Uzun zamandır burada yaşıyor olsak da dünyamızı ve bu dünyaya ait kültürlerin büyük bölümünü bilmiyoruz. Pek çoğumuza yabancı gelen kültürlerden …
Uzun zamandır burada yaşıyor olsak da dünyamızı ve bu dünyaya ait kültürlerin büyük bölümünü bilmiyoruz. Pek çoğumuza yabancı gelen kültürlerden bir tanesine de küçük bir Afrika ülkesi olan Svaziland sahip. 2018 yılında adını Esvatini Krallığı olarak değiştiren bu ülke, Afrika’daki en küçük ülkelerden bir tanesi. Kendine has kültürü nedeniyle sık sık karşımıza çıkması ise bir hayli ilginç.
Elbette Svaziland denilince herkesin aklına ilk gelen, kralın sıra dışı eş seçme ritüeli oluyor. 1968 yılında bağımsızlığını kazanan ülke, dünyayı sömürmeye doyamayan İngilizlerin büyük etkisi altına kalmıştır. Ancak uzun yıllar süren sömürge dönemine ve iç savaşlara rağmen kendine has kültürünü korumayı başarmıştır. Gelin Svaziland geleneklerine yakından bakalım ve bu ülke hakkındaki ilginç bilgilerden bazılarını görelim.
Svaziland (Esvatini) hakkında ilginç bilgiler:
Afrika’nın en küçük ülkesinde yollar berbat, yönetim şekli ise bir hayli ilginç:
Svaziland’ın sınırları resmi rakamlara göre 17.364 kilometre karelik bir alanı kaplıyor. Yani ABD’nin Massachusetts eyaletinden biraz daha küçük ve bu nedenle Afrika’nın en küçük ülkesi unvanını koruyor. Yol koşullarının tehlikesi nedeniyle son dört ulaştırma bakanından ikisi trafik kazasında öldü. Esvatini, dünyada mutlak monarşi ile yönetilen tek ülkedir. Kesinlikle demokrasi yok. Demokrasi olmaması aslında ülke halkını pek de üzüyor gibi görünmüyor çünkü pek çok mutlak monarşide olduğu gibi Esvatini’de de kralın ilahi bir güç taşıdığına inanılıyor.
Binlerce bakire, kralın eşi olmak için yarışıyor:
Ülkede her yıl Kamış Dansı adı verilen bir etkinlik düzenleniyor. Doğurganlık Festivali olarak da adlandırılan bu etkinlikte 25 binden fazla genç kız, özel kostümler giyerek dans ediyor. Tek amaçları ise en azından o yıl için kralın eşi olabilmek. Elbette, seçim için en önemli şartlardan bir tanesi kızların bakire olması.
Esvatini’de doğal hayata büyük önem veriliyor:
Ülkede bulunan Hlane Kraliyet Ulusal Parkı’nda Afrika’daki en büyük akbaba popülasyonu bulunuyor. Ülkenin ekosistemi pek çok açıdan benzersiz. Bu nedenle orman korucuları, kaçak avcılık yaptığından şüphelendikleri insanları bile sorgusuz sualsiz vurabiliyorlar. Diyelim vurulan kişi öldü, korucu asla ceza almaz çünkü böyle geniş bir yetkiye sahiptir.
Albinolar şans getirsin diye öldürülür:
Pek çok ilkel Afrika ülkesinde görülen gelenek, Svaziland’da da devam ediyor. Deride pigment eksikliği ile kişinin tam anlamıyla bembeyaz olmasına neden olan albino hastası kişiler, bu ülkede avlanır ve özel ritüellerle öldürülür. Ölen albinoların vücut parçaları şans getirmesi için saklanır ya da büyü için kullanılır. Epilepsi hastalarının da benzer tepkilerle karşılaştıkları biliniyor.
Kralların ne kadar eşi ve çocuğu olduğu bilinmez:
Her sene yeni bir eş aldıklarını ve o eşlerden mutlak bir çocuk yaptıklarını düşünürsek aslında kralın tahta çıkma ile ölme yaşı arasından bu sayıyı tahmin edebiliriz ama Svaziland halkı için bu bilgi önemsizdir. Dünyanın ikinci en uzun hükümdarlık yapan kralı olan Esvatini Kralı II. Sobhuza’nın 70’den fazla eşi, 100’ü erkek 600’den fazla çocuğu olduğu söylenmektedir.
