Türkiye-Rusya-İran arasında başkent Tahran’da düzenlenen “Astana Formatında 7. Üçlü Zirve Toplantısı”nın ardından liderler, ortak basın …
Türkiye-Rusya-İran arasında başkent Tahran’da düzenlenen “Astana Formatında 7. Üçlü Zirve Toplantısı”nın ardından liderler, ortak basın toplantısında konuştu.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, “Amerikalıların Fırat’ın doğusundaki varlığı kabul edilebilir değil ve onların buraları terk etmesi gerekiyor.” dedi.
Zirvede Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğünün önemine vurgu yaptıklarını söyleyen Reisi, “Amerikalıların Fırat’ın doğusundaki varlığı kabul edilebilir değil ve onların buraları terk etmesi gerekiyor. Suriye’nin topraklarının her noktasının Suriye’nin meşru hükümetinin denetimine ve kontrolü altına girmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
Zirvede özellikle terörle mücadeleyi ve tüm ülkelerin bu konudaki iş birliğini vurguladıklarını belirten Reisi, “Bugün terör grupları bölgenin güvenliğini tehlikeye atmıştır. İran’ın çabaları ve tecrübeleri çok önemli olmuştur.” dedi.
Suriye’deki terör sorununun ortadan kaldırılması için tüm ülkelerin iradesinin, azminin önemli olduğunu dile getiren Reisi, bu ortak iradenin ortaya konulması halinde terörle mücadelede başarı sağlanacağını söyledi.
Suriye halkına insani yardımların ulaştırılmasının önemini vurguladıklarını aktaran Reisi, “Buna ek olarak bütün taraflar Suriye’deki ekonomik sorunları ve bu ülke halkının önündeki sıkıntıların giderilmesinin önemini vurguladı.” diye konuştu.
Reisi, şöyle devam etti:
İran Cumhurbaşkanı, Rusya, Türkiye ve İran’ın iş birliğinin yanı sıra Suriye hükümetiyle iş birliğinin çok önemli olduğunu ifade etti.
Astana sürecinin başarılı bir format olduğunu ve Türkiye-İran-Rusya’nın, Suriye’de istikrarı sağlama yönündeki çabaları sayesinde bu yolda önemli ilerlemeler kaydedildiğini belirten Reisi, bu konuda diğer ülkelerin iş birliğinin de önemli olduğunu söyledi.
Suriye krizinden kaynaklı sığınmacı meselesine de değinen Reisi, şunları kaydetti:
Putin: Suriye Zirvesi yapıcı ve yararlıydı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran’ın başkenti Tahran’daki Üçlü Suriye Zirvesi’nin yapıcı ve yararlı geçtiğini belirtti.
Zirvenin ardından açıklama yapan Putin, “Suriye’deki çözüme yardım amacını taşıyan Astana sürecinin garantör ülkelerinin liderleri arasındaki görüşme gerçekten yararlı ve içeriği açısından oldukça zengindi. Sayın Raisi ve Sayın Erdoğan ile ciddi ve yapıcı havada, Suriye’deki işbirliğimizin temel yönlerini ayrıntılı olarak değerlendirdik” ifadesini kullandı.
‘Suriye’nin meşru yönetimi ülkenin büyük kısmını kontrol ediyor’
Üç ülkenin etkili ortak çalışmaları sayesinde, Suriye’deki terör tehdidi ve şiddet seviyesinin son yıllarda istikrarlı biçimde azaldığını dile getiren Putin, “Bu ülkede hüküm süren IŞİD ve diğer grupların temel güçleri bozguna uğratıldı. Meşru yönetim, ülkenin büyük kısmı üzerindeki kontrolü yeniden eline aldı” diye kaydetti.
Zirvenin sonunda kabul edilen ortak bildiride, Suriye’de sürdürülebilir ve uygulanabilir bir normalleşme sağlamak için Rusya, İran ve Türkiye arasındaki üçlü işbirliğini güçlendirme taahhüdünün teyit edildiğini anlatan Rus lider, sözlerini şöyle sürdürdü:
Zirvede ayrıca Fırat’ın doğusunda zor durumu ele aldıklarını bildiren Putin, “Bu bölgede bazı ülkelerin desteğiyle Suriye’nin egemenliğini bozmaya ve gayri meşru yabancı askeri varlığı sağlama almaya yönelik çabalar var. Rusya tarafı olarak Fırat’ın doğusunun Suriye’nin meşru hükümetinin kontrolüne geçmesi yönündeki ilkesel duruşumuzu teyit ettik” dedi.
