Prof. Dr. Seda Keskin Avcı’nın Avrupa Araştırma Konseyi’nden (ERC) 2 milyon Avro değerinde hibe almaya hak kazanan TÜBİTAK destekli yeni projesi STARLET, kanserle mücadele ve küresel ısınmanın yavaşlatılması gibi kritik konularda ümit vadediyor.
İSTANBUL (İGFA) – Koç Üniversitesi bu yıl Türkiye’den Avrupa Araştırma Konseyi (ERC) desteği almaya hak kazanan tek üniversite oldu.
Türkiye’deki 50 ERC projesinin 28’ine ev sahipliği yapan Koç Üniversitesi’nin Kimya ve Biyoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Seda Keskin Avcı, MOF’lar olarak da bilinen metal organik kafesli yapılar üzerine yaptığı çalışmalarla tanınıyor.
Yaklaşık 10-15 yıl önce keşfedilen sünger benzeri bu gözenekli yapılar, görece genç bir teknoloji. Bilim insanları bugün, çölde su molekülünü yakalamaktan tutun araçlarda elektriği daha verimli dağıtmaya, atmosfere salınan karbondioksiti hapsetmeye kadar birçok alanda kullanılabilecek bu molekülleri geliştirmeye ve yeni kombinasyonlarla sayılarını artırmaya devam ediyor.
Prof. Dr. Seda Keskin Avcı 2017’de ERC alan ilk projesi COSMOS ile laboratuvarda test edilmesi yıllar sürebilecek bu malzemelerden daha hızlı verim alınabilmesi için bilgisayar simülasyonları geliştirdi. COSMOS ile Türkiye’den mühendislik alanında ERC Başlangıç Desteği alan ilk kadın araştırmacı olan Prof. Dr. Seda Keskin Avcı, bu kez de Türkiye’den genel mühendislik panelinden (PE8) desteğe layık görülen ilk konsolidatör projenin sahibi oldu.
2 milyon Avro hibe alan TÜBİTAK destekli “STARLET: Gelişmiş Gözenekli Malzemelerin Enerji, Çevre ve Biyomedikal Uygulamalar için Atomistik Modellenmesi” adlı projesi, MOF’lar aracılığıyla kanser tedavileri, temiz enerjinin depolanması, zehirli gazların yakalanması ve küresel ısınmayla mücadele için en uygun malzemelerin keşfedilmesini hedefliyor.
Konuya dair Koç Üniversitesi’nde yürütülen önceki araştırmaların bir sonraki adımı niteliğindeki proje, atomik hesaplamaları, moleküler simülasyonları, veri bilimi yöntemlerini ve deneysel çalışmaları birleştirerek MOFların farklı uygulamalardaki performanslarını belirlemeyi hedefliyor. Bu sayede bütüncül bir malzeme zekâsı ekosistemi oluşturacak çalışma, MOF’ların enerji, çevre ve biyomedikal uygulamalardaki potansiyelini kısa sürede daha verimli kullanabilmeyi hedefliyor. Çalışma Koç Üniversitesi bünyesinde 5 yıl boyunca sürecek.
Prof. Dr. Seda Keskin Avcı projesiyle ilgili şu detayları paylaştı:
“Bu proje kapsamında dünyanın temel toplumsal sorunlarını ele almak adına 10 kritik moleküle odaklanacağız: MOF’ların temiz enerji depolama amaçlı kullanılması için hidrojen ve metan; toksik gazı yakalamada ve küresel ısınmayla mücadelede etkili olabilmeleri için amonyak, karbon monoksit, karbon dioksit ve azot oksit; anti-kanser ilaç tedavisinde taşıyıcı olarak değerlendirilebilmeleri için florourasil, metotreksat, ve biyomedikal uygulamalar için azot ve oksijen moleküllerinin MOFlar içinde depolanma ve dağıtılma özelliklerini araştıracağız. Projenin küresel çapta en büyük kazanımlarından biri, bu alanda dünyanın ilk veri tabanının kurulması olacak. Bu veri tabanı milyonlarca MOF’un konuk molekülleri depolama ve taşıma özelliklerini içerecek. STARLET kapsamında ayrıca yüksek performanslı MOF’lar için tasarım kılavuzları oluşturularak yeni malzemelerin keşfi teşvik edilecek.”
