlal etmesi sebebi ile caiz görmediğini bildirmişti.
Taşıyıcı annelik uygulamasında iki ayrı kadının mahremiyeti ve avretinin ihlali olduğunu belirten Yaman, taşıyıcı anneliğin dinen caiz olmamasının bir başka nedeninin ise, kişilerin ruh ve beden sağlığının korunması ilkesi olduğuna dikkati çekmişti:
“Böyle bir uygulamada hem iki kadın hem de doğan çocuğun birçok açıdan ruhi travmaya maruz kalacağı, dolayısıyla ruh ve beden sağlıklarının bozulacağı, sadece bir ihtimal değil aynı zamanda yaşanan örnekler dolayısıyla somut olarak da izlenen bir sonuçtur. Annelik duygusuyla çocuk üzerinde sahiplik ve öncelik iddiasında bulunmak, olayın failleri olan iki kadını; iki anne arasında kalarak kime anne diyeceğini bilememek ve dolayısıyla psikolojik bölünmüşlük yaşayıp vicdani sorumluluk baskısı altında kalmak, çocuğu derinden yaralayacaktır.”
İnsanın saygın bir varlık olduğunu vurgulayan Yaman, şöyle devam etmişti:
“İnsan saygın bir varlıktır. Sadece dünyevi hazlar veya kişisel tatmin gerekçesiyle bu saygınlığı zedelenemez. Aynı gerekçelerle tıbbi uygulamaların malzemesi ve konusu yapılamaz. Taşıyıcı annelik konusu doğrudan zina fiili sayılacağı anlamında değerlendirilmemelidir. Burada kastedilen şey, taşıyıcı annelik uygulamasının, nikahsız birliktelik yoluyla çocuk sahibi olmaya benzemesidir. Çünkü burada döllenmiş yumurta, yabancı bir kadına nakledilmekte ve doğumu bu yabancı kadın gerçekleştirmektedir. Nesep güvenliğini son derece önemseyen İslam dininin nikahsız beraberlikleri ve bu beraberlikten çocuk sahibi olmayı asla benimsemediği ise bilinen bir husustur.”
TAŞIYICI ANNELİK TÜRKİYE’DE YASAL MI?
Taşıyıcı annelik Türkiye’de yasal değil. Çünkü Türk Hukuku’nda doğurulan çocuğun soyu kesinlikle doğumu yapan kadına bağlıdır. Yani hukuki çerçevede durum ne olursa olsun bir çocuğun annesi onu doğuran kişidir. Bu durum Türk Medeni Kanunu’nda da işlenmiştir. Bu nedenle başka birinin doğan çocuk üzerinde hak iddia etme şansı yoktur. Konuyla ilgili inceleyebileceğimiz diğer hukuki metin ise, Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Yönetmeliği. Bu yönetmelikte bulunan 18. maddenin 4. kısmında şu açıklama yer alır:
“Kendilerine ÜYTE (üremeye yardımcı tedavi) uygulanacak eşlerden alınan yumurta ve spermler ile bunlardan elde edilen embriyoların bu yönetmelikle belirlenen esaslar dışında her ne maksatla olursa olsun bulundurulması, kullanılması, nakledilmesi ve satılması yasaktır. Bu yasağa uymadığı tespit edilen merkezlerin faaliyetleri ile merkez dışında aynı faaliyetlerde bulunan yerlerin faaliyeti valilikçe derhal durdurulur.”
Yine aynı maddenin 5. kısmında ise şu ifadeler var:
“ÜYTE uygulanacak eşlere sadece kendilerine ait üreme hücreleri uygulanır. Herhangi bir şekilde donör kullanılması, donör kullanılarak embriyo elde edilmesi, adaylardan alınan yumurta ve spermler ile elde edilen embriyoların başka adaylarda, aday olmayanlardan alınanlar da adaylarda kullanılması ve uygulanması yasaktır. Bu yasaklara aykırı olarak elde edilen gebeliklerin herhangi bir aşamada tespit edilmesi durumunda, merkez süresiz kapatılarak bu işlemi yapan kişilerin sertifikaları iptal edilir ve ilgili tüm çalışanların da süresiz olarak ÜYTE merkezlerinde çalışmalarına izin verilmez.”
TAŞIYICI ANNELİK HANGİ ÜLKELERDE YASAL?
Ukrayna, Rusya, Gürcistan, Girit, Belçika, ABD, Brezilya, Kıbrıs ve Güney Afrika’da yasal. İngiltere’de ise, yalnızca İngiliz vatandaşlarına uygulanıyor.
