Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla tüm dünyanın gündemi de değişti. Herkes Putin’in yeni hamlelerini, diğer ülkelerin bu saldırı karşısındaki …
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla tüm dünyanın gündemi de değişti. Herkes Putin’in yeni hamlelerini, diğer ülkelerin bu saldırı karşısındaki aksiyonlarına odaklanırken bir de savaşın diğer cephesinde yer alan Zelenskiy var. Komedyenlikten devlet liderliğine uzanan kariyeriyle Zelenskiy, Putin’den de dünya siyasetindeki pek çok liderden de farklı bir profil çiziyor. İşte Zelenskiy’nin yolculuğu…
Putin, 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgal edeceğini televizyonlardan duyurduktan sonra tüm gözler Rusya ve Ukrayna arasındaki krize çevrildi. İki ülke arasındaki gerilim konuşulduğu kadar ülkelerin liderleri de dünya basınının gündeminden düşmedi. Özellikle Zelenskiy’nin hayatı ve kariyeri, diğer uluslararası liderlere kıyasla oldukça farklıydı ve göreve başladığından beri sonu gelmeyen bir dizi krizle karşı karşıya kaldı.
İşte Zelenskiy’nin komedyenlikten liderliğe uzanan ve skandallar, krizlerle dolu kariyeri…
Evli ve iki çocuk babası olan 44 yaşındaki Zelenskiy, 2000 yılında Kiev Ulusal Ekonomi Üniversitesi’nden hukuk derecesi ile mezun olmuş; ancak farklı bir kariyere devam etme kararı almıştı. 1997’de diğer oyuncularla birlikte komedi grubu Kvartal 95’i kurdu ve 2003’te grup televizyon programları üretmeye başladı.
KURGUYDU GERÇEK OLDU
2015’te ise takma adı “Ze” olan Zelenskiy, kendisini cumhurbaşkanlığına kadar götürecek olan hayatının rolünü oynamaya başladı. “Halkın Hizmetkârı” adlı gösteride, uyandığında yozlaşmış politikacılara karşı öfkesini kustuğu bir videonun viral olmasıyla kendini ülkenin cumhurbaşkanı olarak bulan öğretmen Vasyl Petrovych Holoborodko’yu canlandırdı.
Gösteri o kadar popüler oldu ki Oscar Wilde’ın “hayat sanatı taklit eder” sözünü doğrulayarak Kvartal 95, gerçekten de aynı isimle (Halkın Hizmetkârı) bir siyasi parti kurdu. 2018’de Zelenskiy aniden gerçek hayatta da siyasete katıldı ve Halkın Hizmetkârı partisi altında cumhurbaşkanlığına adaylığını açıkladı. Kampanyası sırasında topluluğuyla gezmeye devam etti ve rakiplerini stand-up şovlarında tiye aldı.
Zelenskiy, kampanyası sırasında aktif bir şekilde sosyal medyayı da kullandı. Tutumu, yolsuzluğu ortadan kaldırmaya odaklandığı için televizyonda canlandırdığı karaktere de benziyordu. Ancak Zelenskiy, oynadığı şovun yayınlandığı televizyon kanalının sahibi Ukraynalı oligark Ihor Kolomoisky ile olan ilişkisi nedeniyle sık sık sert eleştirilerle de karşı karşıya kaldı.
Yine de Zelenskiy, seçimleri yüzde 73 oy alarak, görevdeki Petro Poroshenko’yu mağlup etti ve 20 Mayıs 2019’da göreve başladı.
TRUMP KRİZİ
2019’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ikinci tura kalıp seçilen Volodimir Zelenskiy’nin macerası, diğer siyasî liderlerden oldukça farklı olsa da göreve geldiğinden bu yana pek çok krizle mücadele ediyor.
Zelenskiy göreve geldikten sadece iki ay sonra o zamanki ABD Başkanı Donald Trump’ı da içeren büyük bir skandala karıştı. Dış basında yer alan haberlere göre; Trump’ın Zelenskiy’i aradığı ve o zamanlar başkanlık seçimlerinde kendisine karşı yarışan Joe Biden ve oğlu Hunter Biden’a karşı soruşturma açılması için baskı yaptığı iddia edildi. 2020 Başkanlık seçimlerine aday olan Biden’ın oğlu Hunter Biden, Ukraynalı bir enerji şirketinin yönetim kurulunda yer alıyordu.
Hatta Trump’ın, bu konuda Zelenskiy’e Rudy Giuliani ve ardından Başsavcı William Barr ile birlikte çalışması için baskı yaptığı da ortaya çıktı. Trump, Ukraynalı yetkililerin buna uymaması üzerine Ukrayna’ya 400 milyon dolarlık yardımı engelledi.
Trump, bu iddiaları defalarca reddedip mükemmel bir konuşma olduğunu belirtse de bir kongre soruşturması, o yıl Trump’ın görevden alınmasına neden oldu.
ABD İLE İLİŞKİLER
Zelenskiy’nin ABD ilişkileri Biden ile biraz daha farklı ilerliyor. Cumhurbaşkanlığını devraldığından ve geçen yıl Beyaz Saray’ı ziyaret ettiğinden beri Biden ile daha dostane bir ilişkiye sahip.
