Yaşadıkları mahallelerin sokaklarında hoparlörlerden internet kullanımına karşı propaganda da yapan bu dindar Yahudiler, 9 milyon civarı olan …
Yaşadıkları mahallelerin sokaklarında hoparlörlerden internet kullanımına karşı propaganda da yapan bu dindar Yahudiler, 9 milyon civarı olan ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 12’sini teşkil ediyor ve “Ultra Ortodoks” ismiyle de anılıyor.
Ülkedeki Haredi Yahudilerinin büyük çoğunluğu Batı Kudüs’teki Meaşerim Mahallesi’nde ve başkent Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde yaşıyor.
Çok sayıda çocuk sahibi oldukları için nüfusları hızla artan Haredileri İsrail Meclisinde temsil eden Birleşik Tevrat ve Şas isminde iki parti bulunuyor. Her iki parti de şu an Mecliste muhalefette yer alıyor.
Laik Yahudilerle aralarında gerilim olan ve toplumun geri kalanına entegre olmayı büyük oranda reddeden Haredi Yahudilerinin çoğu, orduda dinlerini yaşayacak uygun ortam bulunmadığı gibi gerekçelerle askerlik yapmayı da reddediyor.
İsrail’deki bu dindar Yahudilere, “Neden internet, akıllı telefon ve televizyon kullanmaya karşı olduklarını” sorduk.
Aldığımız cevaplar şöyle:
İnternet, akıllı televizyon veya televizyon kullanıyor musunuz?
Yeşiva adı verilen din okullarında öğrenci 22 yaşındaki Haredi Yahudi Shiele Katz: Hayır kullanmıyoruz.
Neden?
Katz: Çünkü insanları bütün (kötü) şeylere açık hale geliyor. Çocuklar hoş olmayan şeyleri internette görüyor ve buna bağımlı oluyor. Ve bu insanoğlu için iyi bir şey değil.
İnternet, akıllı telefon ve televizyon kullanmamaya devam edebileceğinizi düşünüyor musunuz?
Katz: Evet devam edebiliriz böyle.
Öğretmenlik yapan 63 yaşındaki Haredi Yahudisi Yosef Freudigery: (İnternet, akıllı telefon ve televizyon kullanmamamızın) Sebebi aklımızın bütün o kötü şeylerle karışmamasını sağlamak. Evde alçakgönüllülüğü mümkün olduğunca yüksek tutmak istiyoruz. İnsanlar kötü resimlerden, kötü fikirler edinmesin diye bunu yapıyoruz.
Porno fotoğrafları mı kastediyorsunuz?
Freudigery: Aynen, evet.
İnterneti yalnızca ihtiyaç halinde kullandığını ifade eden Yeşiva din okullarında öğrenci 23 yaşındaki Haredi Yahudisi Moshe Gerry, soruya şu şekilde cevap verdi:
“Akıllı telefonum yok, televizyon izlemiyorum, interneti de ihtiyacım olunca kullanıyorum. Bu bizim internete tamamen karşı olduğumuz anlamına gelmiyor ama açık (filtresiz) internet kullanırsanız, kimse kendisini kontrol edebileceğinin garantisini veremez. Açık internet kullanmanın yanlış olduğunu düşünüyorum.
Buradaki ana meselelerden biri de eğer televizyon ve diğer şeyleri izlerseniz bu biraz zaman kaybı oluyor. Bu zamanınızı daha iyi şeyler yapmak için kullanabilirsiniz. Bir de televizyonu her açtığınızda programlarda düzgün şeyler olmuyor.”
Yeşiva öğrencisi Ruth Hanan: Dindar Yahudiler oralarda olan şeyleri görmenize izin vermiyor. (Bu aletlerin kendilerinde bir problem olduğu için değil) gösterdiklerini görmemiz uygun olmadığı için (bunları kullanmıyoruz).
Taksi şoförlüğü yapan 32 yaşındaki Hanan El ise şunları söyledi:
“İnternet iki sebeple kullanılır. Eğlence için ve teknik işler için. Teknik işler için “koşer” (helal) internet diye bir şey var. “Koşer” internet kullanımı için dükkanlar var. İşiniz olduğunda oraya gidip işlerinizi halledip gidiyorsunuz. Eğer internet eğlence için kullanılırsa o insanın kişiliğini çürütüyor, onu içten yıkıyor. İnternet insanlara yeni bir karakter dayatıyor. İnsanlar internete girdiğinde oradaki reklamlar bilinçaltlarına işliyor. Tüm davranışları buna göre şekilleniyor. Biz buna karşı mücadele etmeliyiz. Biz Harediler Tevrat’a göre yaşarız, etrafımda gördüğünüz tüm bu insanlar hayatlarını Tevrat’a göre düzenler. Tevrat bize nasıl yaşayacağımızı gösterir.”
