1299 yılında önce bir beylik, sonra devlet, sonra da bir imparatorluk haline gelen Osmanlı; son olarak 1922 yılında ortadan kalktı ve yerini …
1299 yılında önce bir beylik, sonra devlet, sonra da bir imparatorluk haline gelen Osmanlı; son olarak 1922 yılında ortadan kalktı ve yerini bugün içinde yaşamakta olduğumuz Türkiye Cumhuriyeti devletine bıraktı. Osmanlı İmparatorluğu Türk – İslam dünyası için önemli olduğu kadar dünya tarihi için de önemli bir devlettir çünkü Osmanlı padişahlarının attıkları her adım, dünya politikasında bir iz bırakmıştır.
Yüzlerce yıl boyunca dünyanın neredeyse bilinen her noktasında hüküm sürmüş Osmanlı İmparatorluğu dönemi boyunca onlarca farklı padişah tahta çıktı. Bu padişahlardan bazılarını iyi, bazılarını kötü özellikleriyle anıyoruz ancak bazılarını pek bilmiyoruz. Dönemi itibariyle bazıları fetihlere imza atan bazıları ise pek aktif olamayan Osmanlı padişahlarını sırasıyla tanıyalım ve tarihte bıraktıkları önemli izleri görelim.
Sırasıyla tüm Osmanlı padişahları:
Her şeyin başlangıcı: Osman Gazi
1299 – 1326 yılları arasında padişah olan Osman Gazi, Osmanlı Devleti’nin kurucusudur. Güçlü kuvvetli bir adam olarak bilinen Osman gazi, Kayı Boyu’unun başına geçtiğinde henüz 23 yaşındaydı. 1326 yılında Bursa’da gut hastalığı nedeniyle öldü.
Halk arasına karışırdı: Orhan Gazi
1326 – 1359 arasında padişah olan Orhan Gazi, sarı sakallı ve mavi gözlüydü. Bizans İmparatorunun kızıyla evlendi. Adalet sahibi ve merhametli olarak bilinir.
Murad Hüdavendigâr olarak anılır: I. Murad
1359 – 1389 yılları arasında padişah olan I. Murad; uzun boylu, iri burunlu ve iri bir adamdı. “Derviş Gazilerin, Şeyhlerinin, Kralı Murad Gazi” olarak anılırdı. 1382 yılında “Murad Hüdavendigâr” olarak anılmaya başlandı. Savaş alanında şehit oldu.
Ankara Savaşı ile biliyoruz: I. Bayezid
1389 – 1402 yılları arasında padişah olan I. Bayezid, Yıldırım Bayezid olarak da bilinir. Hızlı hareketleri nedeniyle yıldırım lakabını alan Bayezid, Timur ile yaptığı Ankara Savaşı ile bilinir. Bu savaşta esir düşmüş ve hayatını kaybetmiştir.
İkinci kurucu: I. Mehmed
1413 – 1421 yılları arasında padişah olan I. Mehmed, Fetret Devri sonrası tahta çıkmış ve Anadolu beyliklerini yeniden bir araya getirmiştir. Bu nedenle I. Mehmed için Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu diyenler vardır.
Huzurlu bir yaşam: II. Murad
1421 – 1451 arasında padişah olan II. Murad, sakin ve huzurlu bir yaşam sürmüş ancak gözüpek bir lider olduğu için Avrupalıların gözünü korkutmayı başarmıştır.
Devrin en büyük adamı: Fatih Sultan Mehmed
1451 – 1481 yılları arasında padişah olan Fatih Sultan Mehmed, 7 dil bilirdi ve zamanın en büyük alimlerinden biri olarak kabul edilir. İstanbul’u fethederek Doğu Roma İmparatorluğu’nu ortadan kaldırmış ve dünya için yeni bir dönemin kapılarını aralamıştır.
Tecrübeli bir devlet adamı: II. Bayezid
1481 – 1512 yılları arasında padişah olan II. Bayezid, henüz 7 yaşında Amasya Valisi olarak atandığı için devlet yönetimi konusunda tecrübeliydi. Bilimle de ilgili olan II. Bayezid, matematik ve felsefe alanında da eğitim almıştır.
