Denetim kağıt üzerinde kaldı, Batı’nın çöpü arka kapı buldu

Türkiye’yi Avrupa’nın çöplüğü haline getiren plastik atık ithalatı yeniden tırmanışa geçti. Çevre Bakanlığı’nın getirdiği yasak ve düzenlemeler çöp ithalatını sadece 1 ay durdurabildi.

İngiltere ve Almanya’dan plastik atık ithalatı, bulunan ‘arka kapılar’ sayesinde yeniden düzenlemeler öncesi seviyeye yaklaştı. Türkiye’de, 2020’de 72.3 milyon dolarlık etilen polimer plastik atık ithalatı gerçekleştirilirken, 2021’in 4 ayında bu tutar yüzde 135 artınca Çevre ve Şehircilik ile Ticaret Bakanlığı harekete geçmişti. Bu gruptaki plastiklere önce yasak getirilmiş, sonra yasak ‘sıkı denetim’e çevrilmişti. Ancak veriler bu denetimin kağıt üzerinde kaldığını, çöp ithalatının eski ‘performansına’ yaklaştığını gösteriyor.

GÜNDE 241 KAMYON ÇÖP

Greenpeace Akdeniz Biyoçeşitlilik Projeleri Lideri Nihan Temiz Ataş; Türkiye’nin Avrupa’dan rekor seviyede plastik ithal ettiğini belirterek son 16 yılda, günde 241 kamyon dolusu plastik atığın ülkemize girdiğini söyledi. Ataş, denetim kararlarına rağmen 2021’de ithal edilen toplam plastik atığın 685 bin 443 ton olduğunu, çözümün tam atık ithalatı yasağı olduğunu söyledi.

Etiket oyunu var

Piyasada konuşulanlara göre çöp ithalatının yeniden artmasının ardında “etiket oyunu” var. Özellikle İngiltere ve Almanya’dan gönderilen çöplerin üzerine Türkiye’nin getirdiği son yasak kapsamına girmeyen plastiklerden olduğuna dair yanlış etiketler basıldığı, Türkiye gümrüklerindeki denetim personelinin yetersiz sayıda olmasıyla da çöp sevkiyatının ‘tıkır tıkır’ işleyebildiği iddia ediliyor. Bir diğer iddia ise konteynerlerin en kolay denetlenebilecek ön kısmına yasaklı olmayan çöplerin, arka bölüme ise zararlı plastiklerin konulduğu yönünde.

‘Ülke itibarı açısından kabul edilemez’

Mikroplastik Araştırma Grubu’nun yaptığı son araştırmaya göre Türkiye’nin geçen yıl 800.000 ton plastik atık ithal ettiğine dair bilgisi olanların yüzde 66.5’i bu duruma karşı. Araştırma Grubu lideri Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, “Vatandaşlar kendi çöplerinin layığıyla geri kazanıma sokulamadığının farkında ve kendi çöpünü değerlendiremeyen bir ülkenin çöp ithal etmesinin ülke itibarı açısından çok kötü ve kabul edilemez olduğunu belirtiyor” dedi.