IEA: ‘Dünya son 10 yıllın en büyük petrol şokunu yaşayabilir’!

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) hazırladığı “Petrol Bağımlılığını Azaltmak İçin 10 Maddelik Plan” dijital ortamda düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı.

Yüksek talebe rağmen Rusya-Ukrayna Savaşı’nın petrol tedarikinde düşüşe yol açması küresel enerji krizine neden olurken, IEA, hükümetler ve bireysel düzeyde alınacak pratik önlemlerle gelecek aylarda petrol talebinde önemli düşüş sağlanabileceğini öngörüyor.

Planda, otoyollardaki hız limitlerinin saatte en az 10 kilometre düşürülmesiyle araçların petrol talebinin günlük 290 bin varil, kamyonların talebinin ise 140 bin varil azaltılabileceği hesaplanıyor.

Mümkün olan sektörlerde haftada 3 gün evden çalışılarak petrol talebinin günlük 170 bin, evde çalışılan 3 günde ise yaklaşık 500 bin varil düşürülebileceği tahmin ediliyor.

Pazar günlerinin her ay büyük şehirlerde “araçsız” gün olarak geçirilmesiyle 380 bin varil, toplu taşıma veya bisiklet kullanımıyla 330 bin varil, özel araç kullanımının azaltılmasıyla 210 bin varil, araç paylaşımının yaygınlaştırılmasıyla 470 bin varil, nakliye sektöründe kamyonlarda verimliliğin artırılmasıyla 320 bin varil, yüksek hızlı trenlerin kullanılmasıyla 40 bin varil ve alternatif seçeneklerin bulunduğu durumlarda hava yolu ile iş seyahatlerinden kaçınılmasıyla 260 bin varillik talebin düşürülebileceği hesaplanıyor.

Elektrikli araç türlerinin yaygınlaştırılmasının da petrol talebinin azaltılmasına günlük 100 bin varil katkı yapacağı öngörülüyor.

Planda önerilen adımların tüm gelişmiş ekonomilerde uygulanması durumunda günlük küresel petrol talebinin 4 ayda 2,7 milyon varil azaltılabileceği hesaplanıyor. Bu rakam, Çin’deki tüm araçların petrol talebine eşit. Gelişmiş ekonomiler günlük küresel petrol talebinin yaklaşık yarısını oluşturuyor.

Talebin azaltılması, özellikle Rusya’dan petrol tedarikinin piyasaya ulaşamayacağı ve yaz aylarında talebin pik yapacağı dönem öncesinde potansiyel riskleri azaltacak bir adım olarak öne çıkıyor.

Petrol talebinin büyük bir kısmının ulaştırma sektöründen kaynaklanması nedeniyle bu sektörde atılacak adımların etkisi kritik önem taşıyor.

Ayrıca, petrol talebinin kısılmasının hane halkı giderlerini azaltacağı ve Rusya’nın hidrokarbon sektöründen elde ettiği gelirleri de olumsuz etkileyeceği öngörülüyor.

Dünyanın en büyük üçüncü petrol üreticisi ve en büyük petrol ihracatçısı konumunda bulunan Rusya’nın petrol ihracatının yarısından fazlası Avrupa’ya yapılırken, yüzde 20’si Çin’e gerçekleştiriliyor.

IEA Başkanı Fatih Birol, plana ilişkin değerlendirmesinde, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın petrol piyasasındaki etkilerine işaret ederek, “Dünya son 10 yıllardaki en büyük petrol şokunu yaşayabilir ve bunun ekonomiler ve toplumlar üzerindeki etkisi çok büyük olacaktır. IEA ülkeleri acil durum rezervlerinin bir kısmının kullanıma açılmasında anlaşarak küresel ekonomiyi destekleyecek bir adım attı. Petrol krizi riskini önlemek için talebi düşürmek üzere harekete geçebiliriz. Bu 10 maddelik plan, bunun birçok ülkede zaten test edilmiş ve kanıtlanmış önlemlerle yapılabileceğini gösteriyor.” ifadelerini kullandı.