Sabah’tan Kerem Alkin, sanal soygunu yazdı… 1 aydır uluslararası ekonomi çevreleri açısından ‘Siyah Kuğu’ kabul edilen Rusya-Ukrayna …
Sabah’tan Kerem Alkin, sanal soygunu yazdı…
1 aydır uluslararası ekonomi çevreleri açısından ‘Siyah Kuğu’ kabul edilen Rusya-Ukrayna gerginliğinin dünya ekonomisi üzerine etkilerini ve alınan tedbirleri yazıyoruz.
Malum, küresel virüs salgını riski uluslararası ekonomi ve iş çevrelerinde en kritik küresel riskler arasında 8. sıradaydı.
Avrupa gibi coğrafyada iki ülke arasında çatışma riski olasılığı ise 5. sıradaydı. Oysa, ikisi de gerçekleşti. Bugün ise, küresel riskler arasında kıtadan kıtadan ikinci veya üçüncü sırada yer alan bir riskten bahsedeceğiz; ‘siber tehdit ve siber saldırı’ riski.
Siber saldırı deyince de, dünyanın en büyük 2. kripto para soygunundan söz ediyoruz. İstendiği kadar kripto paralar blokzincir sistemiyle şifreleniyor ve korunuyor olsun, yine de hackerları durdurabilmek mümkün olmuyor.
Tarihin ilk büyük kripto para soygunu 470 milyon dolar ile Mt Gox üzerinden Şubat 2014’de gerçekleşmişti. Sanal hacker hırsız 850 bin adet bitcoin çalmıştı. Bunu, 2018’in ocak ayı sonunda Tokyo Borsası’ndan gerçekleştirilen 532 milyon dolarlık Coincheck soygunu takip ediyor.
Borsa yetkililerinin soygun olduğunu anlamalarının 8 gün sürmüş olması, heckarların sanal soygunları nasıl ustalıkla yaptıklarını bir kez daha hatırlatmakta.
Hackerlar 500 milyondan fazla NEM kaçırdılar. Tüm zamanların en yüksek soygunu ise, geçtiğimiz yıl, 2021 yılının ağustos ayında gerçekleşen 611 milyon dolarlık Poly Network soygunu. Takip eden iki büyük soygunun tam da Rusya-Ukrayna Savaşı’na denk gelmesi kimseyi şaşırtmasın. Çünkü, Rusya-Ukrayna gerginliği küresel ölçekte kripto para kullanımını da hızlandırdı.
Bu soygulardan ilki, ama aslında yüksek montanlı kripto para soygunlarının beşincisi geçtiğimiz şubat ayında Wormhole üzerinden 325 milyon dolarlık bir soygundu.
Sonuncusu ise mart ayının son günlerinde Ronin Bridge üzerinden gerçekleştirilen 540 milyon dolarlık soygun oldu. Kripto para işlemleri geri dönülemez işlemler üzerinden yürüyen bir siber sistem olduğundan, çalınan kripto paraları geri getirmek mümkün gözükmüyor.
Üstelik, sonuncuyla birlikte 3 milyar doları aştığı tahmin edilen bu sanal soygunların ille de bireysel hackerlar veya siber dünyayı da kullanan yasa dışı örgütlerce de yapılması şart değil.
Kripto uzmanlarının araştırmaları, Kuzey Koreli hackerların da 2021’de en az yedi saldırıda kripto para platformlarından yaklaşık 400 milyon dolar değerinde dijital varlık çaldıkları iddiasını gündeme getiriyor.
İnsanların parasının çalınması çok trajik bir konu olsa da, siber soygunun yapıldığı alan, Hacklenmenin gerekçesi ise biraz tuhaf, hatta komik. Çevrimiçi bir video oyunu olan Axie Infinity’de, kripto para kazanmak için oyuncular Axies denilen çizgi film karakterlerini dövüştürmekteler.
Dünya genelinde kripto para kazanmak ve NFT toplamak için bu tür oyunları profesyonel hale getirmiş milyonlarca insan var. Özellikle, Filipinler sanal oyunculuğunun tam zamanlı iş haline gelmeye başladığı ülkelerin başında geliyor.
Vietnam şirketi Sky Mavis’in sahibi olduğu Ronin Network, çok sayıda müşterinin kripto para ethereumlarını çekemediklerini söylemeleriyle, siber soygunu ancak 6 gün sonra fark edebiliyor. Müşterilerinin arasında tüm tasarruflarını kaybetmiş olanlar da var.
Hacklenen 540 milyon dolar kripto paranın soygun günden bu yana değer kazanarak 615 milyon dolara ulaşması ise ayrı bir trajikomik durum.
Soygun Axie Infinity oyununa talebin 2021 kasım ayında patlaması ve şirketin güvenlik protokollerini bu nedenle zayıflatmasıyla mümkün hale geliyor. Siber dünyada işinizi sağlam şifrelerle iyi yönetin derim.
