“Dünya Kanser Günü” olarak kabul edilen 4 Şubat tarihinde, kanser hastalığına karşı farkındalık oluşturmak ve toplumda kanser bilincinin …
“Dünya Kanser Günü” olarak kabul edilen 4 Şubat tarihinde, kanser hastalığına karşı farkındalık oluşturmak ve toplumda kanser bilincinin artırılması amacıyla dünya genelinde her yıl çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Uzmanlar kanser taramalarının ise mücadelede en etkili yöntemlerin başında geldiğini belirtiyor.
Kanser hem dünya hem ülkemiz için ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Ölüm nedenlerinde dünyada yaklaşık her 6 ölümden birinin, ülkemizde ise her 5 ölümden birinin kanser nedeniyle gerçekleştiği görülüyor. Günümüz şartlarında kanser için risk oluşturan durumlardan uzak durarak ve erken tanı için tarama yaptırıp tespit edilmesi halinde uygun şekilde tedavi edilerek kanserlerin yüzde 30-50 olanında önlenebildiği gösterilmiştir. Dünyayı saran corona virüs salgını gündeminin gölgesinde kalan kanser, çağımızın en önemli hastalığı olmaya devam ediyor.
DÜNYA KANSER GÜNÜ NEDİR?
UICC , Kanser Gününde kanser konusunda farkındalık yaratarak ve eğitim vererek önlenebilir milyonlarca ölüm vakasının önüne geçmeyi hedeflemektedir. Ayrıca hükümetleri ve bireyler kansere için harekete geçmeye davet etmektedir.
Dünya Kanser Günü ilk kez 2005 yılında Uluslararası Kanser Kontrol Örgütü (UICC) tarafından düzenlenmiştir. Aynı yıl ülkemizde de Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Derneği tarafından başlatılmış, Dünyada ve ülkemizde kanser konusundaki en büyük kampanyalardan biri olmuştur.
KANSERLE MÜCADELEDE ERKEN TEŞHİS ÖNEMLİ
Kanser konusunda toplumda farkındalık sağlanması ve toplum bilincinin geliştirilmesinin önemine dikkat çeken Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Hastanesi Tıbbi Onkoloji BD. Başkanı Prof. Dr. Gamze Gököz Doğu, kanser taramalarının ise mücadelede en etkili yöntemlerin başında geldiğini belirtti.
PAÜ Hastanesi Tıbbi Onkoloji BD. Başkanı Prof. Dr. Gamze Gököz Doğu, 4 Şubat Dünya Kanser Günü nedeniyle yaptığı açıklamada kanserle mücadele erken teşhisin önemine değindi. Prof. Dr. Doğu, “Kanser günümüzün önemli bir halk sağlığı sorunudur. Sebebi bilinen ölümler sıralamasında kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sıradaki kanser, öldürücülüğü yanında bıraktığı sakatlıklar ve tedavisindeki yüksek maliyetler nedeniyle iş gücünde ve ülke ekonomisinde çok ağır kayıplara neden olmaktadır.Dünya Kanser Günü ilk kez 2005 yılında Uluslararası Kanser Kontrol Örgütü (UICC) tarafından düzenlendi. Aynı yıl ülkemizde de Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Derneği tarafından başlatılmış, dünyada ve ülkemizde kanser konusundaki en büyük kampanyalardan biri oldu. Dünya Kanser Günü’nün temel amacı, kanserin neden olduğu hastalık ve ölümleri önemli ölçüde azaltmak ve uluslararası toplumun önlenebilir kanserlere yaklaşım konusunda farkındalığını arttırdı” dedi.
İlk ve en önemli stratejinin kanserden korunma olduğunun altını çizen Prof. Dr. Gamze Gököz Doğu, “En temel olarak tütünden kaçınmak, fiziksel olarak aktif olmak, sağlıklı bir kiloya sahip olmak, meyveler, sebzeler ve tahıllardan zengin, buna karşın doymuş yağ oranı az bir diyetle beslenmek, alkol tüketiminden kaçınmak, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı korunmak, güneş ışınlarına aşırı maruziyetten kaçınmak gibi konularda dikkatli olunmalı. 15 Aralık 2020’de Dünya Sağlık Örgütü’nün bir alt kuruluşu olan Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) küresel kanser yüküne ilişkin en son tahminleri, yani Dünya Kanser İstatistiklerini yayınladı. IARC Küresel Kanser Gözlemevi’nin bir parçası olarak çevrimiçi olarak erişilebilen Globocon 2020 veri tabanı, 185 ülkede 36 kanser türü ve 2020 yılı için birleştirilmiş tüm kanser türleri için sıklık ve ölüm oranı tahminlerini sağlıyor” diye konuştu.
