Corona virüsü ile geçen bir yılı daha geride bırakırken, bilim ve teknoloji alanında da virüs başroldeydi. Pandeminin gölgesinde günler geçiren …
Corona virüsü ile geçen bir yılı daha geride bırakırken, bilim ve teknoloji alanında da virüs başroldeydi. Pandeminin gölgesinde günler geçiren dünya, virüsün ışığıyla geleceğe hazırlanmasını da bildi. İşte 2021’e iz bırakan gelişmeler…
Corona virüsü salgını başladığında bir gün biteceği ile motive olan dünya; virüsün daha da çok yayılması, ölüm oranlarının artması ve yeni varyantların ortaya çıkmasıyla “acaba ne zaman biter” diye düşünmeye başladı ve belki bu umutsuz sorunun cevabını yanıtlamak, belki de bu karanlığa umut olması için adımlar attı.
Bilim ve teknoloji dünyasında 2021’e damga vuran gelişmeler şu şekildeydi
VİRÜSE RAĞMEN UZAYDA KEŞİF
Pandemi döneminin en umut verici olaylarından biri insanlığın uzay keşiflerinin devam etmesiydi. 30 Temmuz 2020’de uzaya fırlatılan Perseverance 18 Şubat 2021’de Mars’taki Jezero Krateri’ne iniş yaptı.
Mars’ta yaşam var mı ya da Mars’ta yaşanabilir mi sorularına yanıt arayan uzay aracı gönderdiği görüntüler, topladığı örneklerle bilim dünyasına ışık tuttu.
BİZ UZAYA GİDECEKTİK AMA ONLAR ÇOKTAN GELMİŞLER
Kaynağı geçmiş yıllara dayanan Pentagon’un UFO görüntüleri bu yıl da çok konuşuldu. Pentagon nihayet merakla beklenen raporunu yayınlarken, NASA’nın Başkanı Bill Nelson ve eski başkan Barack Obama yaptıkları açıklamalarla dikkat çektiler.
Obama, konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı: “Gökyüzünde tam olarak ne olduklarını bilemediğimiz nesnelerin görüntülerinin ve kayıtlarının olduğu doğru. Nasıl hareket ettiklerini, yörüngelerini açıklayamıyoruz. Rotaları, kolayca açıklanabilecek türde değil. Hâlâ araştırmaya ve bunların ne olduğunu anlamaya çalışıyorlar; ancak bugün size rapor edebileceğim hiçbir şey yok.”
NASA’nın başkanı Nelson ise görüntüler ile ilgili net bir şekilde konuşmasa da UFO’ların varlığına dair şu açıklamaları yaptı:
“’Star Trek’ten beri, insanların kozmosta ne olduğunu öğrenmek için can attığını biliyorsunuz. Yalnız mıyız? Şahsen ben yalnız olduğumuzu düşünmüyorum. Evren o kadar büyük ki, evrenin başladığı zaman 13 buçuk milyar yıl önce. İnsanlar bu tür bilgilere aç ve biz de aramaya devam edeceğiz.”
UZAYA TURİSTİK GEZİLER
Bu yıl NASA’nın odağında Mars, genişçe yer alıyordu; ünlü iş insanlarının odağında ise uzay… Jeff Bezos Blue Origin ile NASA’dan anlaşmalar kapmaya, Elon Musk ile rekabet etmeye çalışırken bir yandan da uzay turizmi için kolları sıvadı. Ancak onu beklenmedik bir şekilde Richard Branson geçti. Branson uzaya giden ilk milyarder olurken, Bezos da Branson’ı takip etti.
Her iki iş insanının da şirketleri yepyeni bir turizmin kapılarını açtı.
HASTALIKLARIN TEŞHİSİ İÇİN BİR NEFES YETERLİ
Yakında, bir hastalığın teşhis edilebilmesi nefes vermek kadar basit olabilir. Yeni nefes sensörleri, insan nefesinde bulunan 800’den fazla bileşiğin konsantrasyonlarını örnekleyerek hastalıkları teşhis edebiliyor.
Ortaya çıkan bu teknolojinin kullanılmadan önce geliştirilmesi gerekse de Mart 2020’de Çin’in Wuhan kentinde yapılan bir çalışmada, sensörlerin Covid-19 tespitinde yüzde 95’lik olağanüstü bir doğruluk ve hastaları ayırt etmede yüzde 100 hassasiyet elde ettiğini belirtmişti.
AŞI OLMAK HİÇ BU KADAR MUTLU ETMEMİŞTİ
Virüsün gölgesinde devam eden yaşamda en mutlu eden gelişme ise aşıların hızla onay alması ve 16 yaş üzerine uygulanmaya başlaması oldu.
