Dünya’da yaşam, yüzlerce kimyasal bileşen ve reaksiyonun etkileşimi sonucunda oluşur. Bu bileşiklerin ve reaksiyonların bazıları, tüm …
Dünya’da yaşam, yüzlerce kimyasal bileşen ve reaksiyonun etkileşimi sonucunda oluşur. Bu bileşiklerin ve reaksiyonların bazıları, tüm organizmalarda bulunur ve dünyadaki tüm yaşam için geçerli olan evrensel bir biyokimya yaratır. Ancak bu evrensellik kavramı, bilinen biyokimyaya özgüdür ve henüz gözlemlenmemiş örneklerle ilgili tahminlerin yürütülmesine olanak sağlamaz.
Buna karşılık olarak şimdiye kadar dünya dışı yaşam formu arayışı, Dünya’daki bu bahsetmiş olduğumuz ‘yaşam formu’ tanımı referans olarak gerçekleştirilmekteydi. Başka gezegenlerde yaşam arayan astrobiyologlar için, “bilmediğimiz yaşamın” özelliklerini tahmin etmek için hiçbir araç yoktu. Ancak bilim insanları, yeni bir araştırma ile yaşamın kimyasında bulunan, belirli moleküllere bağlı olmayan evrensel kalıpları tanımlayarak bu kısıtlamanın üstesinden gelmeyi başardı.
Uzaylı yaşama ait özellikleri belirlemek adına yeni bir fırsat
Araştırmada elde edilen bulguların, Dünya üzerindeki yaşamdan farklı biyokimyaya sahip uzaylı yaşamın sahip olduğu özellikleri tahmin etmek için yeni bir fırsat sunabileceği ifade ediliyor.
Manhattan’da bulunan New York Üniversitesi Langone Tıp Merkezi’nde biyoinformatik analisti olan çalışmanın baş yazarı Dylan Gagler, yaşam olgusunu daha iyi kavrama arzusundan dolayı evrensel biyoloji ile ilgilenmeye başladı. Yaşam olgusunun tespit edilmesinin son derece zor bir kavram olduğunu belirten Gagler, “Anlayabildiğim kadarıyla, hayat nihayetinde biyokimyasal bir süreçtir, bu yüzden hayatın bu seviyede ne yaptığını keşfetmek istedim.” şeklinde kaydediyor.
Bu amaçla Gagler ve çalışmanın bir diğer ortak yazarı olan, Arizona Eyalet Üniversitesi’nde Dünya ve Uzay Araştırmaları Okulu ve Karmaşık Adaptif Sistemler Okulu’nda doçent olan Sara Imari Walker, biyokimyanın işlevsel itici güçleri olan enzimlerin bu kavrama yaklaşmanın iyi bir yolu olduğuna karar verdiler. Entegre Mikrobiyal Genomlar ve Mikrobiyomlar veri tabanını kullanarak, işbirlikçileriyle birlikte bakterilerin, arkelerin ve ökaryaların enzimatik yapısını araştırdılar ve böylece Dünya’nın biyokimyasının çoğunu tespit etmeyi başardılar.
Yeni bir ‘evrensel biyokimyasal yapı’ tanımı yapıldı
“Yaşamın bilmediğimiz özelliklerini tanımlamak ve hatta tahmin etmek için yeni araçlara sahip olmak istiyoruz” ifadelerini kullanan Walker, “Bunu yapmak için, herhangi bir biyokimyasal sisteme uygulanması gereken evrensel yasaları belirlemeyi amaçlıyoruz. Bu, yaşamın kökenleri için nicel teori geliştirmeyi ve diğer gezegenlerde yaşam arayışımıza rehberlik etmek için teori ve istatistikleri kullanmayı içerir.” şeklinde aktarıyor. İnsanların sadece vücutlarının bir parçası olan moleküllerden ibaret olmadığını belirten Walker, çalışmalarının bu felsefi kavrayışı test edilebilir bir bilimsel hipoteze dönüştürmenin yollarını geliştirmeyi hedeflediğini kaydediyor.
Bu yaklaşımdan yola çıkan araştırma ekibi, hayat ağacı boyunca paylaşılan enzimlerin biyokimyasal işlevindeki istatistiksel kalıpları tanımlayarak yeni bir tür evrensel biyokimyasal yapı tanımı keşfetmeyi başardı.
Çalışma, yeni yaşam örnekleri arayışına yol gösterebilir
“Biyokimyanın geniş ölçekli istatistiksel modellerinden bu yeni tür biyokimyasal evrenselliği belirledik ve bunların dünyadaki tüm yaşam için ortak olan belirli moleküller ve reaksiyonlar tarafından tanımlanan geleneksel olana kıyasla, bilinmeyen yaşam biçimlerine daha genellenebilir olduklarını gördük. ” ifadelerini kullanan çalışmanın yardımcı yazarı Hyunju Kim ise, yaptıkları bu keşfin yaşamın genel kuralları için yeni yaşam örnekleri arayışında rehberlik edebilecek olan yeni bir teori geliştirmelerini sağladığını ifade ediyor.
Santa Fe Enstitüsü’nden ortak yazar Chris Kempes ise “Bu sonuçların evrenin herhangi bir yerinde geçerli olmasını bekleyebiliriz ve bu, ileride birçok ilginç çalışmayı motive eden heyecan verici bir olasılık” şeklinde kaydediyor.
