“Taksitle alışveriş yapmak doğru/yanlış” gibi kesin bir cümle kurmamak gerekir. Çünkü taksitin faizleri, yaşadığınız ülkenin enflasyon oranı gibi …
“Taksitle alışveriş yapmak doğru/yanlış” gibi kesin bir cümle kurmamak gerekir. Çünkü taksitin faizleri, yaşadığınız ülkenin enflasyon oranı gibi faktörleri de dikkate alınmalıdır. Bu nedenle taksitli alışveriş duruma göre mantıklı ya da mantıksız olabilir.
Eskiden senet kültürü varken günümüzde kredi kartlarının ve online alışverişin hayatımıza girmesiyle birlikte taksit seçeneği daha fazla kullanılır oldu. Tüketiciler buna rağmen hâlâ hangi ödeme tipinin avantajlı olup olmadığı konusunda yeterince bilgi sahibi değil. O zaman gelin, bu konuda daha iyi bir fikir edinmenizi sağlayalım:
Şartlar şu şekildeyse taksitle alışveriş yapmak pek mantıklı olmayacaktır.
Taksitler başta pratik bir şeymiş gibi geliyor. İmkanlar da her geçen gün kolaylaştırılıyor. Ama taksitlerin ardında faizler var. Şöyle bir hesap yaptığınızda kendi sabırsızlığınızla aslında başkalarını zengin ettiğinizi görüyorsunuz.
Gittiğiniz mağazada bir kampanyayla karşılaştınız ve 600 TL’ye bir cihaz gördünüz diyelim. Üstelik taksit imkanı da var, tam 24 aya kadar bölüyorlar. İlk ödeme de 3 ay sonra. Bunu almaya karar verince fiyatın artmaya başladığını görüyorsunuz. Bir kere, taksitli satıştan dolayı bir vade farkı ekleniyor: 93,60 TL diyelim. İlk ödemeyi geciktirmek istediğiniz için başka bir fark daha ekleniyor: Bu da 9,60 TL olsun.
Gelelim aylık ödemelere: 29,30 TLx24 ay. Bu da sizden talep ettikleri yıllık vade farkının %14,82 olduğu anlamına gelir. Hepsini topladığımızda anlıyoruz ki cihazın fiyatı 600TL değil 703,19 TL. Taksitle alışveriş yaptığınızda 100 küsur TL fazla para ödüyorsunuz. Yani taksit pahalı bir şey.
Peşin fiyatına taksit seçeneği varsa bu gayet mantıklı bir tercih olacaktır.
Ancak Türkiye’deki ekonomik krizden dolayı bu seçenek neredeyse sunulmuyor artık. Enflasyon oranı yüksek olduğu için şimdi aldığınız ürünün fiyatı 24 ay sonra belki de iki katına çıkacağı için taksitle alışveriş yapmak Türkiye’de mantıklıdır. Yine de ana para+faiz toplamının enflasyona olan oranına dikkat etmeniz gerekir.
İşin bir de psikolojik boyutu bulunuyor.
Peşin alışveriş yaptığınızda var olan kazancınızla bir alışveriş yaparsınız fakat taksitle alışveriş yaptığınızda gelecekte de bir bütçenizin olacağını varsayarsınız. Bu nedenle aslında bir risk de almış olursunuz. Üstelik ödemelerinizi zamanında yapmazsanız kullandığınız planın türüne bağlı olarak çeşitli ücretlere ve faize tabi olabilirsiniz.
Ayrıca küçük ödemeler yaptığınız için daha fazla ürün almak ister hale gelirsiniz ve içinden çıkılmayacak borçları öderken kendinizi buluverirsiniz. Şirketlerin daha fazla şey satın almanızı ve bunu yapmak için borca girmenizi ister. 600 TL’lik bir ürün almak isterken, taksit seçeneğinin cazibesine kendinizi kaptırdığınız için pek ihtiyacınız olmayan bir 600 TL’lik ürünü daha gereksiz yere almış olursunuz.
Tüketicilerin neredeyse yarısının, ödemeleri geciktirdiği biliniyor.
Bunun en önemli nedenlerinden biri de ödeme gününü takip etmenin zor olması. Yani taksitler mental anlamda da zorluğa neden olduğu için gecikme bedeli de ödeyebiliyorsunuz.
Ülkede milyonlarca aile aşırı taksit borcuyla yaşıyor ve taksit tuzağından bir türlü kurtulamıyorlar. İleride kazanmayı umduğunuz paraları bugünden harcayarak yaşamak çok rahat ama bu, size pahalıya patlayabilir.
Kaynaklar: 1, 2
