Borsanın bir haftada 50 milyar lira eridiği, doların rekorlar kırdığı, büyümenin yerini daralmaya bıraktığı döneme sebep olan girişimin ardından …
Borsanın bir haftada 50 milyar lira eridiği, doların rekorlar kırdığı, büyümenin yerini daralmaya bıraktığı döneme sebep olan girişimin ardından başlayan seferberlik ile darbe girişiminin ardından gelen iki üç yılda Türkiye, ihracat, turizm ve büyüme rekorları kırdı…
Fetullahçı Terör Örgütünün (FETÖ) 15 Temmuz darbe girişiminin ülke ekonomisine faturası da ağır oldu. Darbe girişiminin ardından ülke notu düştü, risk primi arttı, yabancı yatırımlar kesildi, borçlanma maliyetleri yükseldi. Ülkenin gayrisafi millî hasılası düştü, kişi başı gelir 10 bin doların altına geriledi, faizler yüzde 24 seviyelerine çıktı, enlasyon yüzde 19’ları aştı ve ekonomi yüzde 0,2 daraldı. Dolar bir günde yüzde 20 değer kazanırken, borsada iki günlük düşüş yüzde 14’lere yaklaştı. Hisse senetlerinin değer kaybının, darbe girişiminden iki gün sonra başlayan seanslarda 50 milyar lira eridiği görüldü. Toplamda girişimin ülke ekonomisine maliyeti yaklaşık 350 milyar dolar olarak ifade edildi.
BORSA DİBİ GÖRDÜ
Hain FETÖ darbe girişiminin bastırıldığı pazartesi günü, BİST100 endeksi 15 Temmuz cuma günkü kapanışa göre günü yüzde 7,08 düşüşle 76.957,61 puandan günü tamamladı. Haftanın devamında da düşüş eğilimini sürdüren endeks, haftayı yüzde 13,39’luk değer kaybıyla kapattı, hisselerin değeri bir haftada 50 milyar lira eridi.
SANAYİ DURDU
Haziranda altı aylık bir yükseliş trendinin ardından 107,4 seviyesine yükselen sanayi üretim endeksi, temmuzda 20 puandan fazla gerileyerek 86,9 seviyesine indi. Dış ticarette büyük düşüş gözlendi. İhracatta yüzde 19,4’e varan gerilemeler kaydedildi.
EKONOMİ DARALDI
Yılın ilk iki çeyreğinde sırasıyla yüzde 4,5 ve yüzde 4,7’lik büyüme oranını yakalayan Türk ekonomisi, darbe girişiminin yaşandığı üçüncü çeyrekte mevsimsellikten arındırılmış endekse göre yüzde 0,2 daraldı. 15 Temmuz sonrası piyasalarda oluşan tedirginliğin asgari seviyeye indirilmesi için ekonomi yönetimi ve regülatörlerin aldığı birçok tedbir sayesinde darbe girişiminin ekonomiye maliyeti minimuma indirilmeye çalışıldı. İş dünyası, hain darbe girişiminin Türkiye ekonomisine faturasının 350 milyar doları bulduğunu ifade ediyor.
TOPARLANMAYI BAŞARDIK
Bütün kayıplara rağmen başlayan topyekûn seferberlik, ülkenin de hızla toparlanmasını sağladı. Hükûmet temsilcileriyle birlikte iş dünyası da yurt dışındaki muhataplarını tek tek arayarak, mektuplar yazarak darbe girişiminin sebeplerini, yapısını ve Türkiye’nin bu girişimi püskürttüğünü anlattı. BİST 100 Endeksi ancak altı ayda toparlandı, ihracatta rekorlara ara verildi ama 2017’de başlayan hızlı çıkış, takip eden yıllarda rekorları beraberinde getirdi. 2020’deki pandemiden de diğer ülkelerden daha az eriyip daha hızlı büyüdük. İhracatta her ay yeni rekorlarla taçlanan, yüzde 21’e varan çeyrek büyümeleriyle güçlenen büyümede yıllık yüzde 12’lere ulaşan Türkiye’de iş dünyası ihracat rekorları kırarak dünyayı vuran enerji ve gıda krizinden de en az zararla çıkılacağına dair görüşü paylaşıyor.
