Dünya ve Türk halter tarihine adını altın harflerle yazdıran efsane sporcular arasında yer alan olimpiyat, dünya ve Avrupa şampiyonu “Cep Herkülü …
Dünya ve Türk halter tarihine adını altın harflerle yazdıran efsane sporcular arasında yer alan olimpiyat, dünya ve Avrupa şampiyonu “Cep Herkülü” lakaplı Naim Süleymanoğlu’nun vefatının üzerinden 5 yıl geçti. Bulgaristan’ın Kırcaali kentinin Ahatlı köyünde 23 Ocak 1967’de dünyaya gelen Naim Süleymanoğlu, haltere başlamasıyla ilgili bir ifadesinde “9 yaşındayken halter antrenörüm Hilmi (Pekünlü) Hoca beni keşfetti, böylece haltere başladım. O zamanlar Bulgaristan’dan dünya ve olimpiyat şampiyonu sporcular çıkıyordu, ben de şampiyon olmak istedim.” demişti. Tarihin unutmadığı Naim Süleymanoğlu, 14 yaşındayken Bulgaristan’da gençler ve yıldızlar şampiyonu olurken, 15 yaşındayken 1982’de Brezilya’da düzenlenen Gençler Dünya Şampiyonası’nda ilk dünya şampiyonluğunu elde etti ve “En genç dünya rekortmeni” unvanına ulaştı.
1983’te Büyükler Dünya Halter Şampiyonası’nda birinci olan Naim Süleymanoğlu, 1983-1986 yılları arasında gençlerde 13, büyüklerde 50 rekor kırdı, 1984, 1985 ve 1986’da dünyada yılın haltercisi seçildi. ABD’de 1983’te gerçekleştirilen “Rekortmenlerin Turnuvası”na katılan Naim Süleymanoğlu, burada dünya rekorunu kırmasıyla kendisine ABD tarafından “Cep Herkülü” lakabı layık görüldü. 1984 Los Angeles Olimpiyatları’na Bulgaristan’ın da Sovyetler Birliği ile boykot etmesi nedeniyle katılamadı. Bu dönemde Bulgaristan Hükumetinin “Soya dönüş operasyonu” kapsamında Türk isimlerini yasaklaması nedeniyle adı Naum Şalamanov olarak değiştirildi. Öte yandan Naim Süleymanoğlu, 1984 yılında silkme kategorisinde vücut ağırlığının 3 katını kaldıran ikinci halterci olarak tarihe geçti.
Türkiye’ye gelişi Türkiye’ye gelişini, kendi ifadesiyle “Türkiye kaçışını”, 1980’li yıllarda Bulgaristan’da yaşayan Türklere yapılan zulümlerin dünyaya duyurulması ve bitirilmesine yönelik bir girişim şeklinde açıklayan Naim Süleymanoğlu, o yıllarda Bulgaristan’da Türklerin asimilasyona maruz kaldığını dünyaya duyurmuştu. “Cep Herkülü”, Türkiye’ye geliş süreciyle ilgili, “Türklere karşı yapılan zulümleri kabullenmem mümkün değildi.
Türkleri yok sayanlar için ter dökmek istemiyordum. Türkiye’ye iltica edecektim. 1985-1986 şubat ayı sonuna kadar bütün Türklerin isimleri değiştirildi. Artık adım; Naum Shalamanov’du. 1986’da Avustralya’nın Melbourne kentinde düzenlenen Dünya Halter Şampiyonası’nda birinci oldum. Şampiyonanın sonunda 10 Aralık 1986’da verilen akşam yemeğinde beni Türk Konsolosluğuna götürecek kişilerle tanıştım.” açıklamasında bulunmuştu.
1986’da Avustralya’da Türk Büyükelçiliğine sığınarak iltica eden Naim Süleymanoğlu, başarılı bir operasyonla Avustralya’dan uçakla Londra’ya geçti.
Ardından dönemin başbakanı Turgut Özal’ın gönderdiği özel uçakla Türkiye’ye getirilen Naim Süleymanoğlu, Ankara’da coşkulu bir karşılama ve basın toplantısıyla ilk kez Türk halkının karşısına çıktı. “Cep Herkülü”nün 1988 Seul Olimpiyatları’na Türkiye adına katılabilmesi için Türk hükümetince Bulgaristan’a 1 milyon dolar ödenerek gerekli işlemler yapıldı. O tarihten itibaren Naim Süleymanoğlu, şampiyonalarda Türkiye adına mücadele etti. Merhum Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın ödemeyle ilgili, “Naim bize onu kat ve kat ödedi. Dünyada Türklerin reklamını yaptı.” dediği, böylece engellerin aşıldığı kayıtlara geçti.
