Çocuklara yönelik istismar konusunda hassas olduklarının altını çizen Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), uzmanlarla bir araya gelerek çocukların korunmasına yönelik farkındalığı arttırmayı amaçladıklarını açıkladı. RTÜK, hazırlanan bu rehberin; çocuk haklarına duyarlı, çocuğun iyiliğini gözeten çocuk dostu olarak nitelendirilebilen bir medya ortamının oluşturulmasına katkı sağlanmasının hedeflendiğini dile getirdi.
Çocuk haklarının çok yönlü bir alan olduğunu ifade eden yetkililer, çocuk dostu bir medya ortamı oluşturulabilmesi için farklı disiplinlerden alanında uzmanlarla bir araya gelindiğini ve sonucunda ulusal ve uluslararası basın ve habercilik ilkelerinin titizlikle oluşturulduğunu aktardı.
Çocuk dostu yayıncılık rehber ikeleri nedir?
RTÜK’ün, geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği çocuk dostu yayıncılık çalıştayında yer alan akademisyenler, meslek birlikleri ve medya temsilcilerinin katkılarıyla “Çocuk Dostu Yayıncılık Rehber İlkeleri” oluşturuldu. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın temel alınarak oluşturulan rehber, yayıncılıkta karşılaşılan herhangi bir çocuk istismarı ya da çocuk hak ihlallerinin önüne geçilmesi için hazırlandı.
Yakında tamamının kamuoyuyla paylaşılacağı rehbere göre RTÜK onaylı yayınların uyması gereken ilkelerden öne çıkan bazı maddeler yayınlandı.
Rehbere göre bir içeriğin çocuk dostu yayıncılık ilkelerine uyması için;
- Çocuğa yönelik ihmal ve istismar ile ilgili içeriklerden oluşan haber ve programların sunumunun çocukların bilişsel ve duygusal gelişimlerine olumsuz etki edeceğinin unutulmaması, içeriklerin bu hassasiyet göz önünde bulundurularak hazırlanması,
- Çocuk istismarı ve ihmaline yönelik yayınların uzun süreli ve yoğun biçimde verilmesinin duyarsızlaşma ve normalleştirme oluşturabileceğinin unutulmaması,
- İstismar olayının yaratacağı her türlü fiziksel, psikolojik vb. etkilere değinerek olayın ciddiyetini kesin olarak aktaran bir dil tercih edilmesi,
- Çocuğa yönelik ihmal ve istismara ilişkin haber içeriklerinde çocuk gelişim uzmanı, konuya yönelik çalışmaları bulunan sosyal hizmet uzmanı, psikolog, psikolojik danışman veya avukat gibi alanında uzman kişilerin konuya ilişkin görüşlerinin alınması, hedef kitlenin farkındalığının artırılmaya çalışılması ve önleyici-koruyucu tedbirlerin neler olabileceğinin tartışılması,
- Medya içeriklerinde çocukların yalnızca ihmal ve istismar haberleriyle değil eğitim, sanat, kültür, spor gibi alanlardaki başarılarıyla gündeme getirilmesi,
- İstismara maruz kalan çocukların mahvolmuş olduğu imasının yapılmaması, istismara uğramış olmanın ömür boyu taşınacak bir etiket olmadığının belirtilmesi,
- Kişisel verilerin korunması kapsamında, haberlerde ve gündüz kuşağı programlarında yer alan olay örgülerinde çocuk haklarının ihlal edilmemesi,
- Sansasyonel, çarpıcı görüntü ve seslere yer verilmemesi, olayların magazinsel hale getirilmeden sunulması,
- İstismar suçlarının karşılığında verilen ceza örneklerine değinilerek ve fikri takip ilkesi gözetilerek cezai müeyyide neticesinin kamuoyu ile paylaşılması yoluyla caydırıcılık algısının arttırılması,
- Çocukların bedensel söz hakları göz önünde bulundurularak bilhassa bebeklerin ve çocukların, bir sempati unsuru olarak dahi olsa bedenlerinin teşhir edilmemesi, çocukların yetişkin gibi temsil edilmemesi gerekiyor.
