Berlin’de Nazi Almanyası’nın Sovyetlere teslim olduğu binada kurulan müzenin adından ‘Rus’ çıkarıldı

Almanya’nın başkentinin doğusunda Sovyet ordusunun karargah olarak kullandığı ve Nazi Almanyası Silahlı Kuvvetleri (Wehrmacht) Yüksek Komutanlığı’nın Sovyetler Birliği’ne teslim olduğu binada kurulan Alman-Rus Müzesi (Deutsch-Russische Museum) Berlin-Karlshorst’un adından Rus kelimesi çıkarıldı.

Wehrmacht’ın 8-9 Mayıs 1945 gecesi Sovyetler Birliği, ABD, Britanya ve Fransa temsilcilerinin önünde koşulsuz teslimiyet anlaşmasına imza atmasıyla Avrupa’da 2. Dünya Savaşı’nın bitişinin 77. yıldönümü törenlerinin düzenlenmesi öncesi, müzeden Rus adının çıkarılması için Ukrayna’nın yaptığı baskıya boyun eğildi.

‘Tarihi silmeye’ razı gelen Müze Müdürü Jörg Morré, yeni ismin Berlin-Karlshorst Müzesi olduğunu duyurdu.

Berlin merkezli radyo rbb24’e konuşan Morré, Rusya’nın Ukrayna operasyonunun başladığı gün “Bu o kadar derin bir dönüm noktası ki bunu yapmak zorundayız” dediklerini söyledi.

‘Rusya’nın müzenin adında yer alma statüsünün devam etmesinin artık uygunsuz hale geldiğini’ savunan müdür, müzenin dış duvarındaki Alman-Rus yazısının üstünü kapattırdı.

Morré, bugüne dek binanın önünde 30 yıldır bir dernek çatısında müze için birlikte çalışan Rusya, Belarus, Ukrayna ve Almanya’nın bayraklarının dalgalandığını, ama artık sadece bir bayrak bulunduğunu, bunun da dayanışma adına Ukrayna bayrağı olduğunu söyledi.

Rusya’nın operasyonunun başladığı ilk gün diğer üç bayrağı kaldırıp sadece Ukrayna bayrağını bıraktığını belirten Morré, ‘Ukrayna savaşıyla birlikte 2. Dünya Savaşı’nın bitişinin anılmasının da değiştiğini’ savundu:

“Tarihçiler olarak biz elbette her zaman ‘Tarih değişmez’ deriz. Ama tarihe bakış kendiliğinden değişiyor. Bu da onu anma şeklimizi değiştiriyor.”

Berlin’deki Sovyet anıtlarının kaldırılması çağrılarını ise reddettiğini, buna kendi müzesindeki bazısına Kızıl Ordu tanklarının monte edildiği anıtların dahil olduğunu anlatan Morré, “Onların sökülmesine veya yerle bir edilmesine kesinlikle karşıyım… her ne kadar yersiz görünseler de. Ama açıkçası onları bağlamsallaştırmamız gerekiyor” dedi.

Morré, bir T34 Sovyet tankı ve Sovyet ordusunun ağır silahlarından oluşan bir koleksiyonun da sergilendiği müzenin ‘Kızıl Ordu’nun Adolf Hitler ve ordusuna karşı verdiği mücadeleyi, Berlin’i kurtarma çabalarını ve başarılarını anmaya devam edeceğini, buna Rusya ve Ukrayna dahil Sovyet devletlerinden askerlerin de dahil olduğunu’ söyledi.

Binlerce Sovyet askerinin naaşlarının mezarlıklarda gömülü olduğu Berlin’deki Alman-Rus Müzesi, 30 yıl önce, Sovyet Silahlı Kuvvetleri’nin Almanya’dan çekilmesi ve iki Almanya’nın birleşmesi sonrası, Alman ve Rus tarihçiler tarafından kuruldu. Finansmanı, her iki ülkenin hükümetleri tarafından karşılandı.

1917 Ekim Devrimi’nden itibaren Alman-Sovyet ilişkilerinin tarihine adanan, özellikle Kızıl Ordu’nun Berlin’in kurtarılmasına oynadığı rol dahil 2. Dünya Savaşı’na odaklanan Alman-Rus Müzesi, 1995’te kapılarını açtı. Müzede düzenlenen sergilerde Almanya, Rusya, Belarus ve Ukrayna’nın kültürel kuruluşlarından tarihçiler işbirliği yaptı.