Evli olmayan kızlar üstü çıplak gezerler:
Hayır güneşlenirken değil, günlük hayatta evli olmayan genç kızlar üstü çıplak gezebilirler. Tıpkı erkekler gibi. Bu durumun nedeni, evlilik sonrası çocuk doğuran kadının göğüslerinin emzirdiği için değerli kabul edilmesidir. Yani evlenmemiş, doğurmamış ve emzirmemiş bir kadının göğüslerinin, erkek göğsünden bir farkı yoktur.
Kralın eşi, halkın annesidir:
İyi de hangi eşi, tabii ki ilk eşi. Kralın ilk eşi, ritüel eşi olarak kabul edilir ve Kraliçe Anne olarak anılır. Böyle kutsal bir görevi olduğu için ilk eşin çocuk sahibi olmasına izin verilmez. Kraliçe Anne, kralın yeni eşlerinin seçilmesinde de karar alma yetkisine sahiptir. II. Sobhuza öldükten sonra Kraliçe Anne, 75 günlük bir yas ilan etmiş ve nedense ülkede seks yapılmasını yasaklamıştır. Hatta yas süresi boyunca seks yaptığı tespit edilen kişiler kırbaç cezasına çarptırılmıştır.
Svaziland, dünyada en çok HIV virüsü taşıyan insanın olduğu ülkedir:
Afrika’nın en küçük ülkesi olan Svaziland’de yaklaşık 1.2 milyon insan yaşıyor. Bu insanların 210 bini yani %27.73 ya HIV virüsü taşıyor ya da AIDS hastası. Nüfusa göre hasta sayısını oranladığımız zaman Svaziland, dünyada en çok HIV virüsü taşıyan ve AIDS olan insanın olduğu ülkedir. Hatta bu nedenle bir süre gençler arasında seks yapılması yasaklanmıştır. Ülkede, yılda yaklaşık 7 bin kişinin AIDS nedeniyle öldüğü tahmin ediliyor.
Bebekler ve dul kadınlar için farklı bir bakış açısı var:
Esvatini Krallığı’nda doğan bir bebek, 3 aylık olana kadar bir birey olarak kabul edilmez. İsim verilmez ve bir ‘şey’ olarak kabul edilir. Yine 3 aylık olana kadar hiçbir baba ya da başka bir erkek, o bebeğe dokunamaz. Ülkedeki kadınlar, kocaları öldüğü yani dul kaldıkları zaman başlarını tıraş ederler. Böylece herkesin onların ne kadar üzgün olduğunu, yas tuttuklarını bilmelerini isterler.
Svaziland adı, başka ülkelerle karıştığı için değiştirildi:
Ülke bağımsız olmadan önce kurucu kralın adı olan Ngwane şeklinde anılıyordu. 1968 yılında bağımsızlıklarını kazandıkları zaman Svazilerin yaşadığı ülke anlamına gelen Svaziland adını aldılar. 2018 yılında tahta geçen Kral III. Mswati, ülkenin adını Esvatini Krallığı olarak değiştirdi. Bunun nedeni, İsviçre’nin İngilizce adı olan Switzerland ile Svaziland adının karışıyor olmasıydı. Esvatini, Svazilerin yurdu anlamına geliyor. Yani eski ad ile neredeyse aynı anlamda.
Kral, tam anlamıyla kral gibi yaşıyor:
Svaziland’da yaşayan her on kişiden biri yoksul ama bizim gibi değil, ölme noktasına gelecek şekilde yoksullar. Açlıktan ölen insanlar olduğunu bile söyleniyor. Ülkenin ulular ulusu kralı ise her sene yeni eş seçme festivallerinden yorgun olsa gerek, 2002 yılında lüks bir jet için 50 milyon dolar harcamıştır. Elbette, uluslararası kamuoyu büyük bir tepki göstererek kralı ‘kınamıştır.’
Afrika’nın en küçük ülkesi olmasına rağmen sıra dışı gelenekleriyle her daim adından söz ettiren Svaziland, yeni adıyla Esvatini Krallığı hakkındaki ilginç bilgilerden ve ülkenin kültüründeki detaylardan bahsettik. Svaziland hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
