Her derdin çaresini çayda arayan Pakistanlılara hükümetten çağrı: Döviz yok, birkaç bardak az için

Rusya ve Çin’le iyi ilişkiler yürüten İmran Han’ın başbakanlıktan gönderilip yerine Şahbaz Şerif’in getirildiği Pakistan, Batı’nın Rusya yaptırımlarının dünya çapında gıda-enerji fiyatları ve enflasyonu artırmasının en büyük mağdurlarından birine dönüştü.

Ulusal para birimi serbest düşüşte olan, resmi enflasyonda yüzde 13.8’i gören, spot piyasadan rekor fiyata yakıt temin edecek nakit döviz bulamayan, bu yüzden günde 12 saatten uzun elektrik kesintilerine giden Pakistan’da halkın çayda aradığı teselli de zehroldu.

Pakistan’da döviz rezervlerinin suyunu çektiğine işaret eden bir açıklama yapan Planlama ve Kalkınma Bakanı İhsan İkbal, yüksek ithalat faturalarının düşmesi için daha az çay içilmesini istedi: “Borç parayla çay ithal ettiğimiz için milleti çay tüketimini 1-2 bardak azaltmaya çağırıyorum.” İkbal, işletmelere de elektrik tasarrufu için dükkanlarını veya tezgahlarını 20.30’da kapamalarını tavsiye etti.

Elinde iki aylık ithalat faturalarını ödemeye yetecek kadar bile döviz kalmayan ve borç para arayan Pakistan, dünyanın en büyük çay ithalatçısı olarak geçen yıl çay için yurtdışına 600 milyon dolar gönderdi.

‘Hangi devasa mali sorunu çözmeye yarayacak?’

‘Çay seven ulus’ olmakla övünen “Sorun varsa çözüm çaydadır” gibi deyimler kullanan Pakistanlılar, Planlama ve Kalkınma Bakanı’nın çağrısı hoş karşılamadıklarını sosyal medyaya yansıttı. Pek çok kişi, çay içmeyi azaltmanın hangi devasa mali sorunu çözmeye yarayacağını sorguladı.

‘Siz yolsuzluğa son verin, biz çay tüketimini azaltırız’

Aynı zamanda Pakistan Müslüman Birliği ‑ Navaz (PML-N) partisinin Genel Sekreteri olan İkbal’ın çağrısına kızan eski Basın ve Enformasyon Bakanı Fuad Çaudri, önce PML-N liderleri yurtdışında emlak satın almayı ve fuzuli yurtdışı gezilerine çıkmayı bırakırsa, Pakistanlıların da çay tüketimini azaltmayı düşüneceğini söyledi.

Pakistan’ın şubat ayında yaklaşık 16 milyar dolarken haziran ayının ilk haftasında 10 milyar doların altına düşen döviz rezervleri, tüm ithalatının iki aylık maliyetini bile karşılamaya yetmiyor.

Ekonomik kriz, nisanda mecliste tartışmalı bir güven oylamasıyla gönderilen İmran Han’ın yerine başbakan koltuğuna oturan Şahbaz Şerif’in hükümeti için en büyük sınav niteliğinde.

IMF’nin gözü yakıt ve elektrik sübvansiyonlarında

İlk iş olarak, Han’ı ekonomiyi yanlış yönetmekle suçlayıp tekrar rayına oturtmanın devasa bir meydan okuma olduğunu söyleyen Şerif, geçen hafta, Uluslararası Para Fonu’nu (IMF) durdurulan 6 milyar dolarlık kurtarma programını yeniden başlatmaya ikna etmeyi amaçlayan 47 milyar dolarlık yeni bir bütçe açıkladı. IMF ise kurtarma paketi için devletin yakıt ve elektrik sübvansiyonlarını kesmesini istiyor ki, bu, çok büyük toplumsal karışıklık çıkarabilir.