Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Google’ın Telif anlaşmasının Türkiye’de hayata geçirilmesi için dünya örneklerini incelemeye başladı …
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Google’ın Telif anlaşmasının Türkiye’de hayata geçirilmesi için dünya örneklerini incelemeye başladı. Yetkililer, “Fransa, Almanya, Macaristan ve Avustralya’daki uygulamalara bakıldığında, bir takım çekişmeler yaşanmış olsa da, yayıncılar ile dijital platform işletmecilerinin bir şekilde anlaşma zemini bulduğu görülmektedir. Benzer nitelikteki bir düzenlemenin Kültür ve Turizm Bakanlığı’mız öncülüğünde ülkemizde de uygulamaya konması durumunda, dünyadaki diğer örneklere benzer sonuçların alınabileceğini değerlendiriyoruz” dediler.
LİSANS ANLAŞMASI GEREKİR
Dijital Dönüşüm Ofisi yetkilileri, son günlerde Google’ın Avrupa’daki 300’den fazla medya kuruluşuna telif hakkı çerçevesinde ödeme yapmayı kabul etmesiyle tekrar gündeme gelen AB Dijital Tek Pazarda Telif Hakkı Direktifi ile ilgili merak edilenleri Hürriyet’e anlattı. Yetkililer, AB’nin 2019 yılında yayımladığı Dijital Tek Pazarda Telif Hakları ve Bağlantılı Haklar Direktifiyle, dijital platformlar ile medya içeriklerini oluşturanların haklarını ve bu kişilerin söz konusu içerikleri toplayan, hizmet sağlayıcılarla arasındaki ilişkileri düzenleyen yeni kurallar getirdiğini hatırlattı. Bir gazetenin internet sitesindeki haber internet arama motorundan görüntülenecekse, internet arama motorunu işleten firmanın ilgili gazetenin sahibiyle bir lisans anlaşması yapması gerektiğini belirten yetkililer, düzenlemeyle ilgili şunları söyledi:
HAYATA GEÇİRİLMELİ
“Ülkemiz, AB’ye katılım süreci kapsamında, pek çok alanda olduğu gibi fikri mülkiyet düzenlemelerinde de AB müktesebatını takip ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı da bu noktada asli sorumlu kurumumuz. Biz de Dijital Dönüşüm Ofisi olarak, kendi kültürel mirasımızı koruyacak; eser sahiplerinin, bağlantılı hak sahiplerinin ve basın yayıncılarının çevrim içi platformlara karşı haklarını güvence altına alacak uzlaşmacı çözüm ve denge mekanizmalarını içerecek düzenlemelerin ülkemizde de en kısa zamanda hayata geçirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Yapılan bu düzenlemeler neticesinde, belirlenen kuralların ihlali durumunda para cezası verilmesinin önü açılmıştır. Para cezasına uymama durumu oluştuğunda ise ilgili platformların engellenmesi gibi ek yaptırımlar söz konusu olabilmektedir.
KANUN GÜNCELLENMELİ
2019 yılında yürürlüğe giren AB Direktifinin medya kuruluşları ile dijital platformlar arasındaki ilişkileri düzenleyen kurallara benzer mekanizmalar yürürlükte olan Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda (FSEK) yer almıyor. Bu noktada, Dijital Dönüşüm Ofisi olarak FSEK hükümlerinin dijital alandaki fikir ve sanat eserleri özelinde günümüz ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde güncellenmesinin veyahut yeni hukuki düzenlemelerin oluşturulması adına gerekli çalışmaların başlatılmasının arz ettiği önemin farkındayız. Yeni değer zincirlerinde paydaşların hak ve yükümlülüklerinin de hakkaniyetli ve yenilikçiliği koruyacak şekilde belirlenmesi gerekliliği kaçınılmaz elbette.
YENİ KURALLAR ŞART
Elektronik ortamda içerik üretiminin korunmasını ve teşvik edilmesini sağlayacak telif hakları ve bağlantılı haklar bakımından etkin bir koruma mekanizmasının tesisi son derece önemli. Ofis olarak, bunu temin edecek yeni kural ve mekanizmaların ülkemizde de oluşturulmasını gerekli görüyoruz. Bu doğrultuda, ülkemizdeki medya yayıncılarının; yayımladıkları içerikleri seçen, toplayan, sınıflandıran, düzenleyen, derecelendiren, özetleyen ve endeksleyen platformlar/hizmet sağlayıcılar karşısında yaşadığı mağduriyetlerin önüne geçilmesi adına alınması geren aksiyonlar bakımından küresel gelişmeleri dikkatle takip ediyoruz.”
GOOGLE DA SICAK BAKIYOR
TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’nda görüşülerek kabul edilen “dezenformasyon teklifi” için Meclis’e gelen Google Türkiye Hükümet İlişkiler ve Kamu Politikaları Müdürü Pelin Kuzey Karaman ile “telif anlaşması” konusunda yeni bir temas gerçekleşti. Bazı komisyon üyelerinin de olduğu gayri resmi görüşmede Yayman, Google temsilcisine, Almanya, Fransa, İngiltere, Avusturalya ve Kanada’da gerçekleştirilen “telif anlaşmalarını” hatırlatarak “Türkiye ile de benzer bir anlaşmanın olmasını istiyoruz” talebini iletti. Bu anlamda Google yönetimine görüşme çağrısını ilettiklerini dile getiren Yayman, en kısa sürede bu konuyu netliğe kavuşturmak istediklerini bildirdi. Google temsilcisi Karaman ise Google’ın diğer başka ülkelerde telif hakkı konusunda değişik anlaşma ve uygulamaları benimsediğini belirtirken, konunun müzakeresi için “pozitif bakıyoruz” değerlendirmesini yaptı. Karaman, gerekli çalışmaları yapıp Türkiye ile TBMM’de müzakereye oturacakları mesajını verdi.
