enflasyonemeklilikötvdövizakpartichpmhp
DOLAR
32,7950
EURO
35,1535
ALTIN
2.449,48
BIST
10.771,36
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul
Açık
28°C
İstanbul
28°C
Açık
Cumartesi Açık
28°C
Pazar Açık
29°C
Pazartesi Az Bulutlu
30°C
Salı Az Bulutlu
29°C
SON DAKİKA
19:27 Büyükşehir zabıtası bayramda da görev başında
19:26 UCLG Başkanı Altay BRICS+ Şehirler ve Belediyeler Birliği Kuruluş Toplantısına Katıldı
19:10 TBB ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, İstanbul-Berlin arasında imzalanan ‘kardeş şehir’ anlaşmasının 35. Yıldönümünde, Berlin Belediye Başkanı Kai Wegner ile bir araya geldi
17:20 Ukrayna Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Baykar’ı ziyaret etti
17:06 SASKİ’den yoğun bayram mesaisi
16:28 Kurban Bayramı tatilinde ziyaretçi akınına uğrayan Ayvalık’ta Temizlik İşleri Müdürlüğü ekipleri, üç vardiya halinde 24 saat mesai yaparak tonlarca çöp topladı
16:27 Başkan Topaloğlu Abdal Musa Anma Etkinliğine katıldı
16:26 Karabağlar’da bayram boyunca 3148 ton evsel atık toplandı
15:50 Pençe-Kilit’ten acı haber
13:10 Canik’ten Kadın İstihdamında Atak
13:09 Buca’da yangın riskine karşı kosa önlemi
13:06 Manisa Akhisar’da korkutan yangın kontrol altında
12:50 İpsala’da 100 dekar buğday tarlası yandı
12:48 Yoga tutkunları Bayraklı’da buluştu
12:46 İZSU, enerji ihtiyacını güneşten karşılayacak
12:45 Karşıyaka Belediyesi’nin ücretsiz tamir hizmetine yoğun ilgi
12:44 ASAT Teomanpaşa’da kanalizasyon hatlarını temizliyor
12:43 Gölcük Belediye Başkanı Ali Yıldırım Sezer, tüm hemşehrilerini 22 Haziran Cumartesi günü Anıtpark’ta dev ekranda milli heyecanı birlikte yaşamaya davet etti
12:42 Konak Belediyesi’nde veri kaybına karşı yedekli önlem
12:40 Karnesini alan teleferiğe koştu
TÜMÜNÜ GÖSTER →

Üşenmedik, Kafa Yorduk: Uzayda Mangal Yakmak Mümkün mü?

Bizim toplumumuzdaki mangal sevgisini başka ülkelerde bulmak pek kolay değil, hemen herkesin sevdiği bir aktivite. Piknikte, balkonda, tarlada …

Üşenmedik, Kafa Yorduk: Uzayda Mangal Yakmak Mümkün mü?
26.07.2022
162
A+
A-

Bizim toplumumuzdaki mangal sevgisini başka ülkelerde bulmak pek kolay değil, hemen herkesin sevdiği bir aktivite. Piknikte, balkonda, tarlada, her yerde yapabiliriz.

Peki diyelim ki bir gün uzaya gittik ve uzayda canımız mangal çekti, dedik ki mümkünse bir mangal yapalım. Bunu gerçekten yapabilir miyiz? Diğer gezegenlerin ve uyduların koşulları hakkındaki bilgilerimize dayanarak bakalım bu uçuk fikir ne kadar mümkünmüş! Konu her ne kadar absürt görünse de emin olun çok şey öğreneceksiniz.

Önce uzay araçlarına bakalım: Uzay araçlarında “açık ateş yakılamaz” kuralı vardır.

NASA astronotları uzayda açık ateş yakıp yemek pişiremezler, sadece gerekli durumlarda kaynak araçlarından çıkan kadar ateş görürler. Bunun nedeni de uzay aracında yangın çıkması riskidir. Uzay itfaiyesi diye bir şey olmadığı için milyar dolarlık istasyonları ya da milyonlarca dolarlık araçları kimse riske atmaz.

Sonuç: Mangal yakılamaz.

O zaman uzay boşluğunda bir şekilde mangal yakmaya karar verdiğimizi düşünelim.

Bu durumda ilk yapmamız gereken şey ortam sıcaklığına bakmak ollacaktır. Gezegenimizin atmosferinin biraz dışındaysanız Güneş’e olan konumunuz büyük önem taşır. Zira Güneş’in konumuna göre sıcaklık 120 derece de olabilir -100 derece de. Mangal kömürü 230-350 santigrat derece arasında yanar yani kömürü ısı anlamında tutuşturma şansımız vardır. Öte yandan, bulunduğumuz yerde oksijen olmayacağı için bu yanma ateş çıkaracak şekilde olmaz. Yani ortada ısı yayan ancak ateşi olmayan bir kömür var.

Ek olarak uzayda ısı yayılımı gezegenimizdeki gibi dokunma ya da akışkanlık yoluyla olmaz, radyasyon yoluyla olur. Bu da kömürün yarısı ısınırken yarısının soğuk kalmasına neden olabilir. Uzaya götürdüğümüz etimiz de bu etkiye maruz kaldığı anda bozulacaktır. Ateş olmadan bozuk etle mangal da olmayacaktır.

Sonuç: Mangal yakılamaz.

O zaman biz de başka gezegenlere gideriz!

