Değişecek olan asgari ücretle birlikte sadece 7,5 milyon işçinin maaşı artmayacak aynı zamanda ekonomik anlamda ücretlendirmelerde birçok …
Değişecek olan asgari ücretle birlikte sadece 7,5 milyon işçinin maaşı artmayacak aynı zamanda ekonomik anlamda ücretlendirmelerde birçok parametre de etkilenecek.
Asgari ücret değiştiğinde Asgari Geçim İndirimi (AGİ), kıdem ihbar tazminatı, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi, işsizlik sigortası, doğum-askerlik-yurt dışı borçlanmaları, 65 yaş aylığı, engelli aylığı, evde bakım parası, geçici iş görmemezlik ödeneği, bireysel emeklilikte devletin katkı payı, SGK idari para cezaları, ev hizmetinde çalışanların ve apartman görevlilerini sigorta primleri, Ek 5 kapsamında tarım işlerinde süreksiz çalışanlar ile taksi ve dolmuşlarda çalışan şoförlerin sigorta primleri, primlerini kendisi ödeyen esnaf, tüccar, doktor, avukat, mühendis, mali müşavir gibi 4B statüsündeki Bağ-Kur sigortalısının prim tutarı da değişecek.
2021 YILI ASGARİ ÜCRETİ
2021 yılında uygulanan asgari ücret aylık brüt 3 bin 577, 50 lira, net de 2 bin 825,90 lira olarak belirlenmişti. Şimdi asgari ücretin bu rakamın üzerinde belirlenmesi için komisyon toplantılarının sonuncusu bekleniyor.
GÜNLÜK ASGARİ ÜCRET
Asgari ücretin 2021’de değişmesi ile birlikte günlük asgari ücret de brüt 119,25 lira olarak uygulandı. Önümüzdeki hafta verilmesi beklenen kararla birlikte bu rakam da yükselecek.
ASGARİ ÜCRETİN DEĞİŞTİRDİĞİ KALEMLER
Asgari ücretle birlikte artacak diğer ödemeler tüm vatandaşları kapsayan bir genişlikte.
KIDEM TAZMİNATI
Kıdem tazminatının 2021’de tavanı 7 bin 117,17 liradan 8 bin 651,62 liraya yükselmişti. 2022 yılına ait asgari ücrete bağlı olarak bu kalemde de artış yaşanacak.
İŞSİZLİK MAAŞI
İşsizlik maaşı ödenen tutara göre değişiklik gösteriyor. Çalışanın ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor.
Buna göre 2021’de işsizlik maaşı 1.168,27 lira alanın maaşı 1.420,14 liraya, 1.389,37 lira alanın maaşı 1.688,91 liraya, 2 bin 336,53 lira alanın maaşı 2 bin 840,28 liraya çıkmıştı.
DOĞUM VE ASKERLİK BORÇLANMASI
Emekli olabilmek için prim gün sayısı yetmeyenlere tanınan doğum ve askerlik borçlanmalarının tutarı da yeni asgari ücretle birlikte artacak.
2021’de doğum ve askerlik borçlanması günlük en düşük 31,39 liradan 38,15 liraya, en yüksek ise 235,44 liradan 286,20 liraya yükselmişti.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMLERİ
Genel sağlık sigortası (GSS) primlerini kendi ödeyenlerin ödemeleri de yeni asgari ücretle birlikte yükselecek.
Geliri brüt asgari ücretin 3’te birinin altında olan kişilerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi karşılıyor. Ödenen aylık prim tutarı ise brüt asgari ücretin yüzde 3’ü kadar oluyor.
GSS primi 2021’de 88,29 liradan 107,32 liraya çıkmıştı.
65 YAŞ ÜSTÜ AYLIĞI
2021’de yaşlılık aylığı 711,5 liradan 864,89 liraya yükselmişti. Bu rakam da artacak ödemeler arasında yer alıyor.
ENGELLİ AYLIĞI
2021’de engellilere ödenen aylık 851,95 liradan 1.035,63 liraya yükselmişti. 2022’de uygulanacak asgari ücrete bağlı olarak engelli aylığı da aratacak rakamlar arasında.
AGİ ÖDEMESİ
Çalışanın; bekar, evli, eşinin çalışıp çalışmaması ve çocuk sayısına göre alacağı Asgari Geçim İndirimi (AGİ) de artacak.
2021’deki en düşük AGİ 268,162 lira, en yüksek ise 456,12 lira olarak belirlenmişti.
Buna göre, 2021 yılında bekar bir çalışanın eline 2 bin 825,9 lira geçiyor. Evli ve eşi çalışmayan işçinin AGİ dahil eline 2 bin 879,5 lira; eşi çalışmayıp 1 çocuğu olanın 2 bin 919,8 lira, eşi çalışmayıp 2 çocuğu olanın 2 bin 960 lira, eşi çalışmayıp 3 çocuğu olanın 3 bin 13 lira geçiyor. Eşi çalışan işçi AGİ dahil aylık 2 bin 825 lira alırken; eşi çalışıp 1 çocuğu olanın 2 bin 866 lira, eşi çalışıp 2 çocuğu olanın 2 bin 906 lira, üç çocuğu olanın ise eline 2 bin 960 lira ücret alıyor.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK
İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim tutarını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt sınırı var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da brüt asgari ücretin 7,5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor.
2021 yılında isteğe bağlı sigorta yaptıracaklar en az 1.144,8 lira ödedi. Primlerini yüksekten ödemek isteyenler ise en çok 2021’de 8 bin 586 lira yatırdı.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KESİNTİLERİ
Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) aktarılıyor. 45 yaş altı çalışanların işverenleri tarafından sisteme dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BES’te maaşlardan yapılan kesinti tutarı da artacak.
KIDEM TAZMİNATI
2022’de asgari ücretli çalışanların alacakları kıdem tazminatı da yükselecek. Toplam kıdem tazminatı çalışanın son aldığı aylık giydirilmiş brüt ücretin, işyerinde çalışılan yılla çarpılması ile hesaplanıyor. 2021’de asgari ücretlinin kıdem tazminatı brüt 3 bin 577,50 lira üzerinden hesaplanmıştı.
TEŞVİK TUTARLARI
İstihdamı desteklemek için yürütülen teşvik tutarları 2022’de asgari ücretle birlikte artacak. İstihdam teşviklerinin bazıları doğrudan asgari ücret dikkate alınarak hesaplandığı gibi bazıları sigortalının kazancına göre hesaplanıyor.
Bu teşvik tutarı asgari ücretli için 2020 yılında 147 lira 15 kuruştu, 2021’de ise 178 lira 8 kuruş olarak uygulandı.
Diğer yandan işbaşı eğitimlerini tamamlayanların istihdamı sonrası verilen teşvik, 7103 teşviki, hızlı işe dönüş desteği gibi teşviklerin üst sınırı kazanca göre değil asgari ücrete göre hesaplanıyor.
İDARİ PARA CEZALARI
İş, sosyal güvenlik, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre kesilen idari para cezaları brüt asgari ücret tutarına göre belirleniyor. Ceza miktarları 2020 yılında 2 bin 943 lira üzerinden uygulanıyordu. 2021’de 3 bin 577 lira 50 kuruş üzerinden uygulandı.