Uzmanların Astana formatındaki Suriye görüşmelerini sürdürme kararı aldıklarını anlatan Putin, “Bu tür görüşmelere üç ülkemizin heyetlerinin yanı sıra, Suriyeli taraflar da katılıyor. Bunlar hükümet ve muhalefet. Ayrıca Ürdün, Irak ve Lübnan gibi gözlemci ülkelerin ve Birleşmiş Milletler’in temsilcileri de katılıyor. Sayıca 19’uncu olan yeni görüşmenin bu yılın sonuna kadar yapılması kararlaştırıldı. Ayrıca Astana üçlüsü dışişleri bakanları görüşmesi de planlanıyor” ifadesini kullandı.
Görüşmede, Suriye Anayasa Komitesi’nin faaliyetine büyük önem verildiğini anlatan Rus lider, üç ülkenin, komitenin stabil ve aralıksız çalışması için her türlü yardıma hazır olduğunu kaydetti.
Toplantıda, Suriye’deki insani duruma ilişkin endişelerini dile getirdiklerini ve uluslararası hukuku ihlal eden tek taraflı yaptırımları reddettiklerini söyleyen Putin, “Dünya toplumunu, özellikle de BM’nin insani işlerden sorumlu ajanslarını, temel altyapının onarımına yönelik projeleri hayata geçirme yoluyla Suriye’ye desteği artırmaya çağırıyoruz. Bunu siyaseti bulaştırmadan, ayrımcılık yapmadan ve şartlar sürülmeden yapmaya çağırıyoruz” dedi.
‘Erdoğan ile görüşmede gıda güvenliği konusunu ele aldık’
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ikili görüşmede, Rus-Türk işbirliğinin çeşitli alanlarda dinamik biçimde geliştiğini saptadıklarını dile getiren Putin, “Rus ve Ukrayna tahılının dünya pazarlarına arzını kolaylaştırmak için gıda güvenliği ve işbirliği konularını da değerlendirdiğimizi kaydetmek istiyorum” diyerek 13 Temmuz İstanbul’da gerçekleşen görüşmeyle ilgili memnuniyetin dile getirildiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanı Reisi başta olmak üzere, İranlılara samimi ev sahiplikleri için teşekkür etti.
Astana Formatındaki Üçlü Zirvenin bugün yedincisinin icra edildiğini belirten Erdoğan, istişarelerde, Suriye’deki durumu ayrıntılı şekilde ele aldıklarını aktardı.
Suriye’de barış ve istikrar ortamının tesisi yönünde yürüttükleri çalışmaları gözden geçirdiklerini kaydeden Erdoğan, ülkede çatışma ortamının sona ermesi ve kalıcı siyasi çözüme ulaşılması amacıyla birlikte atılabilecek ilave adımları değerlendirdiklerini söyledi.
Bu şekilde Astana Platformu’nun, Suriye krizinde çözümün önünü açabilecek en etkili girişim olduğunu bir kez daha gösterdiğine işaret eden Erdoğan, “Astana garantörleri olarak, bu doğrultuda aynı kararlılıkla çalışma irademizi bir kez daha teyit ettik.” ifadesini kullandı.
Terörle mücadelenin gündemlerinin öncelikli konuları arasında yer aldığını dile getiren Erdoğan, şöyle konuştu:
‘Ateşkesin muhafazasının önemine değindik’
Astana ortaklarına, ihtilafın kalıcı ve barışçı bir şekilde çözülebilmesi için siyasi sürecin hızlandırılmasına yönelik çağrıyı tekrarladıklarını belirten Erdoğan, Astana sürecinin bir ürünü olan ve halihazırda Suriyeli tarafları bir araya getiren tek mekanizmayı teşkil eden Anayasa Komitesi’nin çalışmalarının somut sonuç doğurmasının zaruri olduğunu vurguladı.
“Maalesef Suriye rejimi bu konuda uzlaşmaz bir tutum içinde. Komitenin müteakip turunun bir an önce yapılması ve sürecin başarıya ulaşması, ihtilafın Birleşmiş Milletler parametreleri çerçevesinde çözülmesi açısından önemlidir.” diyen Erdoğan, şunları kaydetti:
Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri dönüşleri konusunu da görüştüklerini aktaran Erdoğan, “Hedefimiz, Suriyeli kardeşlerimizin ülkelerine gönüllü, güvenli ve onurlu şekilde, huzuru kalple dönmelerini temin etmektir. Bunun için gerekli şartların el birliğiyle oluşturulabileceğine yürekten inanıyorum.” dedi.
‘Yardımları kolaylaştırmak için destek verdik’
Bugüne kadar Suriye’de terörden temizlenen bölgelere Türkiye’den 500 binden fazla Suriyelinin geri döndüğüne dikkati çeken Erdoğan, şunları söyledi:
Cumhurbaşkanı Reisi’ye gösterdiği sıcak misafirperverlikten dolayı teşekkür eden Erdoğan, bundan sonra Rusya’da yapılacak toplantının hayırlara vesile olmasını diledi.