‘MASAYA YATIRACAĞIZ’
Avrupa’da dijital telif hakkı konusunda bazı ülkelerle masaya oturan Google temsilcilerini Türkiye’ye davet ettiklerini hatırlatan Yayman, Yaptığı açıklamada, Google yetkililerinin önümüzdeki günlerde Meclis’e gelerek görüşeceklerini kaydetti. Telif konusunun bir çok dünya ülkesinde tartışıldığını dile getiren Yayman, “Biz bu konuda dijital bir diplomasi yürüttük. Yaşanan gelişmeler ve gelinen noktaya bakıldığında bizim ne kadar doğru bir iş yaptığımızı ortaya çıktı. Doğru bir yol haritası izledik” dedi. Google temsilcisi ile görüşülürken yüz yüze fikir alışverişinde bulunma fırsatı yakaladıklarını dile getiren Yayman, telif tartışmasının bir emek tartışması olduğunu kaydetti. Google temsilcilerinin ilk gelişlerinde milletvekillerinin telif hakkı konusunda sorularına yanıt verdiklerini anımsatan Yayman, sıcak yaklaşımlarına yönelik yanıtlarının halen tutanaklarda yer aldığına dikkat çekti. Google’ın Avustralya başta olmak üzere Avrupa’da 300’e yakın medya kuruluşuyla telif anlaşması imzaladığına işaret eden Yayman, “Biz Paris’te ne yapılmışsa, Ankara’da da onun gerçekleşmesini arzuluyoruz. Kanada, Almanya, İngiltere bir çok ülkede telif meselesi üzerinde anlaşma gerçekleşti. Bizim de talebimiz ortada ve net. Oralarla nasıl bir telif anlaşması yapmışsa Google, Türkiye’de de benzer bir anlaşmaya imza atılmasını arzuluyoruz. Müzakere anlayışı içerisinde bu konuyu masaya yatıracağız” diye konuştu.
Yayman, Google temsilcisine bu konuda TBMM’ye davet konusunu ilettiklerini dile getirirken, “TBMM’ye gelip müzakere etme konusunda Google’ın pozitif bir tavrının olduğunu görüyoruz” değerlendirmesini yaptı. Google yetkililerinin Türkiye’nin talepleri ve mevzuata uyum konusunda gerekli hassasiyeti gösterdikleri görüşünü dile getirdiğini aktaran Yayman, bu konuda da ilerleme sağlanmasını ümit ettiklerini vurguladı. Yayman, “Google yetkilileri ‘Türkiye’nin dijital yolculuğunun yanındayız’ ifadesini kullandılar” dedi.
Yayman, Google ile müzakerelerin nasıl olacağı, anlaşmanın yasal çerçevesinin ne olacağı konusunda Kültür Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kamu birimleriyle de iletişim halinde olduklarını bildirdi.
PARTİLERDEN DESTEK
Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Yayman’ın öncülüğünü yaptığı “telif anlaşması” konusuna partilerden de destek geldi. Milliyet’e konuşan partilerin konuya ilişkin görüşleri şöyle:
TUNCAY ÖZKAN (CHP): Google uluslararası zeminde bir çok ülkeyle telif anlaşmasını hayata geçirdi. Türkiye’de de böyle bir düzenlemeye gitmeli. Fikir ve sanat eserleri konusunda Google’ın gerekli ödemeleri yasal kriterler çerçevesinde yapmasından yanayız.
ONURSAL ADIGÜZEL (CHP): Telif meselesi bir emek konusudur ve önemlidir. Dünya’daki örnekleri inceleyip, bu yönde çalışmaları ortaya koyduktan sonra belli sonuca ulaşmakta fayda vardır. Sadece Google ile telif kazancı paylaşımı üzerine değil, diğer sosyal ağlarla da müzakere edilmeli, onları da dinlemek gerekiyor.
AYHAN ALTINTAŞ (İYİ PARTİ): Telif konusu uluslararası camiada tüm yönleriyle çok konuşuluyor. Avustralya’da zorunlu hale getirildi telif. Başka ülkelerle de masaya oturdular. Maden böyle bir uygulama var ve Türkiye’nin de böyle bir talebi var bunlar Google ile oturulup müzakere edilmelidir. Olumlu karşılıyoruz.
MAĞDUR ETMEYECEK FORMÜL
SELMAN ÖZBOYACI (AK PARTİ): Bizim Google ile telif konusunda duruşumuz ve bakışımız ilkeseldir. Global platformlar diğer ülkelerde ABD, Avustralya’da hangi kriterlere ve kurallara tabi ise Türkiye’de de uygulanması elbette olsun.
RAVZA KAVAKÇI KAN (AK PARTİ): Google’ın telif konusunda Türkiye ile muhatap olması önemli. Uluslararası hukuk açısından bütün gelişmiş ülkelerde olan anlaşmanın Google tarafından Türkiye’de de imzalanması gerekir. Bu sadece Google değil, dijital mecralarda faaliyet gösteren diğer sosyal medya şirketleri ve ağları için de geçerlidir.
