Özellikle de yaz aylarının gelmesiyle birlikte ortaya çıkan sivrisinekler, havaların ısınmasıyla hepimizin korkulu rüyası haline dönüşerek yaz …
Özellikle de yaz aylarının gelmesiyle birlikte ortaya çıkan sivrisinekler, havaların ısınmasıyla hepimizin korkulu rüyası haline dönüşerek yaz sıcağında gece cam açıp açmamak konusunda iki defa düşünmemize sebep olabilir. Ancak yapılan yeni bir araştırmaya göre sivrisineklerin ne kadar çok hedefi haline gelip gelmeyeceğiniz sizin elinizde olabilir.
Nature Communications’da yayımlanan yeni bir araştırmaya göre sivrisinekler, insan kurbanlarını giydikleri renklere göre seçiyor. Bu da demek oluyor ki arı ve böceklerin daha canlı renklerdeki çiçeklere daha çok çekilmesine benzer bir şekilde, bizlerin giydiği bazı renkteki kıyafetler de sivrisineklerin daha sık hedefi olmamıza neden olabiliyor.
Bazı renkler, sivrisineklerin daha çok ilgisini çekiyor
Cuma günü yayımlanan araştırmaya göre yaz aylarının kabusu sivrisinekler, insan kokusu aldıktan ve etrafı taradıktan sonra belli başlı renklere yönelmeye daha yatkınken; bazı renkleri ise pek tercih etmiyor.
Washington Üniversitesi’nde bir biyolog olan araştırmanın kıdemli yazarı Jeffrey Riffell bu durumu, “Bir kaldırımda olduğunuzu ve turta hamuru ile tarçın kokusun aldığınızı hayal edin. Bu, yakınlarda bir fırın olduğuna dair bir işarettir, “ şeklinde açıklıyor ve sivrisineklerin de bu duruma benzer bir şekilde insan kokusu aldıktan sonra, kokunun kaynağını aramak için etraftaki görsel ögeleri taramaya başladığını belirtiyor.
Koku ve renkler birlikte çalışıyor
Her nefes alıp verdiğimizde soluduğumuz karbondioksite maruz kalan sivrisineklerin, çevredeki çeşitli renk tonlarına verdiği tepkiyi inceleyen araştırma ekibi ilk olarak dang humması, sarı humma, chikungunta ve Zika virüslerini bulaştırmasıyla bilinen dişi Aedes aegypti türünü küçük odalara yerleştirdi. Başlangıçta sivrisineklerin hiçbir koku yokken renkli uyarıcılara karşı nasıl tepki verdiğini gözlemleyen ekip, bu şekilde bir sonuç elde edemeyince bu sefer aynı süreci ortama karbondioksit ekleyerek tekrarladılar.
Karbondioksitin eklenmesinin ardından ise sivrisineklerin kırmızı, turuncu, siyah ve camgöbeğine oldukça ilgi gösterdiğini gözlemleyen ekip; sivrisineklerin yeşil, mor, mavi ve beyaza ise hiç ilgi göstermediğini gözlemledi. Bunu bir kafese eldivensiz, bir kafese ise yeşil renkte eldivenli bir el koyarak da test eden ekip, sivrisineklerin yeşil eldivenli ele gerçekten de hiç yaklaşmadığını gözlemledi.
Sivrisineklerin ilgisini çeken renklerin dalga boyları, insan derisinin yaydığı dalga boylarına benziyor
Gel gelelim ki sivrisineklerin renkleri algılama şekli, bizim sandığımızdan biraz farklı olabilir. Tıpkı biz insanların karbondioksiti onların algıladığı şekilde algılayamaması gibi, böceklerin renkleri görme şekli de insanlarınkisinden farklı olabilir. Ancak araştırmada elde edilen sonuçlara göre, eğer sivrisineklerin hedefi haline gelmek istemiyorsak hepimiz kaçınması gereken renklerin nesnel tek bir ortak noktası var: Görünür spektrumda daha uzun dalga boyları.
Bu da bizim için kötü haber demek; çünkü insan derisi, ne renkte olursa olsun, kırmızı ve turuncu tonlarına benzer uzun dalga boyları yayar. Yani aslında sivrisineklerin kendisine hedef belirlediği kırmızı renk ve tonları sadece giydiğimiz kıyafetlerde değil, aynı zamanda hepimizin derisinde de bulunuyor.
Öte yandan araştırmacılar, dişi sivrisineklerin, genetiklerinde böyle bir özellik olması durumunda karbondioksite karşı ‘renk körü’ olabileceğini belirtiyor. Bu da kısaca demek oluyor ki üzerinizde ne renk kıyafet olursa olsun, sıradan bir sivrisineğin ilgisini çeken uzun dalga boylarını göremeyen mutant bir dişi sivri sinek için ne giydiğiniz pek de bir anlam ifade etmiyor.