YENİ BİR AKIM: NFT
Mart 2021’de Christie’s Müzayede Evi’nin Beeple adlı bir dijital sanatçının eserini 69 milyon dolara satmasıyla tüm gözler NFT’ye çevrildi. Satışı gerçekleşen eser, bir resim ya da heykel değildi, ama milyonlarca dolarlık bir değere sahipti. Bu rekor satıştan sonra ise NFT pazarı hızla büyümeye başladı. NFT akımından yararlanmak isteyenler arasında Marvel, Disney, Quentin Tarantino, Melania Trump, Emily Ratajkowski ve Cem Yılmaz gibi pek çok isim yer aldı.
Önceleri “ben bunun ekran görüntüsünü alırım” diyenler bile şimdilerde NFT pazarına nasıl girebileceklerini düşünüyorlar.
YAPAY ZEKÂNIN ÖN YARGISINI KIRMAK MÜMKÜN MÜ?
“Eğer insansan, önyargılısındır” sözü bu defa yapay zekâya söylendi. Yapay zekâ sistemlerini insanlar tasarladığı için, şimdilik yanlılığın koda işlendiği varsayılıyor. Yapay zekâ, istemeden de olsa beraberinde cinsiyet ve etnik ön yargıyı getiriyor.
Kasım 2021’de 193 ülke yapay zekâ etiğine ilişkin ilk küresel anlaşmayı kabul etti. Amaç, insan haklarını teşvik etmek ve yapay zekâ teknolojisinin etik ve kapsayıcı gelişimini sağlamak için yasal bir altyapı ve çerçeve geliştirmek.
QR KODLARI NİHAYET HAYATTAKİ AMAÇLARINI BULDULAR
Bir dönem popüler olan ve neredeyse pandemiye kadar pek de rağbet gösterilmeyen, “gündelik hayatta kullanılsa aslında çok güzel olur” denilen QR kodları pandemiyle beraber hayata döndü.
QR kod indirmeleri, özellikle restoranlar için son 18 ayda arttı. Pandeminin başlarında, temel olarak menülerin ve diğer ilgili bilgilerin sunumu için temassız hizmet etmeleri amaçlandı. Ülkemizde de HES kodunu göstermek için sık sık başvurulan bir yöntem haline geldi.
İSTİFALAR BİRBİRİNİ İZLEDİ
Jack Dorsey
Bu yılın öne çıkan gelişmelerinden biri de teknoloji devlerinin CEO’larının bir bir koltuklarını terk etmeleriydi. Hayır, Mark Zuckerberg hâlâ Facebook’un, yeni adıyla Meta’nın başında ve üstelik orada kalmakta da çok kararlı.
Pet şişelere idrarlarını yapmak zorunda bırakılan Amazon şoförlerinin yaşadıkları 2021’in skandalları arasında hatırı sayılır bir yere sahip olurken şirketin CEO’su Jeff Bezos’un koltuğunu bırakması da bu yıla damga vuran olaylardan biri oldu. Bu yıl görevinden ayrılan tek CEO Bezos da olmadı. Twitter CEO’su Jack Dorsey de görevini bırakarak teknoloji haberlerinde yerini aldı.
FACEBOOK GÜNDEMDEN HİÇ DÜŞMEDİ
2021’in son aylarında yeni çatı şirketi Meta’yı duyuran Mark Zuckerberg, pandeminin gölgesinde âdeta ışık bulmayı başardı diyebiliriz. Corona virüsü salgınının yarattığı etkiyi gündelik hayattan uzak tutmaya çalışırken, sanal dünyayı gerçeğe yaklaştıran Zuckerberg’in yeni adımları merakla bekleniyor.
Facebook’un gündemden düşmeme nedeni sadece yeni markası değildi. Yeni adıyla Meta, tüm yıl boyunca ortaya çıkan güvenlik önlemleri, veri skandalları, gençlerin sağlığını tehlikeye atmasıyla da sık sık gündeme geldi.
DÜŞÜNEREK TWEET ATTI
Yılın son günlerinde yaşanan bir gelişme de felçli hastalara âdeta umut oldu. Amyotrofik lateral skleroz (ALS) nedeniyle felç olan 62 yaşındaki Avustralyalı, sadece düşünerek ilk sosyal medya gönderisini paylaştı. Philip O’Keefe, “Bu tweeti sadece düşünerek oluşturdum” dedi.
SENELER SONRA BEKLENEN FIRLATMA GERÇEKLEŞTİ
NASA’nın gurur meselesi haline getirdiği James Webb uzay teleskobu nihayet geçtiğimiz hafta fırlatıldı. Webb’in, Hubble’ın yerini alması ve çok daha geniş bilgiler vermesi bekleniyor.
