Mayıs ayında tespit edilmesinden bu yana 48 ülkede 3 bin 500’den fazla kişiye bulaşan maymun çiçeği virüsüne Türkiye’de de rastlandı. 37 yaşında …
Mayıs ayında tespit edilmesinden bu yana 48 ülkede 3 bin 500’den fazla kişiye bulaşan maymun çiçeği virüsüne Türkiye’de de rastlandı. 37 yaşında bir hastada maymun çiçeği virüsüne rastlandığını ve bağışıklık sistemi yetersizliği olan hastanın tecrit altına alındığını duyuran Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sosyal medya paylaşımında “Temaslı takibi yapıldı, başka bir vakaya rastlanmadı. Bilindiği gibi bu hastalık solunum yoluyla değil, yakın fiziksel temasla bulaşıyor” ifadelerini kullandı.
İŞTE MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜYLE İLGİLİ TÜM SORULARIN YANITLARI
Bakan Koca’nın verdiği kötü haber sonrası Türkiye’deki milyonlarca kişi hastalığın belirtileri ve nasıl yayıldığıyla ilgili aramalar yapmaya başladı. İşte milyonların merak ettiği sorular ve tüm soruların yanıtları.
MAYMUN ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ NELER?
Hastalık, klinik olarak, ateş, halsizlik, yaygın kas ağrısı, deri döküntüleri ve büyümüş lenf bezleri ile kendini gösteriyor. 1980 yılında, aşı ile dünya çapında ortadan kaldırılan çiçek hastalığı virüsüyle aynı aileden gelen bir DNA virüsüdür. Maymun çiçeği ile suçiçeği virüsünün döküntüleri birbirine benzer ancak vücuttaki yerleşimleri, hastalığın seyri birbirinden farklıdır. Çiçek virüsü aşı sayesinde yıllardır görülmüyor. Maymun çiçeği virüsünde lenf bezlerinin şişmesi bu hastalığı diğerlerinden ayırıyor. Kuluçka dönemi, yani bulaştıktan sonra belirtilerin görülmeye başlama süresi 7-14 gündür. Döküntü ise ateşin başlamasından 1-3 gün sonra başlıyor. Döküntüler gövdeden çok yüzde, kollarda ve bacaklarda görülür. Lezyonlar, düz bir kızarıklık şeklinde başlayıp (makül), deriden kabarık hale gelir (papül); ardından içleri berrak sıvı ile dolarak “vezikül” görünümü alırlar. Veziküllerin içindeki berrak sıvı sarımsı renkte bir sıvıya döner ve “püstüller” oluşur. Püstüller, kabuk bağlar ve kabukların düşmesiyle lezyonlar ortadan kalkar. Bu süreç, genellikle 2-4 hafta sürer ve kendiliğinden iyileşir. Maymun çiçeği virüsünün bedenin farklı bölgelerinde oluşan bazı semptomları bulunmaktadır. İlk tespit edilen semptomlar arasında yüksek ateş, baş ağrısı, sırt ağrısı, kas ağrısı ve şişlik öne çıkıyor.
Ateş arttıkça vücutta bir kızarıklık ve kaşıntı oluşmaya başlıyor. Bu genelde yüzde başlıyor ve daha sonra vücudun başka noktalarına ulaşıyor. Genelde avuç içinde ve ayakların tabanlarında yaygın bir şekilde ortaya çıkıyor. Kaşıntı aşırı derecede rahatsız edici ya da acı verici olabiliyor. Öte yandan bu kaşıntı süreci geçtikten sonra ayak tabanları ve avuç içindeki yaralar kabuk bağlıyor ve geçiyor.
MAYMUN ÇİÇEĞİ NEDİR?
Maymun çiçeği hastalığı ile aynı virüs ailesinden gelen nadir bir hastalıktır. CDC’ye göre virüs ilk olarak 1958’de araştırma maymunlarının kolonilerinde keşfedildi. Virüsün insandaki ilk vakası 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde tespit edildi. CDC, bugün çoğu maymun çiçeği enfeksiyonlarının hala orada meydana geldiğini, ancak hastalığın diğer bazı orta ve batı Afrika ülkelerinde de bildirildiğini söyledi.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?
Enfekte hayvandan insanlara ısırık, tırmalama, hayvanın kan ve vücut sıvılarıyla veya etiyle temas, lezyonlara direkt temas veya tüm bunlarla kirlenmiş cansız materyalden temasla bulaşır. İnsandan insana bulaşma ise büyük solunum salgısı damlacıklarıyla olur. Büyük damlacıklar uzak mesafelere gidemediğinden insandan insana bulaşma için uzun süreli ve yakın temas gerekir. Bu da Covid-19’a benzer büyük salgınlar yapmasını engelleyebilecek bir özelliktir. Bulaşma yakın temas ve damlacıklarla olduğundan kesin olmamakla birlikte cinsel yolla bulaşın da olduğu düşünülmektedir. Son görülen vakaların bir kısmının bu yolla bulaştığı bildirilmiştir. Afrika dışında son 50 yılda yaşanan en büyük salgın olan hastalığın nasıl bulaştığını da DSÖ yetkilileri açıkladı. Dünya Sağlık Örgütü’nün yayılan hastalıklar biriminden sorumlu yöneticisi Maria Van Kerkhove, “Bulaşma gerçekten deriden deriye temas ile bulaşıyor. Şu ana kadar hastalık bulaşanlar bu durumu hafif atlatıyor” dedi.
NE KADAR ÖLÜMCÜL?
MAYMUN ÇİÇEĞİ TEDAVİSİ NEDİR?
Herhangi bir salgının önüne geçmek için, aşı yapılması önemli bir adım. Çiçek hastalığına karşı geliştirilen aşıların maymun çiçeğine karşı yüzde 85 koruma sağladığı da biliniyor. Öte yandan antiviral ilaçların da etkisinin olduğu aktarıldı.
SALGINA YOL AÇAR MI?
Maymun çiçeği virüsünün belirti göstermesi bir avantaj. Belirtiler ortaya çıktığında hastalar izole edileceğinden Covid-19 gibi büyük salgınlar yapamayacağı öngörülüyor.
