Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, Maymun çiçeği virüsü ilk Orta ve Batı Afrika’daki tropik yağmur ormanlarında ortaya çıktı. Birleşik Krallık …
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, Maymun çiçeği virüsü ilk Orta ve Batı Afrika’daki tropik yağmur ormanlarında ortaya çıktı. Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı’na (UKHSA) göre, Maymun Çiçeği insanlar arasında kolayca yayılmayan nadir bir viral enfeksiyon. DSÖ, bulaşmanın, enfekte hayvanların kan, vücut sıvıları veya deri veya mukoza lezyonları ile doğrudan temas yoluyla gerçekleşebileceği görüşünde. İngiltere, İspanya, Portekiz, İtalya, İsveç, Kanada ve ABD’den sonra Belçika’da da görüldü. Virüs henüz Türkiye’de tespit edilmedi.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ HANGİ ÜLKELERDE GÖRÜLDÜ?
İlk vakanın 7 Mayıs’ta görüldüğü İngiltere’nin ardından Maymun Çiçeği virüsü ABD, Kanada, İspanya, Belçika, Fransa, Portekiz, İtalya, İsveç, Almanya, Avustralya’nın ardından İsrail’de de görüldü.
İngiltere’de 11 yeni vaka daha tespit edildi. Vaka sayısı 20’ye çıktı. İspanya’da da 14 yeni vakayla toplam sayı 21’i buldu. Avrupa’da toplam vaka sayısı 100’ü aştı.
MAYMUN ÇİÇEĞİ NEDİR?
Maymun Çiçeği, 1980’li yıllarda tamamen ortadan kalkan çiçek hastalığının daha az bulaşıcı, daha hafif semptomlara neden olan ve daha az ölümcül hastalığa yol açan bir çeşit akraba virüsü olarak biliniyor.
ABD Hastalık Kontrol Merkezlerine (CDC) göre, Maymun Çiçeği, virüs enfeksiyonu sonucu meydana gelen nadir hastalıklardan biri.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜNÜN BELİRTİLERİ NELER?
Kuluçka süresi (enfeksiyondan semptomların başlangıcına kadar olan aralık) genellikle 6 ila 13 gün arasındadır, ancak 5 ila 21 gün arasında değişebilir.
Enfeksiyon iki döneme ayrılabilir:
Ateş, yoğun baş ağrısı, lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik ile karakterize invazyon dönemi 0-5 gün arasında sürer. Lenfadenopati, başlangıçta benzer görünebilen diğer hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeği virüsü vakasının ayırt edici bir özelliğidir.
Deri döküntüsü genellikle ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar. Döküntü, gövdeden ziyade yüz ve ekstremitelerde daha konsantre olma eğilimindedir. Döküntüler genelde yüzde başlayıp (vakaların %95’inde) ve avuç içlerini ve ayak tabanlarını (vakaların %75’inde) etkiler. Ayrıca oral mukozalar (vakaların %70’inde), genital bölge (%30) ve konjonktiva ile birlikte kornea da (%20) etkilenir. Döküntü, ardışık olarak maküllerden (düz tabanlı lezyonlar) papüllere (hafifçe kabarık sert lezyonlar), veziküllere (berrak sıvı ile dolu lezyonlar), püstüllere (sarımsı sıvı ile dolu lezyonlar) ve kuruyup dökülen kabuklara doğru değişiklik gösterir.
Monkeypox genellikle 2 ila 4 hafta süren semptomları olan kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Şiddetli vakalar çocuklar arasında daha sık görülür. Maymun çiçeği virüsü vaka ölüm oranı genel popülasyonda %0 ile %11 arasında değişmektedir ve küçük çocuklar arasında daha yüksektir.
HASTALIKTAN KORUNMA YÖNTEMLERİ
Maymun çiçeği virüsü ile enfeksiyonu önlemek için alınabilecek önlemler;
Virüsü barındırabilecek hayvanlarla temastan kaçının (maymun çiçeğinin meydana geldiği bölgelerde hasta olan veya ölü bulunan hayvanlar dahil).
Hasta bir hayvanla temas etmiş herhangi bir kontamine malzemeyle temastan kaçının.
Enfekte hastaları, enfeksiyon riski altında olabilecek diğerlerinden izole edin.
Enfekte hayvanlar veya insanlarla temastan sonra iyi el hijyeni uygulayın. Örneğin, ellerinizi sabun ve suyla yıkamak veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanmak.
Hastalara ile temas ederken kişisel koruyucu ekipman (KKD) kullanın.
MAYMUN ÇİÇEĞİNİN TEDAVİSİ VAR MI?
DSÖ’ye göre, şu anda Maymun Çiçeği için önerilen özel bir tedavi yok. Çiçek hastalığına karşı aşılamanın hastalığı önlemede yaklaşık yüzde 85 oranında etkili olduğu tespit edildi. Bu nedenle, ciddi maymun hastalığı semptomlarını önlemek için çocuklukta önceden çiçek aşısı yapılmasını öneriliyor.
Maymun Çiçeği virüsünün doğal konağı kemirgenlerin yanı sıra ip sincapları, ağaç sincapları, yurt, primatlar ve diğer türler de virüsün taşıyıcıları olarak tanımlandı. Maymun Çiçeği virüsü taşıyan kişilerin çoğu hastalığı hafif atlatıyor. 2003 yılında ABD’de yaşanan yayılmada, 47 kişi ölmüştü.
MAYMUN ÇİÇEĞİ NASIL BULAŞIR?
Maymun Çiçeği’nin doğal nedeni henüz tespit edilmedi, ancak kemirgenler en olası kaynak olmasına rağmen, enfekte hayvanlardan az pişmiş et ve diğer hayvansal ürünleri yemenin olası bir risk faktörü olacağı tahmin ediliyor
DSÖ, bulaşmanın, enfekte hayvanların kan, vücut sıvıları veya deri veya mukoza lezyonları ile doğrudan temas yoluyla gerçekleşebileceği görüşünde.
Maymun Çiçeği virüsü taşıyan kişilerin çoğu hastalığı hafif atlatsa bile DSÖ’ye göre, bu virüsten ölüm oranı yüzde 11 civarında. Çocuklar ve gençlerde ölüm oranı daha fazla olabiliyor.