Korkusuz bir asker: Yavuz Sultan Selim
1512 – 1520 yılları arasında padişah olan Yavuz Sultan Selim, iyi silah kullanan güçlü bir adamdı. Kars, Erzurum, Artvin ve çevre illeri fethederek bölgenin Müslüman olmasını sağladı. Savaş sırasında tutulmaması için sakal bırakmaz, Türk kültürüne uygun olarak uzun bıyık bırakırdı.
Türk hakimiyetinin en güçlü zamanları: Kanuni Sultan Süleyman
1520 – 1566 yılları arasında padişah olan Kanuni Sultan Süleyman döneminde Türk hakimiyetinin en güçlü zamanları yaşanmıştır. Sayısız fetih yapmış, Avrupa’ya Türk korkusu salmış, bilimle ve sanatla yakından ilgilenmiştir. Adalet konusundaki hassasiyeti nedeniyle Kanuni olarak anılmıştır.
Silik kaldı: II. Selim
1566 – 1574 yılları arasında padişah olan II. Selim, Yavuz ve Kanuni’den sonra tahta çıktığı için daha silik bir hükümdar olarak bilinir. İnebahtı mağlubiyeti bu dönemde yaşanmıştır.
Babası gibiydi: III. Murad
1574 – 1595 yılları arasında padişah olan III. Murad, babası gibi o da devlet işleriyle pek ilgilenmemiş ve hiç İstanbul’dan dışarı çıkmamıştır.
Annesinin etkisinde kaldı: III. Mehmed
1595 – 1603 yılları arasında padişah olan III. Mehmed, Safiye Sultan’ın oğluydu ve annesinin etkisinde kaldı. Dindar bir sultan olarak bilinir.
Devlet işleriyle yakından ilgilendi: I. Ahmed
1603 – 1617 yılları arasında padişah olan I. Ahmed, askeri konuda yetenekli bir sultandı. Kanuni’den sonra gelen devlet işleriyle en ilgili padişahlardan biridir.
Zorlu bir hayat: I. Mustafa
1617 – 1618 yılları arasında ve daha sonra tekrar 1622 – 1623 yılları arasında padişah olan I. Mustafa, uzun yıllar sarayın bir odasında hapis hayatı yaşamıştır. İlk tahta çıktığında dengesiz hareketleri nedeniyle indirilse de daha sonra tekrar tahta çıkmak zorunda kalmıştır.
Çıkan isyanlarla hatırlıyoruz: Genç Osman
1618 – 1622 yılları arasında padişah olan Genç Osman, zeki ve yenilikçi bir padişahtı ancak diğer yöneticilerin isteklerini kabul etmediği için tahttan indirilmiş ve Yedikule zindanlarında boğdurulmuştur.
Sayısız isyan bastırdı: IV. Murad
1623 – 1640 yılları arasında padişah olan IV. Murad, içki ve tütünü yasaklamasıyla tanınır. Genç yaşta hayatını kaybetmiş olmasına rağmen İstanbul’da yaşanan pek çok isyanı bizzat bastıracak kadar güçlüydü.
Deli olarak anılan: İbrahim
1640 – 1648 yılları arasında padişah olan İbrahim, Deli olarak anılır. Bunun nedeni abisi IV. Murad’ın tüm kardeşlerini öldürtmesi ve sıranın kendisine geleceği endişesiyle uzun yıllar sarayın bir odasında hapis hayatı yaşamasıdır.
Av meraklısı: IV. Mehmed
1648 – 1687 yılları arasında padişah olan IV. Mehmed, ava meraklı bir sultan olarak bilinir. İkinci Viyana bozgunu bu dönemde yaşanmıştır.
Rüşvete karşı: II. Süleyman
1687 – 1691 yılları arasında padişah olan II. Süleyman, rüşvet ve sefahat düşmanı olarak bilinir. Dindar bir adamdı.
Hat ustası: II. Ahmed
1691 – 1695 yılları arasında padişah olan II. Ahmed, hat sanatında usta bir sultandı ve kendi eliyle pek çok Kur’an-ı Kerim yazdı.
