ABD-Çin geriliminde Türkiye için büyük fırsat! Çip üretimi Türkiye’ye kayabilir

Otomobiller, telefonlar, tıbbi cihazlar, ATM’ler ve beyaz eşyalara kadar her elektronik üründe kullanılan yarı iletkenlerin pandemi nedeniyle üretiminin ve sevkiyatının azalması fiyatların çok fazla yükselmesine neden olmuştu.

Sabah’ın haberine göre Dünyada her 10 çipten altısının üretildiği Tayvan çip üretimi için önemli bir merkez. Çin de ABD de bağlı kalmak istemiyor. 2 Ağustos’ta ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesinin temel nedeni olarak ABD’nin bu bağımlılığını azaltmak için yeni girişimlerde bulunması gösterildi. 

Taiwan Semiconductor Manufacturing Company Limited (TSMC), küresel çip pazarında yüzde 53 pazar payına sahip. Diğer Tayvan merkezli üreticiler ise pazarın yüzde 10’unu elinde bulunduruyor.

Biden yönetiminin Tedarik Zinciri İnceleme Raporu’nda “Amerika Birleşik Devletleri, çiplerini üretmek için tek bir şirkete (TSMC) büyük ölçüde bağımlı” olduğu bilgisi yer alıyor. ABD, yerli çip üretimini artırmak için TSMC’yi ikna etti. Bu kapsamda TSMC, 2024’te ABD’de dev bir çip üretim tesisi kuracak. ABD Senatosu, çip üretim sektörüne 280 milyar dolarlık yardımı öngören yasa tasarısını da onayladı. Yarı iletkenler için 52 milyar dolar sübvansiyon sağlanacak.

ÇİN’İN TAYVAN ABLUKASI DAHA DA ARTABİLİR

Pelosi’nin ziyaretinden sonra, Çin ordusu ilk kez Tayvan çevresinde geçici bir deniz ablukası uygulayarak adaya giden ve adadan gelen deniz yollarını kısıtladı. Daha kapsamlı bir ablukanın gelebileceğinin de sinyalleri verildi.

Çin Komünist Partisi’nin gazetesi Global Times, Tayvan’a bir savaş uçağı gönderilmesini tavsiye etti. Çin askeri uçakları zaten rutin olarak Tayvan’ın hava sahasına girip çıkıyordu.

BM’ye göre Güney Çin Denizi, küresel deniz ticaretinin tam üçte biri için bir otoyol gibi çalışıyor. Sıcak çatışma olmasa bile mevcut gerilim sonrası Çin’in ablukayı artırması dünyayı yeni bir çip kriziyle baş başa bırakabilir.

Halihazırda küresel ekonomiyi rahatsız eden bir diğer sorun olan mikroçip eksikliği, Tayvan ile ticaret yapılamazsa daha da vahim hale gelecek. En gelişmiş yarı iletken çiplerin yüzde 90’ından fazlası Tayvan’da üretiliyor. Bu tesisler Çin kontrolüne girerse veya başka bir şekilde etkilenirse, dünyada ekonomik bir deprem oluşacak.

TSMC, Çin telekom devi Huawei’ye satışı durdurunca şirketin gelirinin yüzde 30’una mal oldu. Diğer ülkeler gibi Çin de çip üretimini ve kapasitesini teşvik etmek için milyar dolarlar harcıyor. Ancak Pekin hâlâ yılda 300 milyar doların üzerinde yarı iletken ithal ediyor. Ülke 2015’te ‘Made in China 2025’ planıyla, ileri teknolojide kendi kendine yeterli hale gelmeyi hedefliyor ve kendi çiplerinin yüzde 70’ini üretme amacı var.

ABD-ÇİN ARASINDAKİ ÇİP KRİZİ TÜRKİYE İÇİN YENİ BİR FIRSAT OLABİLİR

Jeopolitik konumundan dolayı Türkiye başta Avrupa olmak üzere tüm kıtalara çip sevkiyatı yapabilecek önemli bir aktör. Bu kapsamda yapılacak uluslararası anlaşmalar çerçevesinde çip üretim tesisleri için Türkiye tercih edilirse hem yeni bir istihdam alanı yaratılabilir hem de çip krizinin etkileri bir anda ortadan kaldırılabilir.