Ülkemizde en sık görülen ilk 5 kanser türünün akciğer, meme, kolorektal, prostat ve tiroid olduğuna işaret eden Prof. Dr. Doğu, şu bilgileri paylaştı:
“Globocan verisine göre 2020 yılında Türkiye nüfusu 84 milyon 339 bin 067 iken, yıllık yeni kanser vaka sayısı 233 bin 834 ve kansere bağlı yaşam kaybı sayısı 126 bin 335 olarak bildirildi. Ülkemizde en sık görülen ilk 5 kanser türü, akciğer, meme, kolorektal, prostat ve tiroid idi. Erkeklerde en yaygın görülen ilk 5 kanser türü akciğer, prostat, kolorektal, mesane ve mide kanseri olup, bunların en az yüzde 40’ının sigara ilişkili olduğu tahmin ediliyor. Kadınlarda en yaygın görülen ilk 5 kanser türü ise meme, tiroidi, kolorektal, akciğer ve rahim kanseridir. Kanser şüphesi taşıyan hastaların en kısa sürede bir uzmana başvurmaları gerekiyor. Erken teşhis hayat kurtarır”
“TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERİNDEN UZAK DURULMALI”
Erzurum İl Sağlık Müdürü Dr. Gürsel Bedir, “Kanser için başlıca riskli durumlar: tütün ürünü kullanımı, obezite (Şişmanlık) Sağlıksız beslenme Fiziksel aktivite eksikliği Alkol kullanımı Cinsel yolla bulaşan Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu Radyasyon maruziyeti Hava kirliliği. Kanserden korunmak için alınabilecek önlemler: Tütün ve tütün ürünlerinden uzak durun. Tütün, kansere bağlı her beş ölümün birinden sorumludur. Akciğer kanseri, özefagus (yemek borusu), mesane, böbrek, pankreas, mide, serviks (rahim ağzı) kanserleri gibi birçok kanser türüne sebep olabilen tütün kullanımı, hangi yaşta olursa olsun terk edildiğinde kişinin yaşam kalitesi ve yaşam süresi üzerinde anlamlı bir fark oluşturmaktadır. Sigarayı bırakmak için, ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı’nı arayabilirsiniz. Size en yakın Sigara Bırakma Merkezi’ne başvurabilirsiniz. İdeal kilonuzu koruyun. Obezite (Şişmanlık) kanser oluşumuna, kanser tedavisine yanıtın azalmasına, kanserden ölümlerde artışa neden olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, sağlıklı bir kiloyu korumak ve fiziksel olarak aktif olmakla bağırsak, meme, rahim, yumurtalık, pankreas, yemek borusu, böbrek, karaciğer, safra kesesi kanserlerinin gelişim riski önemli ölçüde azaltılabilmektedir. Sağlıklı yaşam tarzı değişiklileri için, Günlük 30-40 dakikalık yürüyüşler yapın. Liften zengin, meyve sebze ağırlıklı beslenin. Güneşe çıkıldığı zamanlarda uygun şapka, gözlük, güneş kremi gibi koruyucu ürünler kullanın. Kansere yol açabildiği ispatlanmış maddelerle çalışırken koruyucu bariyer (maske, tulum, önlük, eldiven gibi) kullanın. Kanser taramalarınızı düzenli yaptırın. Ülkemizde Yapılabilen Kanser Taramaları: Meme kanseri taraması; 40-69 yaş arasındaki kadınlara yılda bir kez klinik meme muayenesi yapılmakta, 2 yılda bir mamografi çekilmektedir. Rahim ağzı kanseri taraması; 30- 65 yaş arası kadınlara 5 yılda bir HPV-DNA ve smear testi ile yapılmaktadır. Kalın bağırsak kanseri taraması; 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir Gaitada Gizli Kan Testi (GGK) yapılmakta, 10 yılda birde kolonoskopi önerilmektedir. İlimizde kanser taramaları ücretsiz olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM), Aile Sağlığı Merkezlerinde, Toplum Sağlığı Merkezlerinde/İlçe Sağlık Müdürlüklerinde ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde yapılmaktadır. Ayrıca kırsal ve dezavantajlı gruplarımıza ilimizdeki, mobil tarama aracı ile de tarama hizmeti verilmektedir. Taramalarımız Covıd-19 pandemisi nedeni ile “Enfeksiyon Kontrol Önlemleri Rehberi” doğrultusunda gerekli önlemler alınarak devam etmektedir” ifadelerini kullandı.