Naim Süleymanoğlu’nun Türkiye’ye kaçması ile Bulgaristan’da yaşayan Türklere zulmedildiği, sünnetin yasaklandığı, sünnet yaptıranlara hapis cezası verildiği, mezar taşlarındaki isimler nedeniyle mezarların dahi yıkıldığı dünya kamuoyuna duyuruldu. 1988 Seul, 1992 Barselona ve 1996 Atlanta Olimpiyatları’nda şampiyon oldu Dünyanın efsane sporcuları arasına yerleşen Naim Süleymanoğlu, Güney Kore’de düzenlenen 1988 Seul Olimpiyatları’nda erkekler 60 kiloda mücadele ederken, 9 dünya, 5 olimpiyat rekoru kırarak şampiyon oldu. Ağırlığının 3 katından 10 kilo fazlasını (190 kilo) kaldırarak “Dünyanın en iyi haltercisi” ödülünü kazanan “Cep Herkülü”, bunu dünyada başaran tek sporcu olarak tarihe geçti. Naim ayrıca, silkmenin yanı sıra koparmada da 152,5 kilo kaldırarak toplamda 342,5 kiloya ulaşıp, dünya ve olimpiyat rekorları kırdı. Bu tarihte olimpiyatlarda güreş dışında Türkiye’ye ilk altın madalyayı getiren sporcu olarak tarihte yerini aldı.
Naim Süleymanoğlu, 1992’de de Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından dünyanın en iyi sporcusu ilan edildi. Milli halterci, 1988 Seul, 1992 Barselona ve 1996 Atlanta Olimpiyatları’nda birinci olarak, üst üste 3 olimpiyat altın madalyasıyla podyuma çıktı. Naim Süleymanoğlu, kariyerinde ayrıca 7’şer kez dünya ve Avrupa şampiyonluğuna ulaşırken, 46 dünya rekoruna imza attı. 1996’da haltere ara veren Naim Süleymanoğlu, sonrasında katıldığı 2000 Sydney Olimpiyatları’nda başarılı olamadı ve aktif spor hayatına veda etti.
Efsane sporcu, Sydney’e kadar 24 yıl boyunca halterde bir numara olarak adından söz ettirdi. Time dergisine kapak olan ilk Türk sporcu 1988 Seul Olimpiyatları’nda 9 dünya, 5 olimpiyat rekoru kıran ve “Dünyanın en iyi haltercisi” seçilen Naim Süleymanoğlu, 3 Ekim 1988’de “Everybody Wins” başlığıyla Time dergisine kapak oldu. O yıl Avrupa Halter Şampiyonası’nın ardından dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından Beyaz Saray’a davet edilen Naim Süleymanoğlu, teklif edilen ABD vatandaşlığını ise reddetmişti. Naim Süleymanoğlu, 2000 yılında Uluslararası Halter Federasyonunda (IWF) dünyanın en genç asbaşkanı oldu.
2012 Londra Olimpiyat Oyunları kapsamında adı, Londra metrosundaki bir istasyona verildi. 2018 yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından Çankaya’da bir caddeye de “Naim Süleymanoğlu” adı verildi. Hayatını anlatan film: “Cep Herkülü: Naim Süleymanoğlu” Türk spor tarihine damga vuran Naim Süleymanoğlu’nun hayatını anlatan, yönetmenliğini Özer Feyzioğlu’nun yaptığı, senaryosunu Barış Pirhasan’ın Naim Süleymanoğlu’nun kardeşi Muharrem Süleymanoğlu’nun anılarını içeren ‘Kardeşim Cep Herkülü’ kitabından yola çıkarak yazdığı “Cep Herkülü: Naim Süleymanoğlu” adlı film, 22 Kasım 2019’da seyirciyle buluştu. Filmde Naim Süleymanoğlu’nun, 1970’li yıllarda 10 yaşındayken halterle tanışmasından başlayarak 1988 yılındaki Seul Olimpiyatlarına kadar geçen yılları anlatılıyor.
Efsane milli halterci, 18 Kasım 2017’de tedavi gördüğü hastanede karaciğer yetmezliği nedeniyle 50 yaşında hayata veda etti. 28 Eylül 2017’de hastaneye kaldırılan Naim Süleymanoğlu ile yakından ilgilenen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Ekim 2017’de hastanede efsane sporcuyu ziyaret etmişti. 19 Kasım 2017’de İstanbul Fatih Camisi’nde kılınan cenaze namazına siyaset, iş ve spor camiasından çok sayıda kişinin yanı sıra aktif spor yaptığı dönemde en büyük rakibi olan Yunan Valerios Leonidis de katıldı. Naim Süleymanoğlu, 5 yıl önce Edirnekapı Mezarlığı’nda ebediyete uğurlandı.
