Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan NATO Liderler Zirvesi dönüşü dikkat çeken açıklamalarda bulunmuştu. İsrail Başbakanı Bennet’in de Türkiye’ye …
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan NATO Liderler Zirvesi dönüşü dikkat çeken açıklamalarda bulunmuştu. İsrail Başbakanı Bennet’in de Türkiye’ye gelme durumundan bahseden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu gelişle birlikte Türkiye-İsrail ilişkilerinde yeni bir süreci başlatma durumumuz olabilir” ifadelerini kullanmıştı.
Öte yandan, Doğu Akdeniz’deki doğal gaz ile ilgili Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in de İsrail’e gideceği duyuruldu.
AVRUPA’YA GAZIN YENİ ROTASI TÜRKİYE Mİ?
Bu açıklamaların ardından gözler yeniden Doğu Akdeniz’e çevrildi ve “Avrupa’ya gazın yeni rotası Türkiye mi?” sorusunu akıllara getirdi.
Konuyla ilgili CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan Gazi Üniv. Öğr. Üyesi Mustafa İlbaş şu ifadeleri kullandı:
Eastmed Projesi’nin Türkiye üzerinden başlaması gerekirdi. Gecikmeden bu projenin başlaması gerektiğini düşünüyorum. Eastmed Projesi’nde İsrail’in Leviathan bölgesinde 2010 yılında önemli rezervleri bulmasıyla başladı. İsrail 2019’da 306 milyar metreküplük bir gaz buldu. Leviathan’da da 640 milyara yakın rezerv bulundu. İki rezerv birleşince 800 milyar metreküp birleşti. İsrail’in üretim fazlası var. Bunu ihraç etmesi gerekiyordu.
Eastmed Projesi’ne ben yeni bir isim takmak gerektiğini düşünüyorum. New Eastmed diyebiliriz. Kıbrıs, Türkiye’ye 100 km’dir. Denizden geçecek kısım eski Eastmed’de bin kilometre iken yeni projede 100 km denizden geçecektir. Denizden geçenler 3 km derinlikte olacağı için karadan çok daha ucuza mal oluyor.
Yeni proje New Eastmed olursa eğer Türkiye üzerinden olduğunda çok adil olacaktır. Biz Yunanistan’ı da dışlamıyoruz. Sadece doğru olanı hem ekonomik hem teknik olarak yeni olan projeyi gündeme getirdiğimiz için zannediyorum bunun müjdesi olacaktır.
Ben Doğu Akdeniz’deki gazın Avrupa için çok da büyük bir rakam olmadığını düşündüğüm için Irak’tan gelecek gaz ile bu gaz birleştirilerek Trakya’dan Yunanistan’a gidebilir. Ben bunu New Eastmed olarak tanımlıyorum. Herkesin kazandığı değerli bir proje olacaktır.
“SON GELİŞMELER İSRAİL’İ MANTIKLI DÜŞÜNMEYE SEVK ETTİ”
‘Son gelişmeler İsrail’i mantıklı düşünmeye sevk etti.’ diyen Nişantaşı Üniv. Rektörü Prof. Şenay Yalçın ise yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Enerji arz güvenliği dediğimiz bir mesele var. Bunun mimarisi son zamanlarda gelişmelere göre yeniden dizayn edilmek durumunda. Rusya, Ukrayna savaşı doğal gaz ve petrol ile ilgili sıkıntıları ortaya koydu. Bu da yeni arayışları getirdi. Son zamanlarda sıcağı sıcağına bir anlaşmaya imza attı Putin. Bundan sonra ruble ile ödemeler söz konusu dedi. Avrupa’da panik içerisinde şu anda. Bunun için alternatif yollar aranıyor. Bu tip sıkıntılar jeopolitik silah olarak doğal gazın ve petrolün kullanılması ile yeni yönelimlere yol açtı.
İsrail, Türkiye’nin öteden beri Doğu Akdeniz’deki politikasına karşı çıkıyordu. Son gelişmeler İsrail’i mantıklı düşünmeye sevk etti.
PROJE HAYATA GEÇİRİLİRSE TÜRKİYE’DE DOĞAL GAZ FİYATI DÜŞER Mİ?
Doğu Akdeniz’deki doğal gaz iki şekilde sevk edilebilir. LNG ve boru hatlarıyla. LNG pahalı bir olaydır. Doğal gazın boru hattıyla gelmesi en kolayıdır. Türkiye yüzde 99’dan fazla doğal gazda dışa bağımlıdır. Fiyatları düşürecek olan Türkiye’nin Batı Karadeniz’deki gazı devreye almasıyla olacak.
Zaten şu sıkıntı vardı. Türkiye İsrail’den alınan gazı Avrupa’ya da satmak istiyordu. Buna karşı çıkılıyordu. Şu anda o da çözülmüş olarak görülüyor. 20 milyar metreküplük bir ihracat söz konusu. Bunun da bir miktarını Türkiye alacaktır. Tıpkı TANAP’ta olduğu gibi Mavi Akım’da olduğu gibi bir kısmını Avrupa’ya satacağız. Bu Türkiye’nin güvenilir bir enerji lojistiği hattı üzerinde ülke olmasını ortaya koyacak ve Avrupa bu bakımdan rahatlayacak. Avrupa yeni bir enerji politikasıyla dönüşüm yapıyor.
Türkiye’de elbette kaynak daha fazla olursa bir de Rusya’dan gaz alımı yavaşlarsa sadece İsrail gazı değil Rusya’dan alınan gazın da fiyatının düşmesi söz konusudur. İki sene önce bin metreküpü 100 dolar olan gaz geçen sene bin 300 dolarları zorladı. Savaş sırasında 2 bin 500 dolarları yokladı. Tekrar şu anda bin 300, bin 500 dolar bandında oynuyor. Türkiye ciddi anlamda kullanılan gazı sübvanse ediyor.”