Keyfine düşkün değildi: II. Mustafa
1695 – 1703 yılları arasında padişah olan II. Mustafa, iyi bir eğitim görmüştür. Bir yazısındaki “Zevk, sefa ve rahatı kendimize haram eylemişizdir” cümlesi ile bilinir.
Lale Devri sultanı: III. Ahmed
1703 – 1730 yılları arasında padişah olan III. Ahmed, Lale Devri boyunca padişahlık yapmıştır. Rahat ve sefahat dolu bir yaşam sürmüştür.
Devlet işlerini ihmal etmedi: I. Mahmud
1730 – 1754 yılları arasında padişah olan I. Mahmud, uzun yıllar kafes hayatı yaşamasına rağmen akıl sağlığını korumuş ve tahta çıktığı zaman devlet işleriyle yakından ilgilenmiştir.
Siniri meşhur olan: III. Osman
1754 – 1757 yılları arasında padişah olan III. Osman, uzun yıllar yaşadığı kafes hayatı nedeniyle sinirli bir adamdı. Müzisyenleri saraydan kovdurdu. Ayakkabılar demir ökçeler taktırdı ve geldiği duyan tüm cariyelerin yolundan çekilmesini istedi.
Sıkı önlemler aldı: III. Mustafa
1757 – 1774 yılları arasında padişah olan III. Mustafa, dindar bir adam olarak bilinir. Devlet işleriyle yakından ilgilenmiş ve olası savaşlara karşı önemli önlemler almıştı.
Islahatçı bir sultan: I. Abdülhamid
1774 – 1789 yılları arasında padişah olan I. Abdülhamid, pek çok siyasi ve askeri ıslahat yaparak ülkede Avrupai tarzda okullar açmıştır.
Şairdi: III. Selim
1789 – 1807 yılları arasında padişah olan III. Selim, iyi bir eğitim aldı. Kendisi şâir, tamburî, neyzen ve hânendeydi.
Tavizler vermek zorunda kaldı: IV. Mustafa
1807 – 1808 yılları arasında padişah olan IV. Mustafa döneminde sayısız isyan çıkmış ve kendisi pek çok taviz vermek zorunda kalmıştır.
Adalet sistemini geliştirdi: II. Mahmud
1808 – 1839 yılları arasında padişah olan II. Mahmud, adalet konusunda hassas bir sultandı. Pek çok yeni kanun ve tüzük hazırlatmıştı.
Tanzimat dönemini başlattı: Abdülmecid
1839 – 1861 yılları arasında padişah olan Abdülmecid, ıslahatçı fikirlere sahipti. Gülhane Hatt-ı Hümâyûnu ilan ederek Tanzimat dönemini başlatmıştır.
Sade bir yaşam sürdü: Abdülaziz
1861 – 1876 yılları arasında padişah olan Abdülaziz, şiire ve müziğe ilgili bir sultandı. Müsrif olarak bilinir ancak kendisi sade bir yaşam sürerdi.
Avrupa’ya seyahat düzenledi: V. Murad
30 Mayıs 1876 – 31 Ağustos 1876 arasında kısa bir süre padişah olan V. Murad; iyi bir eğitim görmüş, Fransızca öğrenmiş ve Avrupa’ya ilk kez bir seyahat düzenlemiştir.
Güçlü politikalar uyguladı: II. Abdülhamid
1876 – 1909 yılları arasında padişah olan II. Abdülhamid, Osmanlı Devleti’ni yıkılmaktan kurtaran bir dizi politika uygulamıştır.
Şiirle ve kitapla ilgilendi: Mehmed Reşad
1909 – 1918 yılları arasında padişah olan Mehmed Reşad, günlerini haremde şiir yazarak ve kitap okuyarak geçirmiştir.
Son padişah: Mehmed Vahdettin
1918 – 1922 yılları arasında padişah olan Mehmed Vahdettin, Osmanlı Devleti’nin son padişahıdır. Nazik biri olarak bilinir.
Yüzlerce yıl boyunca dünyanın dört bir yanında hüküm sürmüş Osmanlı İmparatorluğu’nun tüm padişahlarını listeledik ve kısaca tarihte bıraktıkları izlerden bahsettik. Osmanlı padişahları hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
