2021 yılının özellikle son aylarında başlayan zam fırtınası yeni yılda da hız kesmeden devam ediyor. Elektrik ve doğalgaza gelen zamlar …
2021 yılının özellikle son aylarında başlayan zam fırtınası yeni yılda da hız kesmeden devam ediyor. Elektrik ve doğalgaza gelen zamlar vatandaşın belini bükerken, son akaryakıt zamlarının ardından İstanbul trafiğinde yaşanan gevşeme çarşı, pazara da yansıdı. İğne atsan yere düşmez türden kalabalıkları ile bilinen tarihi Eminönü Çarşısı’nda tenhalık dikkat çekiyor.
Zirve yapan hayat pahalılığı, vatandaşları çarşı-pazara çıkamaz hale getirdi. Tüm dünyadan insanın akın akın alışverişe geldiği dünyaca ünlü Eminönü Çarşısı’nda yerli vatandaş bulmak neredeyse imkansız hale geldi.
Esnaf da geçmişe kıyasla satışların en az yüzde 50-60 oranında azaldığına dikkat çekti. Gelen müşterilerinde artık kiloyla değil, gramla aldığını; çünkü alım güçlerinin oldukça azaldığını dile getirdi.
SÖZCÜ muhabiri vatandaşlara ve esnafa mikrofon uzattı. Aldığı yanıtlar şöyle oldu:
“SON ZAMLARDAN SONRA KİMSE ÖNÜNÜ GÖREMİYOR”
Fatin Gür: “Burası Tahtakale, Türkiye’nin kalbi sayılır. İşlerde düşme var. Ekonomik bir durgunluk oluşacağını tahmin ediyorum. Çünkü herkesin bütçesi sarsıldı. Millet artık bir şeyler almak için para artırmayacak çünkü gıdaya çok para harcayacak. Ben özellikle lüks tüketim mallarında talebin çok düşeceğini düşünüyorum. Bu zamlardan sonra kimse ne yapacağını bilmiyor. Kimse şu anda önünü göremiyor. Önünü görmesi için bazı şeylerin belli olması lazım.”
“DÜKKANLARA GİRMEDEN ÖNCE FİYATLARI SORUYORUZ”
Savcı Emran: “Alım gücünde çok düşüş var. Şu anda alışveriş yaparken dükkanlara girmeden önce fiyatları soruyoruz. Bütçemize göre alıyoruz.”
“ESKİDEN KİLOYLA ALAN ŞİMDİ GRAMLA ALIYOR”
Hüseyin Yavuzer: “Satışlarımız çok düştü. Her şey çok pahalı. Bazı ürünlerde fiyat düşse bile insanların alım gücü azaldı. Fiyatlar çok yüksek. Satışlarda yüzde 50 azalış var. Son akaryakıt zamları, doların yükselip düşmesi, bunların hepsi bir etken oldu. İnsanların alım gücü çok azaldı. Fiyatları görev vatandaşlar, çok pahalı olduğunu söylüyorlar. 1 kilo alacağı ürünü şimdi cebindeki parasına göre istiyor. Önceden geldiğinde, ‘1 kilo şundan, 1 kilo bundan’ diyordu, alıyordu. Parası vardı, alım gücü vardı. Şimdi, ‘cebimde ne kadar para var’ diye bakıyor. Kiloyla değil de gramla alıyor. Fiyatları görünce eli boş dönenler de oluyor. Fiyatları sorunca her gelen alamıyor.”
“ETİKETLERİ GÖREN, ‘FİYATLAR UÇMUŞ’ DİYOR”
Mehmet Memiş: “Satışlar bayağı bir düştü. Özellikle son aylardaki zamlar piyasayı bayağı bir etkiledi. Etiketleri görenler, ‘Fiyatlar uçmuş’ diyor. Dedikleri tek kelime bu. İnsanların alım gücü düştü, eskisi gibi değil. Fiyatları görüp eli boş dönenler de oluyor.”
“ESKİDEN ÇALIŞMAKTAN NEFES ALAMIYORDUK ŞİMDİ SIKINTIDAN LOKUM KESİYORUM”
Ahmet Akbulut: “Geçmişe kıyasla çarşıda durgunluk var. Eskiden burası ana baba günü olurdu. Normalde hafta sonları nefes alamazdık çalışmaktan… Ama şimdi işim yok, can sıkıntısından lokum kesiyorum. İş yok. 10 kişiyiz, eskiden yetişemiyorduk, şimdi tam tersi. 2-3 kişi müşteriye bakıyor, diğerlerimiz bir şeylerle meşgul oluyor.”
“ESKİDEN 3 POĞAÇA ALAN MÜŞTERİ ARTIK 2 TANE ALIYOR; 2 TANE ALAN DA 1 TANE”
Uğur Ataş: “Biz sektörün en alt boyutunu temsil ediyoruz; poğaça, açma, börek satıyoruz. Daha ucuz bir malzeme yok. Ama bunların hammaddelerindeki girdi fiyatları o kadar arttı ki, şu anda poğaçayı 4-5 liraya satmamız gerekiyor. Ama müşteriye karşı utandığımız için 3 lira diyoruz. Kar etmiyoruz. Eskiden 3 tane alan müşteri de artık 2 tane alıyor, 2 tane alan 1 tane alıyor.
“EMİNÖNÜ’NE GELMENİN MALİYETİ 30 LİRA”
Akaryakıt zamlarından dolayı insanlar dışarı çıkmıyor. İnsanlar artık Eminönü’ye gelemiyor. Çünkü vatandaşın sadece yol parası 30 lira… Dehşet paralar. Eminönü’ne gelmenin maliyeti 30 lira oldu. İnsan nasıl gelsin buraya? O yüzden satışlarımız yüzde 60-70’in üzerinde düştü. Nasıl kazanacağız, nasıl döndüreceğiz bilmiyoruz. İşleri döndürmekte ciddi anlamda zorlanıyoruz. Bir kere hem fiyatlar çok yükseldi hem de mal yok. İstediğimiz ürünü istediğimiz miktarda alamıyoruz. Bu ülkede artık her şeyin ayarı kaçtı. Muhakeme kabiliyetimizi kaybettik. Bir şeye değer biçemiyoruz artık. Ben 35 yıllık esnafım, eskiden neyin ne kadar ettiğini bilirdim. Artık bilmiyorum.
“EMİNÖNÜ’NDE İŞ YOKSA BAŞKA HİÇBİR YERDE OLMAZ”
Eminönü’nde zaten iş yoksa, kimse başka hiçbir yerde iş beklemesin. Dünyanın kalbi burası. Eskiden turist de buraya geliyordu, yerli halk da ama artık gelemiyorlar. Arkadaşlarımızla da konuşuyoruz, eski kalabalık yok Eminönü’nde. İnsanlar gelemiyor. En ucuz toplu taşımaydı, toplu taşıma da artık lüks oldu.”
“AKARYAKIT ZAMLARINDAN SONRA ARABAMI SATTIM”
Cemal Çatar: “Ekonomik olarak zor dönemler geçiriyoruz. Aldığımız maaşla çarşı, pazardaki fiyatlar arasında oran orantı hiç yok. Ayrıca maaşlara daha zam gelmeden her şeye bir dünya zam geldi. Son akaryakıt zamlarından sonra arabamı sattım. Şu anda metrobüs kullanıyorum. Metrobüse de zam geldi, ne yapacağımızı şaşırdık. Ne yapacağımızı bilmiyoruz. Ortalık karışık.”