GORA gezegenine gittiysek sucuk ağacından sucukları kesip yakalım hemen mangalı, sorun değil de pratikte durum öyle olmuyor. Bir defa, daha anca gide gide Ay’a ayak basabildik, onda da mangal yakılacak kadar uzun kalmadık. Bakalım civar gezegenlerde ve gök cisimlerinde şöyle el değmemiş, mangallık güzel bir yer var mı?

Ay: Yolu da biliyoruz hem, gitmişliğimiz var.

Gezegenimizin uydusunun öyle pek bir atmosferi yok, uydunun atmosferi bizim atmosferimizden 1 milyar kat daha ince durumda. Kaldı ki Ay atmosferinde en çok karşılaştığımız gaz çeşidi argon. Argon bir soy gazdır, öyle tepkimeye girmez. İkinci en çok görülen gaz olan helyumu yakmayı deneyebiliriz ancak o da daha ziyade harlama şeklinde ve kısa süreli olacaktır. İnce atmosferde oksijen ya da başka yanıcı gaz denk gelecekmiş, sıcaklık ideal olacakmış derken mangal işi yine yalan oluyor.

Sonuç: Mangal yakılamaz.

Gelelim bir sonraki durağımız olan Mars’a:

Birtakım uzay ajanslarının hedefinde yer alan kızıl gezegenin atmosferine baktığımızda karşımızda ilginç bir durumla karşılaşıyoruz, gezegenin atmosferi %96 oranında karbondioksitten oluşuyor. Bu durumda yere oldukça yakın bir alkali çözeltisi üzerinde ateş yakmamız gerekir. Çözeltide karbonu tutup oksijeni ayırdığımız böyle bir sistem kurmak mümkün.

Çıkan oksijenle ateş yakabiliriz ancak çok yoğun bir ateş olmaz ve çok uzun süre yanmaz. Uzun pişen etleri pişiremesek de tavuk ya da köfte yapabiliriz gibi duruyor. Bu arada Güneş gören bir zamanda mangal yakılması gerekir, aksi takdirde fazla soğuk olacağından yanma sıcaklığına ulaşmak zor olabilir.

Sonuç: Yanar ama sadece belli şartlarda kısa süre.

Venüs: Mangala gerek kalmayan gezegen.

Venüs atmosferine girer girmez et de kömür de yanacaktır zira en sıcak gezegen olan Venüs’te hava sıcaklığı ortalama 400 derecedir. Çoğunluğu karbondioksitten oluşan atmosfer oldukça yoğundur, gezegenimizdekinden 93 kat yüksek basınç kömürü de eti de ezecektir. Kaldı ki gezegen atmosferi sülfirik asitle doludur.

Sonuç: Yakmamıza gerek kalmaz da yenmez o.

Merkür: Güneş’in hemen yanı başında mangal.

Sıcaklıkların 457 ile -172 derece arasında değiştiği Merkür’e mangal yapmaya gitsek de saatte 50 derece oynayan hava sıcaklığı, atmosferinin sürekli incelmesi işi zorlaştırabilir. Yoksa Merkür atmosferinde oksijen bulunur, hafif gazlar uzaya savrulurken orta ağırlıktaki gazlar kalır.

Sonuç: Çok kısa süre de olsa mangal yakılabilir ancak çok fazla yanmaz, çok verimli de yanmaz. O etten de hayır gelmez.

Jüpiter, Neptün, Uranüs, Satürn: Mangalı nereye koyacaklar?

Bu gezegenler gaz devi oldukları için öncelikle mangalı koyacak, çizgili pijama giyip karpuz desenli topla oynayabilecek yer yok. Öyle savrula savrula mangal yapmak pek mümkün değil. Gezegenler oldukça soğuk; -100, -200 dereceler bu gezegenler için normal.

Satürn’ün en büyük uydusu Titan: Thanos gelmeden bir mangal yakar mıyız?

Güneş sisteminde yüzeyinde kararlı halde sıvı olduğu bilinen gezegenin atmosfer basıncı da Dünya’ya yakın. Atmosferinde bol miktarda azot bulunan Titan, metan gazından göllere ve denizlere sahip olduğu düşünülen bir uydu. Hatta uydu yüzeyinde bakterilerin yaşıyor olma ihtimali bile var.

Öte yandan Titan’ın atmosferi yoğun şekilde azottan oluşur. Bu da ateş yakmak için gerekli oksijeni bulamayacağımız anlamına gelir. Azot da yanıcı bir gaz değildir. Metan denizleri olan bir uydunun atmosferinin yanıcı olmaması da isabet olmuştur, yoksa mangal yakacağız diye bütün uyduyu yakabilirdik.

Sonuç: Mangal yakılamaz.

Jüpiter’in yörüngesinde bulunan dört Galilei uydusunun en küçüğü Europa:

Bu küçük uydunun atmosferi yok, yüzeyi en sıcak haliyle -100 derece, donmuş kabuğu altında bir okyanus olması mümkün olsa da kesin bir bilgimiz yok. Mangal açısından bakarsak atmosfer yok, sıcaklık çok düşük, haliyle burada da mangal yapamadık.

Sonuç: Mangal yapılamaz.

Yani mangal için yine en iyi yer bizim kendi gezegenimiz, uzayda ya da başka bir gezegende bunu yapmamız pek mümkün gözükmüyor. En azından alıştığımız şekliyle bir mangal için Dünya dışında bir ihitmalimiz var gibi durmuyor.

ETİKETLER: , , , ,
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.