Zelenskiy, 25 Eylül 2019’da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na (UNGA) yaptığı konuşmada Trump hakkında herhangi bir şey söylemeyip ağırlıklı olarak Rusya’dan bahsetti. The New York Times’ın haberine göre, “Rusya, Avrupa’nın merkezinde Ukrayna’ya savaş açarken kimse kendini güvende hissetmeyecek” dedi.
Zelenskiy, göreve geldikten sonra sadece siyasi skandallarla da uğraşmadı. Corona virüsü pandemisi tüm dünyayı kasıp kavururken ülkede sıkı tedbirler alan Zelenskiy, salgından nasibini aldı ve Covid testi pozitif çıktıktan sonra üç günü hastanede geçirmek zorunda kaldı.
ARTAN GERİLİM
Covid-19 salgını devam ederken Ukrayna, Rusya ile arasındaki artan gerilimle de uğraşmaya devam etti. Zelenskiy, Doğu Ukrayna’daki Rus kontrolündeki ayrılıkçılarla sekiz yıldır devam eden anlaşmazlığı çözmeyi vaat ederek göreve geldi. Zelenskiy, ayrıca Ukrayna’nın NATO üyeliğiyle ilgilendiğini de ifade etmişti. Ve başlangıçta da Putin ile diplomatik olarak ilişki kurmaya çalıştı, ancak Rus lider soğuk bir tavır sergiledi.
Bunun üzerine geçen yıl, Putin’in Ukrayna’daki adamı olarak bilinen Viktor Medvedchuk da dahil olmak üzere Ukrayna’daki Rus yanlısı siyasi gruplara karşı daha sert bir tavır aldı. Rusya’nın Ukrayna’ya karşı askeri yığınağı da Zelenskiy’nin Medvedchuk’a ve kendisiyle bağlantılı televizyon kanallarına yaptırım uygulamaya başladığı sıralarda başladı.
Zelenskiy, 23 Şubat’ta Rus halkının saldırıları reddetmesi için ateşli bir savunma yaptı. Zelenskiy konuşmasında, “Savaşa ihtiyacımız yok. Ne soğuk, ne sıcak” dedi.
PUTIN’DEN NAZİSİZLEŞTİRME İDDİASI
Putin, Ukrayna’daki askeri operasyonunun, ülkenin “Nazisizleştirilmesini” hedeflediğini iddia etti. Zelenskiy bir Yahudi ve büyük amcalarından üçü Holokost’ta öldürülmüştü.
Zelenskiy, Kiev’de kalacağını söyledi ve çarşamba günü yaptığı konuşmada Ukraynaca’dan Rusça’ya geçerek, liderlerinin onları anlamsız bir savaşa sürüklediğini söyleyerek doğrudan Ruslara barış çağrısında bulundu:
“Rus televizyonunun konuşmamı göstermeyeceğini biliyorum. Ama Rus vatandaşlarının bunu görmesi gerekiyor. Gerçeği görmeleri gerekiyor. Gerçek şu ki çok geç olmadan durmalısınız.”
“1 NUMARALI HEDEF BENİM, 2 İSE AİLEM”
Zelenskiy’nin konuşmasından sadece birkaç saat sonra, Rusya füze saldırılarıyla Kiev’i vurmaya başladı. Ülkesinin Rusya ile yaşadığı krizin ortasında, Zelenskiy vatandaşları savaşmaya, dünyayı ise kararlı, acil ve sert bir yanıt vermeye çağırdı.
Rusya, 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal ettikten sonra Zelenskiy sıkıyönetim ilan etti ve Rusya ile diplomatik ilişkileri kesti. Ayrıca Ukrayna’nın savaşmak isteyen tüm vatandaşlara silah sağlayacağını belirtti: “Ülkemizi savunmak isteyene silah vereceğiz. Şehirlerimizin meydanlarında Ukrayna’yı desteklemeye hazır olun” diye tweet attı.
Zelenskiy ve eşi…
ABC News’in haberine göre; işgalin ilk gününün sonunda perşembe günü televizyonda Ukraynalılara seslenen Zelenskiy, “Rusya’nın beni 1 numaralı hedef ve ailemi de 2 numaralı hedef olarak belirlediğini biliyorum” dedi. Cumhurbaşkanı televizyonda yayınlanan konuşmasında, “Devlet başkanını yok ederek Ukrayna’yı siyasi olarak yok etmek istiyorlar” dedi.
THE TIMES: PUTİN’E KARŞI TEK BAŞINA SAVAŞIYOR
Öte yandan Zelenskiy ile ilgili kapsamlı bir haber hazırlayan Sunday Times gazetesi ise, “Putin’in karşısında tek başında duruyor” başlığını kullanarak Ukrayna liderini övdü.
Gazete, “Onu eleştirenler, Rusya’nın tehditleri sırasında ABD karşıtı bir oligarka ait kayak tesisinde tatil yapmakla suçlamıştı. Fakat son haftalarda Zelenski kendisini birçok Ukraynalının aklında hiç olmayan bir role uygun olduğunu ikna etti: İlham veren bir savaş zamanı lideri” yorumunu yaptı.
Sunday Times’ın analizinde Zelenskiy için her şeyin Perşembe sabahının ilk saatlerinde değiştiği belirtilirken savaş boyunca Ukrayna liderinin paylaşımları ve açıklamalarından da bahsedildi.
